Teoria a praktyka transformacji: wybrane aspekty współpracy gospodarczej z Rosją - nowe wyzwanie

• Autorzy: Ludmiła Słobodzian
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Systemy polityczne wywierały decydujący wpływ na stosunki między Polską a ZSRR i Rosją. Skutkiem tych zmian były wzrosty i spadki obrotów ze światem zachodnim, a przede wszystkim z Niemcami. Na początku lat 90., wewnętrzne i zewnętrzne uwarunkowania gospodarcze spowodowały zmianę polskiej polityki w zakresie handlu zagranicznego. Po rozpadzie ZSRR rynki wschodnie stały się znacznie mniej solidnymi źródłami dochodów, a waluty zachodnie przybrały postać głównego środka wymiany pomiędzy byłymi krajami RWPG. W związku z tym, rozwój handlu ze znacznie bardziej wymagającymi partnerami zachodnimi stał się najważniejszym celem polskiej polityki handlowej. Błędem było jednak całkowite odwrócenie się od rynków wschodnich na rzecz rozwoju stosunków handlowych z państwami zachodnimi. Stosunki te były oczywiście niezwykle istotne w kontekście członkostwa Polski w UE, jednak utrzymanie handlu z krajami byłej RWPG pozwoliłoby na redukcję deficytu handlu zagranicznego. Szczególny niepokój musi budzić jednak gwałtowny spadek wymiany handlowej z Rosją i państwami byłego ZSRR w dziedzinie produktów rolnych. Może on mieć szczególnie negatywne długookresowe konsekwencje dla obecności gospodarczej Polski w tym regionie. Utrzymanie przez nasz kraj silnej pozycji na rynkach wschodnich może mieć szczególne znaczenie dla stabilizacji stosunków gospodarczych wzdłuż wschodniej granicy poszerzonej Unii Europejskiej. W bardziej praktycznych kategoriach, umożliwiłoby to zwiększenie produkcji oraz potencjału eksportowego polskiego rolnictwa i przetwórstwa, łagodząc w ten sposób ograniczenia, które są nałożone na Polskę, w ramach wspólnej polityki rolnej UE. Należy jednak liczyć się z tym, że w przyszłości czynnik polityczny będzie miał, jak w przeszłości, ogromny wpływ na polską politykę gospodarczą i trzeba będzie trzeba współpracować zarówno z Niemcami, jak i Rosją. Rosyjskie zapotrzebowanie na produkty, należy urealniać o panujące tam warunki ekonomiczne, które są bardzo wygórowane. Rynek rosyjski, wbrew pozorom nie jest słabym rynkiem, a wręcz przeciwnie. O sile rosyjskiego rynku może świadczyć także zwiększający się corocznie deficyt polskiego eksportu do Rosji. W Rosji nie sprzeda się towarów w sposób przypadkowy. Bez systemowych rozwiązań wspomagających eksporterów w formie dotacji, dopłat, ubezpieczeń, kredytów, gwarancji itp. nie uda się na trwale ulokować na rynku rosyjskim. Niestety po stronie polskiej finansowanie i dofinansowywanie handlu jest na bardzo niskim poziomie, dlatego też ten finansowy sektor gospodarki zagranicznej, należy rozwijać jak najbardziej dynamicznie, bo bez niego nie mamy szans, aby odnosić sukcesy w sprzedaży za granicą na jakimkolwiek rynku. Dużym problemem polskich eksporterów są obawy przed rosyjskimi kontrahentami, którzy mogą się okazać nieuczciwymi i niewypłacalnymi. Należy także pamiętać, że rosyjska gospodarka dynamicznie się odradza, co świadczy o wysoko rozwiniętej gospodarności środków państwowych. Dziś stoimy w obliczu nowego układu politycznego w Polsce, być może okaże się on dla nas nową szansą, stwarzającą nowe możliwości zarówno w stosunkach gospodarczych, jak i politycznych. Jak zostanie ona wykorzystana, zależeć będzie w dużej mierze właśnie od nas. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Teoria ekonomii; Teoria transformacji gospodarki; Teoria ewolucyjna w ekonomii; Współpraca międzynarodowa

EN

Economic theory; Transformation theory; Evolutionary theory in economics; International cooperation

• Czasopismo: Polityka Gospodarcza
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 19-20
• Strony: 105-116

Twórcy

autor

Ludmiła Słobodzian

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• B. Hoekman, S. Djankov, Intra-industry trade, foreign direct investment, and the reorientation of Eastern European exports, Volume 1/1996, World Bank Policy Research Working Paper No.1652.
• J. Kaczurba, Poland's International Economie Relations. Facts and Assessments, http://www.sprawymiedzynarodowe.pl/yearbook/2000/janusz_kaczurba_polands_international_economic_re-lations.html.
• W.W. Radiejew, Osnowy analiza pieriechodnoj ekonomiki, Ekonomika i obczestwo, Moskwa 1995.
• N. Szurgalina, Formirowanie nowoj tieorieticzeskoj paradigmy i mietodologiczeskie problemy izuczenia pieriechodnych procesow i socialno-ekonomiczeskich transformacyi, Ekonomiczeskaja tieoria na porogie XXI wieka, SPB, 1996/5.
• H.J. Sherman, Institutionalist and Marxist Theories of Evolution, "Journal of Economie Issues", 12(1)1997.
• N.N. Moisiejew, Uniwiersalnyj ewolucionizm (Pozicja i sledstwije), "Woprosy filosofji", 3/1998.
• K. Łastowski, Problem analogii teorii ewolucji i teorii formacji społeczno-ekonomicznej, PWN Warszawa - Poznań 1981.
• O. Lange, O konsekwentne stosowanie analizy marksistowskiej, Książka i Wiedza 1955.
• J. Koźmiński, Nine Years of Transformation in Poland, http://millercenter.virginia.edu/resources/print/mc_papers/recent/kozminski.pdf.
• J.P. Muczyk, Stages of Transition from a Planned to a Free-Market Economy: Poland as a Case Study, Air Force Institute of Technology 1998, http://www.sba.muohio.edu/ABAS/1998/Poland1.pdf.
• W.I. Golubowicz, Ekonomiczieskaja istoria Rasiji i Bielorusi, Mińsk UP Ekopierspiektiwa 2001.
• Z. Madej, Polska polityka gospodarcza wobec Wschodu, VII Kongres Ekonomistów Polskich, sesja II - Jaka polityka gospodarcza dla Polski? styczeń 2001, zeszyt 12.
• W. Stankiewicz, Nauka ekonomiczna i problemy transformacji ustrojowej, (w:) Polska ekonomia wobec aktualnych wyzwań, Wydawnictwo Prywatnej Wyższej Szkoły Businessu i Administracji w Warszawie, Warszawa 2003.
• Polski biznes w rosyjskich inwestycjach, "Rzeczpospolita", 20.12.2001, nr 297.
• Pożyjemy, poczekamy, rozmowa z Germanem Grefem, ministrem rozwoju ekonomicznego Rosji, Trybuna, 6.11.2007.
• Z. Madej, Polska strategia gospodarcza wobec Rosji na tle integracji z Zachodem, Polska Akademia Nauk, Instytut Nauk Ekonomicznych, wyd. ZIGGURAT, Warszawa 1999.
• Z. Madej, Rosyjski obszar gospodarczy. Nowa sytuacja - nowe wyzwanie dla Polski, Polskie Towarzystwo współpracy z Klubem Rzymskim, Warszawa 1994.