Teoria wartości w ujęciu Karola kard. Wojtyły a tradycyjna tomistyczna etyka chrześcijańska

• Autorzy: Tadeusz Ślipko

Warianty tytułu

The Theory of Values according to Cardinal Karol Wojtyła and the Traditional Thomist Christian Ethics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ksiądz Karol kard. Wojtyła w magistralnym swym dziele pt. Osoba i czyn napisanym w przedpontyfikalnym okresie jego filozoficznej twórczości zarysował własną koncepcję człowieka jako osoby, określaną mianem "personalizmu". Uczynił to, kierując się chęcią "scalenia dwóch orientacji filozoficznych, mianowicie tomistycznej i fenomenologicznej filozofii bytu i świadomości". Jest to zatem badawcze studium interesujące szczególnie z etycznego punktu widzenia. Wiadomo bowiem, że pojęcie osoby stanowi antropologiczną przesłankę tradycyjnej etyki chrześcijańskiej w jej tomistycznej wersji. Warto zatem - wszystko za tym przemawia - zapoznać się dokładniej z treścią wypracowanej przez ks. Kardynała koncepcji, aby się przekonać, w jakim stopniu może się ona okazać zaczynem dla wzbogacających tradycyjną etykę twórczych innowacji. Teoria wartości może w tej sprawie spełnić rolę kamienia probierczego, czy śmiały ten zamiar został zrealizowany w zadowalającym stopniu i czy w ogóle ma realne szanse na osiągnięcie pomyślnych rezultatów. Nie przesądzając na razie żadnych końcowych wniosków zasygnalizowane zadanie zostanie rozłożone na dwa etapy. Najpierw zostanie zrelacjonowana, w wielkim skrócie, teoria wartości w ujęciu kard. Wojtyły, następnie zaś, podobnie w maksymalnym streszczeniu, chrześcijańska, tradycyjna filozoficzna wizja tychże wartości. Na tle tego zestawienia końcowy wniosek odnośnie do realnych szans scalenia chrześcijańskiej filozofii bytu z fenomenologiczną filozofią świadomości nasunie się niejako sam przez się. (fragment tekstu)

EN

As the starting point of his article the author takes the program declaration of Cardinal Wojtyła who, in the pre-pontifical period of his philosophical work, made an attempt to "blend two philosophical orientations, namely the Thomist and the phenomenological philosophies of being and consciousness". The possibility of realizing this program is put to test when the theory of values according to Cardinal Wojtyła is compared to the traditional Thomist Christian ethics. To achieve this, the author first presents the definition, adopted by Cardinal Wojtyła, of moral value as "what makes man as man become a good or bad man". Then he reconstructs the concept of moral value in the traditional Thomist ethics. In this philosophy, moral value (justice, truthfulness, etc.) is understood as the exemplar of specific categories of acts, perfecting the person as person, in its relation to the principal vision of the complete personal perfection of man. Comparing these two philosophical approaches to the subject of moral value, the author of the article comes to the conclusion that they cannot be made into a coherent whole. It is, however, justified to talk about the possibility of complementing the weak points of Cardinal Wojtyła's conception with the more detailed theory of the traditional Thomist ethics. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Etyka chrześcijańska; Filozofia człowieka; Poglądy filozoficzne

EN

Christian ethics; Human philosophy; Philosophical thought

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2006
• Tom: 9
• Numer: nr 1
• Strony: 27-31

Twórcy

autor

Tadeusz Ślipko

Bibliografia

• Ks. Karol kard. Wojtyła, Osoba i czyn, wyd. 3, TN KUL, Lublin 1994, s. 355.
• Ks. Karol kard. Wojtyła, Problem teorii moralności, "W nurcie zagadnień posoborowych" 1969, t. III, s. 237.
• Th. Meyer SJ, Institutiones iuris naturalis, seu philosophia moralis universalis, Pars I, Ius naturale generale, Friburgi Brisgoviae 1885, s. 101-114.
• V. Cathrein SJ, Philosophia moralis in usum scholarum, ed. 20,Friburgi-Brisgoviae, Barcinone 1955, s. 75-78.
• I. Gonzalez Moral SJ, Philosophia moralis, ed. 4, Santander 1955, s. 133-152.
• T. Ślipko SJ, Zarys etyki ogólnej, Wydawnictwo WAM, wyd. IV, Kraków 2004, s. 199-250.