Człowiek wobec wyzwań globalizacji

• Autorzy: Marian Osadnik
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pojęcie globalizacji pojawiło się w światowej literaturze ekonomicznej w połowie lat 80. i od tego czasu zrobiło zawrotną karierę, stopniowo awansując do jednego z najważniejszych, a zarazem najtrudniejszych do rozwikłania problemów ekonomicznych naszych czasów. Jednocześnie wraz z rozwojem systematycznych badań nad tym problemem narastały wokół niego coraz to nowe niejasności, wzbudzające kontrowersje i zastrzeżenia, gdyż coraz bardziej zdawano sobie sprawę z tego, iż proces globalizacji stanowi kluczowe wyzwanie dla współczesnego człowieka. (...) W najogólniejszym sensie "globalizacja" może być rozumiana jako proces, który jest tworzony przez zjawiska lub działania o wymiarze ogólnoświatowym. W znaczeniu ekonomicznym globalizacja i globalizowanie najczęściej są odnoszone do działalności gospodarczej, gospodarki, rynków branżowych, gałęzi gospodarki, przedsiębiorstw, konkurencji itp. Zatem można stwierdzić, iż istota globalizacji sprowadza się do przechodzenia działań gospodarczych w ich różnych wymiarach z poziomu narodowego do globalnego (ogólnoświatowego). Natomiast szczegółowe znaczenia procesu globalizacji zależą od zastosowanego do jego analizy podejścia i poziomu analizy, jej celów i zakresów. Z punktu widzenia podejść do analizy procesu globalizacji, można wyróżnić podejście mikro, makro i globalistyczne. W mikropodejściu dominuje ujęcie procesu globalizacji od strony zarządzania przedsiębiorstwem działającym na rynkach międzynarodowych i dążącym do opanowania możliwie najkorzystniejszego udziału w rynku światowym, natomiast w makropodejściu ujęcie globalizacji od strony wzajemnych oddziaływań i współzależności gospodarek narodowych uznawanych za podstawowe podmioty i kluczowe elementy systemu gospodarki światowej z uwzględnieniem międzynarodowych, geostrategicznych i ogólnoświatowych aspektów powyższych relacji występujących między nimi. Podejście globalistyczne łączy się ściśle z pojmowaniem przemian dokonujących się obecnie w świecie w kategoriach wielkiej odmiany cywilizacyjnej i tworzenia się egzystencjalnej racjonalności człowieka w skali globalnej. Dlatego rozpatruje się tu te zjawiska w kontekście świata jako uniwersalnej systemowej całości zagrożonej egzystencjalnie przez nierozwiązane problemy powstające w trakcie jej spontanicznej, wciąż przyspieszającej ewolucji. Wydaje się, iż zastosowanie podejścia globalistycznego jest najbardziej adekwatne do wagi i złożoności analiz procesów globalizacji. Może ono okazać się także bardzo użyteczne dla rozważań prowadzonych w niniejszym opracowaniu. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Globalizacja; Gospodarka światowa; Internacjonalizacja gospodarki

EN

Globalization; World economy; Internationalisation of economy

• Czasopismo: Prace Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 1999
• Tom: Wyzwania procesu globalizacji wobec człowieka
• Strony: 7-19

Twórcy

autor

Marian Osadnik

• Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

Bibliografia

• Albert M.: Kapitalizm kontra kapitalizm. Kraków 1994.
• Albinowski S.: Bogactwo i nędza narodów. Studia o gospodarce światowej u progu XXI wieku. Warszawa 1996.
• Bednarski A.: Pułapy i pułapki globalizacji. Toruń 1998.
• Bortner M.: W drodze do upadku ekonomii światowej. Jak dobija się gospodarkę polską od 1989 roku. Nicea 1995.
• Centesimus Annus. Encyklika. Pod red. Jana Pawła II. Katowice 1991.
• Chołaj H.: Kolumb, Europa i Świat. Warszawa 1995.
• Crozier M.: Kryzys inteligencji. Szkic o niezdolności elit do zmian. Warszawa 1996.
• Dicken P.: Global Shift. Indistrial Change in a Turbulent World. London 1988.
• Global Problems of Our Age. Ed. by: N.N. Inozemtsev. Moscow 1984.
• Grupa Lizbońska: Granice konkurencji. Warszawa 1996.
• Handy Ch.: Wiek paradoksu. W poszukiwaniu sensu przyszłości. Warszawa 1996.
• Osadnik M.: Instytucjonalizacja działania w procesach globalizacji - wprowadzenie do problematyki badawczej. W: Instytucjonalizacja działania w gospodarce światowej w układzie narodowym, regionalnym i globalnym. Praca zbiorowa pod red. E. Okoń-Horodyńskiej. Katowice 1998.
• Jan Paweł II: Przekroczyć próg nadziei. Lublin 1994.
• Kennedy P.: U progu XXI wieku (przymiarka do przyszłości). London 1994.
• King A., Schneider B.: Pierwsza rewolucja globalna. Jak przetrwać? Warszawa 1992.
• Lubbe A.: Dominacja i współzależność. Ekonomiczne podstawy Pax Britannica i Pax Americana. Warszawa 1994.
• Ludwikowski R.R.: Regulacje handlu i biznesu międzynarodowego. Handel międzynarodowy. T. I. Warszawa 1996.
• Minc B.: Ekonomia na rozdrożu. O symptomach kryzysu gospodarki i teorii ekonomii. Warszawa 1998.
• Naisbitt J.: Megatrendy. Dziesięć nowych kierunków zmieniających nasze życie. Poznań 1997.
• Nasze światowe podwórko. Raport Komisji d/s Światowego Kierowania. Warszawa 1996.
• Pajestka J.: Co o tym myślą inni? Globaliści o transformacji systemowej. Katowice 1993.
• Pajestka J.: Rzecz o świecie i polskich sprawach. Warszawa 1993.
• Pilzer P.Z.: Nasz dobrobyt bez granic. Warszawa 1995.
• Groff L.: Komunikacja międzykulturowa, pomoc w międzynarodowym zrozumieniu i współpracy we współzależnym świecie. W: Problemy społeczeństwa informacyjnego. Elementy analizy, ewaluacji i prognozy. Praca zbiorowa pod red. L.W. Zachera. Warszawa 1997.
• Seiwert L.J.: Jak organizować czas. Warszawa 1996.
• Szkoła przeżycia cywilizacyjnego. Praca zbiorowa pod red. J.M. Dołęgi, J. Kuczyńskiego i A. Woźnickiego. Warszawa 1997.
• Świat przyszłości a Polska. Przemiany systemowe w Polsce a tendencje rozwojowe współczesnej cywilizacji. Warszawa 1995.
• Therborn G.: Drogi do nowoczesnej Europy. Warszawa-Kraków 1998.
• Yip G.S.: Strategia globalna. Światowa przewaga konkurencyjna. Warszawa 1996.
• Zacher L.W.: Globalne problemy współczesności. Lublin 1992.
• Zorska A.: Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej. Warszawa 1998.
• Barber B.R.: Djihad versus McWorld. Globalisation, Tribalism and Democracy. "The Atlantic" 1992, marzec.
• Pajestka J.: Megatrendy cywilizacyjne a proces transformacji systemowej. "Ekonomista" 1994, nr 2.
• Huntington S.P.: The Clash of Civilisations? "Foreign Affairs" 1993, t. 72, nr 3.
• Zastrzeżenia do globalizacji. "Nowe Życie Gospodarcze" 1998, nr 4.
• Suchodolski B.: Dwie cywilizacje uniwersalne. "Oświata i Wychowanie" 1998, nr 30.
• Pajestka J.: Zwrot ku cywilizacji humanistycznej. "Oświata i Wychowanie" 1998, nr 30.
• Dahrendorf R.: Nieświęte przymierze. "Polityka" 1998, nr 9.
• Isley Ph.: Problemy świata - priorytety do rozwiązania. "Transformacje. Pismo Interdyscyplinarne" 1996, nr 3-4.
• Nazarewski J.: Aspekty polityczno-socjologiczno-moralne współczesnego (uniwersalistycznego) światopoglądu przyrodniczego. "Transformacje. Pismo Interdyscyplinarne" 1996, nr 3-4.
• Parada gigantów. "Wprost" 1999, nr 2.
• Dahrendorf R.: Światowa lokomotywa. "Wprost" 1999, nr 5.
• Władcy tysiąclecia. "Wprost" 1999, nr 6.
• Parlament świata. "Wprost" 1999, nr 10.