Menedżerowie, politycy, gangsterzy. O potrzebie reintegracji teorii społecznej

• Autorzy: Przemysław Rotengruber

Warianty tytułu

Managers, Politicians, Gangsters. On the Necessity of Reintegration of the Social Theory

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dlaczego, jako społeczeństwo, tak chętnie zgadzamy się na to, by w naszym otoczeniu przebywali ludzie czerpiący (często niemałe) zyski z łamania prawa? Istnieją wiele przyczyn tego stanu rzeczy. Niewiara w możliwość gruntownej korekty spraw wspólnych, konwencjonalna ostrożność - nie wiadomo, co mogłaby przynieść kolejna zmiana, strach przed tymi, którzy podejmują decyzje, (życzliwa) obojętność wobec tych, którzy wymykają się spod (skarbowej) kontroli państwowego łupieżcy. Oto sytuacja prawdziwie paradoksalna. Z jednej strony trudno nie dostrzegać politycznych i gospodarczych wyzwań i zagrożeń, z drugiej zaś, suma społecznych dysfunkcji stawia pod znakiem zapytania możliwość gruntowniejszej zmiany. W odpowiedzi na to etyka biznesu, wciąż nowa dyscyplina akademicka, oferuje dwie (po części zbieżne) strategie wychodzenia z impasu. Pierwsza z nich dotyczy uszczegółowienia perspektywy badawczej - odtworzenia wybranych problemów społeczno-gospodarczych możliwe z bliska. Druga natomiast, już choćby z racji wysoce niejednoznacznego usytuowania teoretycznego tej dziedziny wiedzy, wiąże się z obecnością w jej polu przedstawicieli różnych dyscyplin tradycyjnych. W swoim tekście zamierzam wykazać, iż dokonująca się wraz z tym (cóż że selektywna) reintegracja refleksji społecznej stanowić może poszukiwany moment zmiany. Przesądza o tym nie tylko rozbudowane i zróżnicowane instrumentarium diagnostyczne, jakim etycy gospodarczy (tak czy inaczej) dysponują, lecz także owa praktyczna niejednoznaczność towarzysząca przekazom interdyscyplinarnym, czyniąca je atrakcyjnymi także w szerszym, pozaakademickim obiegu. (fragment tekstu)

EN

Facing ethical challenges of the contemporary world, it is necessary to ask the question, who should take responsibility for society? A good illustration of this point is the Bell`s report quoted by Merton, with the meaningful title "Crime as an American way of life" or the diagnosis of Lukes who defines elites of power as strong and irresponsible - keen to manipulate of the criteria of their political and legal correctness. This obstacles leads us to the famous story of M. Puzzo. Like in "Gootfather", politicians, managers, on the one hand, and criminals, on the other, become more and more similar to each other. If so, equally problematic is whether the social scientists are ready to protect their moral and cognitive autonomy. But this involvement does not mean they are morally helpless and politically inert. For example N. Klein shows how they may play active part in process of social education and (partial) integration. Accordingly, I come into conclusion that an (interdisciplinary) effort to reconstruct and popularize the social knowledge is their chance to keep their institutional position and, at the same time, to fulfill their scientific obligations (being the main criterion of their social credibility). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ład społeczny; Struktura społeczna; Patologie społeczne

EN

Social order; Social structure; Social pathologies

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2006
• Tom: 9
• Numer: nr 1
• Strony: 85-91

Twórcy

autor

Przemysław Rotengruber

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• R.K. Merton, Teoria socjologiczna i struktura społeczna, przeł. E. Morawska, J. Wertenstein-Żuławski, PWN, Warszawa 1982, s. 224-225.
• R.K. Merton, Sociological Ambivalence and Other Essays, Collier Macmillan Publishers, London 1976, s. 1-89.
• R.A. Dahl, Demokracja i jej krytycy, przeł. S. Amsterdamski, Znak, Kraków 1995.
• S. Milgram, Obedience to Authority: An Experimental View, Harper-Row, New York 1974.
• B. Hindess, Filozofie władzy. Od Hobbesa do Foucaulta, przeł. D. Leszczyński, L. Rasiński, PWN, Warszawa-Wrocław 1999, s. 30.
• S. Lukes, Power: A Radical View, Macmillan, London 1981, s. 19-30.
• M. Puzzo, Ojciec chrzestny, przeł. B. Zieliński, Czytelnik, Warszawa 1991.
• U. Beck, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej nowoczesności, przeł. St. Cieśla, Wyd. Nauk. SCHOLAR, Warszawa 2002, s. 31-32, 48-63.
• P. Bourdieu, Distinction. A Social Critique of the Judgement of Taste, Routledge, London 1984.
• P. Bourdieu, Homo Academicus, Polity Press, Cambridge 1988.
• P. Bourdieu, Reguły sztuki. Geneza i struktura pola literackiego, przeł. A. Zawadzki, Universitas, Kraków 2001.