Działanie grup interesu na rynku pracy. Związki zawodowe w Polsce

• Autorzy: Beata Woźniak-Jęchorek

Warianty tytułu

The Effect of Interest Groups on the Labour Market. Trade Unions in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie teorii grup interesu z perspektywy rynku pracy i zilustrowanie jej na przykładzie działania związków zawodowych w Polsce. Tłem teoretycznym prezentowanego opracowania są poglądy M. Olsona wpisujące się w szeroko rozumianą nową ekonomię instytucjonalną. Grupa interesu zdefiniowana została za Olsonem jako "pewna liczba jednostek mających wspólny interes" [Olson 2012, s. 16]. Przyjęto jednocześnie, że z założenia o racjonalności i zorientowaniu jednostki na interes własny nie wynika automatycznie, że grupa będzie działać w interesie ogółu, czego przykładem może być działalność związków zawodowych. W artykule przedstawiono założenia koncepcji grup interesu wpisującej się w teorię wyboru publicznego, przedstawiono kategorie grupy interesu w odniesieniu do polskiego rynku pracy, a na koniec scharakteryzowano związki zawodowe w Polsce na tle wybranych krajów OECD.(abstrakt oryginalny)

EN

The main goal of this paper is to present the theory of interest groups from the perspective of the labour market and illustrate it by the activities of trade unions in Poland. The theoretical background of this study is the theory of M. Olson, classified under the new institutional economics. An interest group is defined by M. Olson as "a number of individuals who have a common interest" [Olson 2012, p. 16]. In mainstream economics it is assumed that individuals are rational and focused on their own interests. However, in the theory of groups it has been proved that, despite the rational approach, the group will not automatically act in the interest of the whole community. The activities of trade unions might be an example of this. The paper presents the assumptions of the concept of interest groups included in public choice theory, showing the categories of interest groups from the perspective of the Polish labour market, and finally specifies the place of trade unions in Poland compared to selected OECD countries.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Grupa interesu; Rynek pracy; Ekonomia instytucjonalna; Związki zawodowe; Teoria wyboru publicznego

EN

Interest group; Labour market; Institutional economics; Trade unions; Public choice theory

• Czasopismo: Studia Oeconomica Posnaniensia
• Rocznik: 2014
• Tom: 2
• Numer: nr 7
• Strony: 73-93

Twórcy

autor

Beata Woźniak-Jęchorek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Almond, G., Powell, G., Stram, K., Dalton, R., 2001, Comparative Politics (A Theoretical Framework), Longman, New York.
• Antoszewski, A., 2003, Grupy interesu w systemie politycznym, w: Machelski, Z., Rubisz, L. (red.), Grupy interesu. Teoria i działanie, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Arytoteles, 2007, Etyka nikomachejska, ks. VIII, 9, 1160a, tłum. Gromska, D., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Ciompa, P., 2006, Społeczeństwo bez-radne, Obywatel, nr 6(32).
• Commons, J.R., 1934, 1959, 1990, Institutional Economics. Its Place in Political Economy, vol. 1, Transaction Publishers, New Brunswick & London.
• Czapiński, J., 2013, Stan społeczeństwa obywatelskiego. Kapitał społeczny, w: Czapiński, J., Panek, T. (red.), Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, Contemporary Economics, vol. 7, Special Issue, September.
• Feliksiak, M., 2013, Członkostwo w związkach zawodowych i opinie o ich działalności, Komunikat z Badań, CBOS, BS/62/2013.
• Gardawski, J., Mrozowicki, A., Czarzasty, J., 2012, Historia i teraźniejszość związków zawodowych w Polsce, Dialo, nr 3.
• ICTWSS: Database on Institutional Characteristics of Trade Unions, Wage Setting, State Intervention and Social Pacts in 34 countries between 1960 and 2012.
• Jurkowski, R., 2000, Negocjacje zbiorowe: kiedy, o czym i jak rozmawia pracodawca z przedstawicielstwem pracowników, Difin, Warszawa.
• Krueger, A., 1974, The Political of Rent-Seeking Society, American Economic Review, vol. LXIV.
• Leszczyński, A., 2013, Jeszcze nigdy związki zawodowe w Polsce nie były tak słabe http://wyborcza.pl/1,75478,13916820,Jeszcze_nigdy_zwiazki_zawodowe_w_Polsce_nie_byly_tak.html.
• Miklaszewska, J., 2001, Filozofia a ekonomia. W kręgu teorii publicznego wyboru., Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• OECD Database on Trade Union, 2012, Trade union density and membership in OECD countries.
• Olson, M., 1965, 1971, The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups, Harvard Economic Studies, vol. CXXIV, Harvard University Press, Cambridge.
• Olson, M., 1992, The Hidden Path to a Successful Economy, w: Clague, C., Rausser, G.C., (red.), The Emergnec of Market Economies in Eastern Europe, Blackwell, Cambridge.
• Olson, M., 2012, Logika działania zbiorowego. Dobra publiczne i teoria grup, tłum. S. Szymański, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Pańkow, W., 1999, Funkcje związków zawodowych w zakładach pracy, w: Gardawski, J. (red.), Rozpad bastionu? Związki zawodowe w gospodarce sprywatyzowanej, Warszawa.
• PKPP Lewiatan, 2008, Siedem grzechów związków zawodowych, Warszawa, 27 sierpnia, http://konfederacjalewiatan.pl/opinie/aktualnosci/2008/1/pkpp_lewiatan_o_siedmiu_grzechach_zwi261zkow_zawodowych [dostęp: 20.01.2014].
• Rybicka, E., 2013, Szwedzki model rokowań zbiorowych, Dialog. Pismo dialogu społecznego, nr 1(36).
• Sroka, J., 2000, Europejskie stosunki przemysłowe w perspektywie porównawczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Tłaczała, P., 2005, Podstawy ekonomicznej teorii biurokracji, w: Wilkin, J. (red.), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Trójstronna Komisja ds. Społeczno-Gospodarczych http://www.dialog.gov.pl/komisja_trojstronna [dostęp: 20.01.2014].
• Tullock, G., 1967, The Welfare Cost of Tariff s, Monopolies and Theft , Western Economic Journal, vol. 5, no. 3, June.
• Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, Dz.U., nr 55, poz. 234.
• Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego, Dz.U., nr 100, poz. 1080 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, Dz.U., nr 99, poz. 1001.
• Wilkin, J., 2005, Teoria wyboru publicznego - homo oeconomicus w sferze polityki, w: Wilkin, J. (red.), Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Worker Participation, Trade Unions, http://www.worker-participation.eu/National-Industrial-Relations/Across-Europe/Trade-Unions2 [dostęp: 20.01.2014].
• Woźniak, M.G., 2005, Fundamentalne problemy aksjologiczne ładu instytucjonalnego współczesnej gospodarki, w: Polaszkiewicz, B., Boehlke, J. (red.), Ład instytucjonalny w gospodarce, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• Woźniak-Jęchorek, B., 2013, Struktura rynku pracy w świetle ekonomii instytucjonalnej, Gospodarka Narodowa, vol. 9(265).
• Zientara, P., 2009, Związki zawodowe w największych gospodarkach Europy a przemiany strukturalne i ewolucja modelu społeczno-ekonomicznego, Pomorskie Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Gdańsk.