Stanisław Staszic. Między Bogiem a naturą

• Autorzy: Janusz Skodlarski

Warianty tytułu

Stanislaw Staszic. Between God and Nature

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Stanisław Staszic (1755-1826) był wybitnym uczonym, reformatorem, mężem stanu oraz działaczem naukowym, oświatowym i spółdzielczym. Jego zasługi dla ojczyzny są wiekopomne. Potomni zapamiętali przede wszystkim aktywną działalność publiczną Staszica w okresie poprzedzającym Sejm Czteroletni i w czasie burzliwych, czteroletnich obrad parlamentu (1788-1792). Był współtwórcą Komisji Edukacji Narodowej (1773) i Konstytucji 3 Maja (1791). Mniej natomiast upowszechnione są jego osiągnięcia naukowe, zwłaszcza w zakresie filozofii. Sądzę, że warto przybliżyć czytelnikom poglądy Staszica dotyczące stosunku do Boga i praw natury. (fragment tekstu)

EN

From a very young age till the last days of his life, Stanisław Staszic was occupied by the question of the relationship between God and Nature. In particular, the Polish thinker was interested in the vision of the world in which human life and Nature were seen in unison, in accordance with laws of reason and the outcomes of scientific investigations. His deliberations on Nature validated his monistic worldview, encompassed within a deistic general framework. Staszic pointed out many Times that natural order is the creation of God, however, earthly issues are in the hands of humans. In the last years of his life he withdrew from God. He did not accept the Church's hierarchy, while his approach to the Creator was ambivalent. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Biografie; Poglądy filozoficzne; Kościół katolicki

EN

Biography; Philosophical thought; Roman Catholic Church

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2015
• Tom: 18
• Numer: nr 2
• Strony: 81-90

Twórcy

autor

Janusz Skodlarski

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Bobrzyński M., Dzieje Polski w zarysie, Warszawa 1974.
• Buffon G., Epoki natury, przekład S. Staszica (1786), Kraków 1803.
• Condillac E.B., Traktat o wrażeniach, tłum. W. Wojciechowska, Warszawa 1958.
• Czarnowski S., Studia z historii myśli i ruchów społecznych, Warszawa 1956.
• Diderot D., O interpretacji natury (1754), wyd. polskie 1953.
• Encyklopedia Powszechna PWN, t. 2., Warszawa 1974.
• Fuller L.L., Moralność prawa, Warszawa 2004.
• Kamykowski L., Stanisława Staszica nauka moralna, Warszawa 1926.
• Leśniewski Cz., Około zgonu Stanisława Staszica, Warszawa 1929.
• Leśniewski Cz., Stanisław Staszic. Jego życia i ideologia w dobie Polski niepodległej (1755-1795), Warszawa 1926.
• Montesquieu Ch.L., Duch praw, Ks. XXV O klasztorach, Warszawa 1957.
• Rousseau J.J., Trzy rozprawy z filozofii społecznej, Warszawa 1956.
• Skodlarski J., Wybitni reformatorzy i kreatorzy polskiego pieniądza a ich oblicze moralne, t. II, Łódź 2011.
• Słownik encyklopedyczny. Filozofia, Wydawnictwo RTW 1997.
• Staszic S., Edukacja z autobiografią autora, Warszawa - Kraków - Poznań 1921.
• Staszic S., Przestrogi dla Polski, http://polonica.net/htm.
• Staszic S., Ród ludzki, t. I, Warszawa 1959.
• Staszic S., Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego, Wrocław 1952.
• Szacka B., Teoria i utopia Stanisława Staszica, Warszawa 1965.
• Wielka Encyklopedia Francuska, wyd. w latach 1751-1780 pod red. D. Diderota i J. d'Alemberta. (O duchu praw, t. II, Warszawa 1957).
• Wolter, Traktat o tolerancji, Warszawa 1956.
• Zarys dziejów religii, praca zbiorowa, przewodniczący Komitetu J. Keller, Warszawa 1986.
• Zarys historii Polski, red. J. Tazbir, Warszawa 1980.

Identyfikatory

DOI

11089/8725