Kontrowersje wokół idei budżetu partycypacyjnego jako instrumentu finansów lokalnych

• Autorzy: Marzanna Poniatowicz

Warianty tytułu

Contoversies Ralatig to the Concept of a Participatory Budget as a Local Finacial Instrument

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest nie tylko identyfikacja podstawowych zalet budżetu partycypacyjnego jako instrumentu racjonalizacji lokalnych wydatków publicznych, ale również określenie kluczowych wad i dysfunkcji z nim związanych. W opracowaniu podjęto również próbę odpowiedzi na pytanie, na ile działania zainicjowane przez władze samorządowe poszczególnych miast to rzeczywisty przejaw chęci bezpośredniego uwzględnienia preferencji lokalnych społeczności w aspekcie racjonalizacji procesu wydatkowania środków publicznych, a na ile rodzaj gry z obywatelami, a więc rytualnej i pozornej partycypacji społecznej. Ostatnie z postawionych pytań staje się szczególnie aktualne w tym kontekście, że w 2014 r. odbywają się w Polsce wybory władz samorządowych i m.in. tym faktem można wytłumaczyć wyraźnie zwiększone zainteresowanie instrumentem BP, traktowanym niestety często przede wszystkim jako doraźne narzędzie kampanii wyborczej. (fragment tekstu)

EN

In Poland, following a period of what might be described as civic euphoria resulting from the fall of the communist system and the reactivation of local self-government in 1990, there has more recently been observed a weakening of public involvement in local government activity, along with attitudes reflecting a kind of civic apathy. Under such conditions, there is understandably a growing interest, among both theoreticians in the field of local finance and those involved in local government in practice, in the concept of a participatory budget as an instrument of direct democracy and a mechanism for participation by local residents in public expenditure decision-making. The purpose of this article is not only to identify the basic advantages of a participatory budget as an instrument for the rationalisation of local public expenditure, but also to point out the main dysfunctions of Polish participatory budgets. The author tries to answer the question of how far the actions initiated by the authorities of particular cities indicate a real desire to take direct account of the preferences of local communities in determining the priorities of public spending, and how far it is simply a kind of game being played with the public, a ritual and superficial form of social participation giving citizens an illusion of involvement in decision-making and distracting them from the real systemic problems of Polish local finance. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Finanse lokalne; Budżet samorządu terytorialnego; Samorząd terytorialny; Zarządzanie finansami

EN

Local finance; Local government budget; Local government; Financial management

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 198, cz. 1 Finanse - problemy - decyzje 2014. Cz. 1
• Strony: 177-188

Twórcy

autor

Marzanna Poniatowicz

• Uniwersytet w Białymstoku

Bibliografia

• 72 Frequently Asked Questions about Participatory Budgeting, UN-HABITAT, Quito 2004.
• Buchanan J.M., Finanse publiczne w warunkach demokracji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• Buchanan J.M., Fiscal Theory and Political Economy, The University of North Carolina Press, Chapel Hill 1960.
• Bures L., Tools and Practices 6: Participatory Budgeting, http://siteresources.worldbank.org.
• Frey B.S., Glück. Die Sicht der Ökonomie, Rüegger Verlag, Zürich/Chur 2010.
• Frey B.S., Kucher M., Stutzer A., Outcome, Process & Power In Direct Democracy. New Econometric Results, "Working Paper" 1999, No. 222.
• Gerwin M., 8 kryteriów budżetu obywatelskiego. Sopocka Inicjatywa Rozwojowa, http://www.sopockainicjatywa.org.
• Kębłowski W., Budżet partycypacyjny. Krótka instrukcja obsługi, Instytut Spraw Obywatelskich, Warszawa 2013.
• Kębłowski W.: Ustawa nie poprawi jakości budżetu, http://wiadomosci.ngo.pl.
• Kraszewski D., Mojkowski K., Budżet obywatelski w Polsce, Fundacja im. St. Batorego - Program Masz Głos, Warszawa 2014.
• Participatory Budgeting Worldwide - Updated Version, Dialog Global 25, Bonn, November 2013.
• Sintomer Y., Herzberg C., Roecke A., Allegretti G., Transnational Models of Citizen Participation: The Case of Participatory Budgeting [in:] The Spread of Participatory Budgeting Across the Globe: Adoption, Adaptation and Impacts, ed. B. Wampler, J. Hartz-Karp, "Journal of Public Deliberation" 2012, Vol. 8, No. 2.
• Spada P., The Economic and Political Effects of Participatory Budgeting, Prepared for delivery at the 2009 Congress of the Latin American Studies Association. Rio de Janeiro, Brazil June 11-14, 2009.
• Spectrum of Public Participation, The International Association for the Public Participation - IAP2, 2007.
• Standardy procesów budżetu partycypacyjnego w Polsce, red. E. Serzysko, Fundacja Pracownia Badań i Innowacji Społecznych "Stocznia", Warszawa 2014 (wersja robocza).
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz. U. Nr 78, poz. 483.
• Stokłuska E., Opis przykładu partycypacji. Budżet obywatelski w Sopocie, Pracowania Badań i Innowacji Społecznych "Stocznia".
• Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. Dz. U. 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.
• Ustawa o funduszu sołeckim z dnia 20 lutego 2009 r. Dz. U. z 2009 r. Nr 52, poz. 420 z późn. zm.
• Ziółkowska A., Remedium na polskie budżety (nie)obywatelskie, http://www.krytykapolityczna.pl.