Kategoria kosztów w rachunku ekonomicznym pozyskiwania kopalnych paliw energetycznych

• Autorzy: Marianna Księżyk

Warianty tytułu

The Costs of Fossil Fuels Mining with Regard to Cost-Benefit Study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Spośród pozyskiwanych zasobów przyrody najwięcej problemów przysparzają zasoby mineralne. Stąd też prawidłowy rachunek ekonomiczny związany z ich wykorzystaniem ma tak istotne znaczenie dla ochrony środowiska. Przeprowadzone badania procesów pozyskiwania zasobów i surowców mineralnych wykazały między innymi, że: • sposób ujęcia treści ekonomicznej oraz metody ustalania wielu podstawowych parametrów kompleksowego rachunku ekonomicznej efektywności wciąż wywołują kontrowersyjne dyskusje, • zbudowanie i wdrożenie do praktyki (z pozytywnym skutkiem) kompleksowego rachunku ekonomicznej efektywności gospodarki zasobami i surowcami mineralnymi możliwe jest dopiero wówczas, gdy dokona się realnej oceny wszystkich składników nakładów, kosztów oraz innych skutków procesu, ewidencjonowanych przez poszczególne podmioty tworzące strukturę tej gospodarki. W związku z tym wydaje się celowe przedstawienie metody określania poziomu istotnych składników kosztów kopalnych paliw energetycznych. Oparta jest ona głównie na wynikach badań wykonanych pod kierunkiem A. Jankowskiej - Kłapkowskiej (w ramach CPBR 1.7. cel 11 oraz badań własnych (w ramach przygotowywanej rozprawy habilitacyjnej i badań podstawowych PAN. Przy opracowywaniu metody określania poziomu istotnych składników systemu kopalnych paliw energetycznych przyjęliśmy tezę, iż konieczne jest systemowe ujęcie wszelkich rachunków kosztów prowadzonych w pełnym cyklu realizacji procesu (tworzącego jeden obiekt badań). Rozwijając ją zmierzamy do uzyskania zgodności wszelkich rachunków kosztów z wymaganiami ogólnej teorii kosztów oraz spójności między poszczególnymi rachunkami kosztów. (fragment tekstu)

EN

The article refers to the research projects which were carried out for CPBR so as to find out the national cost. It also includes the author's findings which were revealed in her earlier research papers and were reported following her studies done for the Polish Academy of Sciences. The method introduced in the article enables to regard the major elements of the costs of fossil fuels mining as those of broad cost-benefit study. The presented scheme of the method for key elements description of the costs of fossil fuels mining shows, that • the quantification of economic categories comprising the components of cost-benefit study and economic accountability goes on excluding the vital process of transformation of expenditure into costs of separate steps of the process (during the whole operation those categories take on their features), • description of real costs of fossil fuels mining belonging to compact value elements can be made through the transformation of expenditure into the financial cost of main producer and the external costs of the process. Then, it is recommended to change both categories into the national cost of fossil fuels mining. The proposed solutions in the sphere of economic subject and in the method of description including main producers price and external costs as well as the national cost of fossil fuels mining are based on the results of the used analyses and the theoretical assumptions that cost is an economic category and a component of mineral resources costs having specific features. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Surowce mineralne; Surowce energetyczne; Zasoby naturalne; Gospodarka paliwowo-energetyczna; Rachunek ekonomiczny; Koszty wytwarzania energii; Ochrona środowiska

EN

Mineral resources; Energy raw materials; Natural resources; Fuel and energetic economy; Economic calculation; Costs of energy production; Environmental protection

• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 1992
• Numer: nr 2 (2)
• Strony: 93-102

Twórcy

autor

Marianna Księżyk

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Bibliografia

• A. Jankowska-Kłapkowska, M. Księżyk: Projekt założeń metodycznych obliczania kosztów społecznych pozyskiwania i przetwarzania surowców mineralnych dostosowanego do warunków przemysłu węgla kamiennego, CPPGSMiE PAN, Kraków 1989 (maszynopis).
• M. Księżyk: Analiza transformacji kosztów wydobycia gazu ziemnego i ropy naftowej, CPPGSMiE PAN, Kraków 1989 (maszynopis).
• M. Księżyk: Racjonalne gospodarowanie pierwotnymi nośnikami energii w Polsce (praca habilitacyjna), "Studia i Rozprawy", CPPGSMiE PAN, Kraków 1989, nr 2.
• W. Bojarski: Podstawy metodyczne wyznaczania kosztów społecznych pozyskiwania surowców mineralnych, "Gospodarka Surowcami Mineralnymi", PAN, Warszawa 1988, t.4, z.4.
• A. Jankowska-Kłapkowska, M. Księżyk, M. Rutkowski: Interpretacja kosztów zewnętrznych w krajach o rozwiniętej gospodarce rynkowej, CPPGSMiE PAN, Kraków 1991 (maszynopis)
• M. Księżyk: Zmiany w systemie ewidencji kategorii odzwierciedlających działalność przedsiębiorstw przemysłu surowcowego (na przykładzie węgla kamiennego), CPPGSMiE PAN, Kraków 1991 (maszynopis).