Wykorzystanie zabytków na potrzeby infrastruktury turystycznej - szansa czy zagrożenie dla zachowania dziedzictwa kulturowego? Przykład Hiszpanii

• Autorzy: Marta Sukiennik

Warianty tytułu

Do the Use of Monuments to the Needs Tourism Infrastructure is Opportunity or Threat to the Preservation of Cultural Heritage? The Example of Spain

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czy szukanie nowych funkcji dla zabytków, które swoją pierwotną funkcję już straciły i wykorzystanie ich na potrzeby turystycznej infrastruktury, sprzyja zachowaniu dziedzictwa kulturowego, czy raczej je banalizuje, a nawet unicestwia. Punktem wyjścia do rozważań jest założenie, iż dziedzictwo jest zawsze pewnego rodzaju wyborem - nie da się ocalić od zapomnienia wszystkiego co cenne, a już szczególnie trudne wydaje się to w przypadku tak ogromnego kulturowego zasobu, jakim dysponuje Hiszpania. Ponieważ jednak najważniejszym dla hiszpańskiej gospodarki sektorem pozostaje wciąż turystyka, wybór elementów dziedzictwa godnych zachowania nie może się dokonywać bez wzięcia pod uwagę potrzeb turystów. Tekst jest analizą zjawisk i trendów zmian w kulturze oraz powiązanych z nimi różnych modeli zarządzania nieruchomym dziedzictwem materialnym. Autorka przedstawia przykłady miejsc do niedawna zajmujących ważną pozycję na kulturalnej mapie Hiszpanii, a dziś będących sklepami, restauracjami, barami; ukazuje także jak zmieniła się funkcja obiektów sakralnych, które stają się "świątyniami konsumpcji" w dosłownym tego słowa znaczeniu. Jako przykład zarządzania dziedzictwem na szeroką skalę, autorka przedstawia Paradores (państwową sieć luksusowych hoteli) i nowe instytucje kultury, mieszczące się w zaadaptowanych zabytkowych obiektach. Opisuje również zjawisko znikania z krajobrazu Hiszpanii miasteczek i wsi, które - często mając wyjątkową wartość kulturową - mogą odrodzić się z pomocą turystyki. (abstrakt oryginalny)

EN

The article is an attempt to answer the question of whether the search for new features for landmarks that their original function already lost and to use them for the purposes of tourism infrastructure, promotes the preservation of cultural heritage, or rather it trivialized or even annihilated. The starting point for discussion is the assumption that the legacy is always some kind of choice - you can not save from oblivion everything valuable, and now seems to be particularly difficult in the case of such a huge cultural resource, which has Spain. Since, however, the most important sector for the Spanish economy is still tourism, heritage elements worthy choice behavior can not be made without taking into account the needs of tourists. The text is an analysis of developments and trends in culture and related management of different models of fixed heritage material. The author gives examples of recently engaged an important position on the cultural map of Spain, and today being the shops, restaurants, bars; also shows how to change the function of sacred objects that become "temples of consumption" in the literal sense of the word. As an example of heritage management on a large scale, the author presents Paradores (state network of luxury hotels), and new cultural institutions, located in converted historic buildings. It also describes the phenomenon of disappearing from the landscape Spain, towns and villages, which - often with unique cultural value - may be reborn with the help of tourism. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Infrastruktura turystyczna; Dziedzictwo kulturowe; Zabytki; Turystyka handlowa; Turystyka kulturowa

EN

Tourism infrastructure; Cultural heritage; Monuments; Trade tourism; Cultural tourism

• Czasopismo: Turystyka Kulturowa
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 3
• Strony: 19-43

Twórcy

autor

Marta Sukiennik

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Ashworth G. J., 2007, Sfragmentaryzowane dziedzictwo: sfragmentaryzowany instrument sfragmentataryzowanej polityki [w:] Murzyn M., Purchla J. (red.), Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku. Szanse i wyzwania, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków
• Baudrillard J., 2005, Symulakry i symulacja, Wyd. Sic!, Warszawa
• Corrigan P., 1997, The Sociology of Consumption, Sage, Londyn
• Gaweł Ł., 2011, Szlaki dziedzictwa kulturowego. Teoria i praktyka zarządzania. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
• Kostera M., 2012, Zarządzanie na rynku doznań [w:] Glinka B., Kostera M., 2012, Nowe kierunki w organizacji i zarządzaniu, Wolters Kluwer, Warszawa
• Kruczek Z., 2011, Gnieźnieńskie Forum Ekspertów Turystyki kulturowej: W jakim kierunku zmierza rozwój nowych atrakcji, jakie czynniki determinować będą ich treść i formę? dostęp: http://www.turystykakulturowa.org/pdf/2011_11_05.pdf [15.01.2015]
• Kuśnierz-Krupa D., Krupa M., 2008, Nowe życie średniowiecznych kościołów z Maastricht, dostęp: https://suw.biblos.pk.edu.pl/resources/i4/i8/i6/i4/r4864/KusnierzKrupaD_NoweZycie.pdf
• Purchla J., 2013, Dziedzictwo kulturowe a kapitał społeczny [w]: Rottermund A. (red.), Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe? dostęp: http://www.unesco.pl/dlaczegoijak/index-21.html [15.01.2015]
• Ritzer G., Magiczny świat konsumpcji, Warszawa 2009, Spctrum
• Sukiennik M., 2009, Hiszpania - bastion katolicyzmu czy państwo laickie? - praca magisterska