Etyczne i ekonomiczne uwarunkowania wielkości produkcji społecznej w ujęciu Stanisława Głąbińskiego

• Autorzy: Zdzisław Szymański

Warianty tytułu

Ethical and Economic Conditions of Social Production According to Stanisław Głąbiński

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Motywem przewodnim prac Głąbińskiego powstałych w okresie Drugiej Rzeczypospolitej było dążenie do wypracowania szkoły narodowej w nauce ekonomii. Jej punktem wyjścia miały stać się naród i idea narodowa. Tę ostatnią Głąbiński rozumiał jako naturalny, historyczny łącznik pomiędzy jednostkami, warstwami społecznymi, różnego typu organizacjami a społeczeństwem świadomym swej jedności duchowej, swej przeszłości i swych ideałów, czyli "narodem". Potęga idei narodowej, zespolonej z uczuciami religijnymi i etycznymi, jest zdaniem Głąbińskiego tak wielka i ma przy tym tak szeroki zasięg, że może ona odegrać rolę paradygmatu będącego kompromisem między ideą interesu osobistego a interesem zbiorowym. W sile idei narodowej należy więc doszukiwać się obiektywnej, teoretycznej podstawy poznawczej szkoły narodowej. (fragment tekstu)

EN

Stanisław Głąbiński (1862-1941), economist and politician, and one of the main representatives of the historical trend, sought to develop the national school in the Polish economy. The nation and national idea were to become its starting point. By 'people' he meant the population in the political sense, i.e. the whole of society within the state, including the factions and national minorities. The subject of national economics is the national or social economy. It is the total unit of a higher order, including all the households in the country linked by ties of mutual dependence, both material and spiritual. Its purpose and subject is the society, the nation. Therefore, national economics is a social science. Production is characterized by a social dimension, its size determined by both economic and non-economic factors as well as moral and ethical ones. These two aspects are characteristic of the two categories associated with it, i.e. the social resources and factors of production. The category of social resources is similar to Frederick List's concept of productive forces, meaning the production capacity of the nation, the power of producing wealth. Głąbiński divides them into moral and material resources, attaching more importance to the moral resources. They are the fullest expression of the nation's culture condition, the nation's moral level and they also provide stable social bonds. The concept of moral resources involves two production factors: entrepreneurship as well as knowledge and work. The material resources represent the earth (nature) and capital. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Etyka; Poglądy ekonomiczne; Poglądy filozoficzne; Nacjonalizm

EN

Ethics; Economic views; Philosophical thought; Nationalism

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2015
• Tom: 18
• Numer: nr 2
• Strony: 91-102

Twórcy

autor

Zdzisław Szymański

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie

Bibliografia

• Akt (Zgonu) [w:] S. Głąbiński, W cieniu ojca, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 2001.
• Głąbiński S., Teoria ekonomiki narodowej, Towarzystwo Wydawnicze "Ateneum", Lwów 1927.
• Głąbiński S., Idea szkoły narodowej w ekonomice, "Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny", Poznań 1937, r. XVII, z. 3.
• Głąbiński S., Wspomnienia polityczne, Drukarnia i Księgarnia, Pelplin 1939.
• Górski J., Polska myśl ekonomiczna a rozwój gospodarczy 1807-1830. Studia nad początkami teorii zacofania gospodarczego, PWN, Warszawa 1972.
• Górski J., Poglądy ekonomiczne Stanisława Staszica [w:] J. Górski, Z historii myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1985.
• Górski J., W. Sierpiński, Historia powszechnej myśli ekonomicznej (1870-1950), PWN, Warszawa 1972.
• Kamieński H., Filozofia ekonomii materialnej ludzkiego społeczeństwa z dodaniem mniejszych pism filozoficznych, PWN, Warszawa 1959.
• Kornaś J., Naród i państwo w myśli politycznej Związku Ludowo-Narodowego, Akademia Ekonomiczna, Kraków 1995.
• Lipiński E., Historia powszechnej myśli ekonomicznej do roku 1870, PWN, Warszawa 1963.
• Lityńska A., Idea narodowa w pracach Stanisława Głąbińskiego, "Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie", 1995, nr 45.
• Maj E., Stanisław Głąbiński - poseł Związku Ludowo-Narodowego (1919-1927) [w:] Rola posła i senatora w II Rzeczypospolitej, red. J. Jachymek, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1989.
• Maj E., Związek Ludowo-Narodowy 1919-1928. Studium z dziejów myśli politycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2000.
• Rybarski R., Idea gospodarstwa narodowego, Akademia Umiejętności, Kraków 1919.
• Supiński J., Szkoła polska gospodarstwa społecznego, t. I [w:] J. Supiński, Pisma, t. II, Wydawca Jan Wielichowski, Lwów 1872.
• Szymański Z., Zasób społeczny jako czynnik wzrostu bogactwa społecznego w teorii Józefa Supińskiego, "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki", 1995.
• Szymański Z., Koncepcja ekonomii narodowej Stanisława Głąbińskiego [w:] Idee gospodarcze Drugiej Rzeczypospolitej, red. R. Orłowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1996.
• Szymański Z., Józefa Supińskiego teoria rozwoju społeczno-gospodarczego, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1999.
• Szymański Z., Etyczne i ekonomiczne aspekty kategorii zasoby społeczne, ,,Annales. Etyka w życiu gospodarczym", t. 13, nr 2.
• Taylor E., Historia rozwoju ekonomiki, Wydawnictwo Delfin, Lublin 1991, t. I.
• Wereszycki H., Historia polityczna Polski 1864-1918, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk - Łódź 1990.

Identyfikatory

DOI

11089/8726