Strategie zarządzania budżetem domowym z perspektywy psychologii poznawczej

• Autorzy: Agnieszka Rędzińska

Warianty tytułu

Strategies of Personal Finance Management from Cognitive Psychology Perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł przedstawia porównanie metod zarządzania finansami osobistymi rekomendowanych przez ekspertów finansowych z metodami stosowanymi na co dzień przez laików. Wyniki zaprezentowanych badań wskazują na istnienie znaczących różnic jakościowych w podejściu ekspertów i laików. Metody rekomendowane przez ekspertów wydają się być nie tylko nie stosowane, ale również mało użyteczne w codziennym życiu. Celem artykułu jest próba zilustrowania i wyjaśnienia tego fenomenu z perspektywy psychologii poznawczej. Przedstawiony materiał może pomóc laikom finansowym zrozumieć ryzyka jakie wiążą się ze stosowaniem nieefektywnych metod oraz dostarczyć ekspertom finansowym uzasadnienia dla następującego stwierdzenia: nie jest możliwe wpływanie na ekonomiczne decyzje jednostek bez zrozumienia takich psychologicznych czynników jak oszczędność poznawcza lub samokontrola. (abstrakt oryginalny)

EN

This article presents the analysis of two different approaches to personal finance, represented by financial experts and financial laymen. The results of this research reveal significant qualitative discrepancies between those two perspectives. The methods recommended by experts seem to be not used and even not useful in daily life. The aim of this article is to explore and explain this phenomenon from the psychological perspective. The results of this research could help the laymen to realize the risks coming from implementing methods that are not quite efficient as well as provide one basic conclusion for professional finance practitioners: it is not possible to influence the economic decisions of individuals without understanding such psychological factors as cognitive economy and self-control. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Budżet rodzinny; Psychologia; Psychologia poznawcza

EN

Family budget; Psychology; Cognitive psychology

• Czasopismo: Edukacja Ekonomistów i Menedżerów : problemy, innowacje, projekty
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 3 (17)
• Strony: 87-106

Twórcy

autor

Agnieszka Rędzińska

Bibliografia

• Batorski D., Olcoń - Kubicka M., Prowadzenie badań przez Internet - podstawowe zagadnienia metodologiczne, "Studia Socjologiczne" 2006, Nr 182 (3).
• Baumeister R.F., Heatherton T.F., Tice D.M., Utrata kontroli. Jak i dlaczego tracimy zdolność samoregulacji, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Warszawa 2000.
• Dziarska H. Domowe ministerstwo finansów, http://www.polskieradio.pl/krajiswiat/ ekonomia/artykul53015.html
• Dzik B., Tyszka T., Problem racjonalności podmiotów ekonomicznych w: Psychologia ekonomiczna, red. T. Tyszka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.
• Gasparski P., Psychologiczne wyznaczniki gotowości do zapobiegania zagrożeniom, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa 2003.
• Gasparski P., Czy dwa plus dwa to więcej niż cztery? Błąd niedoszacowania, w: Człowiek wobec wyzwań i dylematów współczesności. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Józefowi Kozieleckiemu, red. E. Aranowska, M. Goszczyńska, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2006.
• Gigerenzer G., Goldstein D. G., Reasoning the fast and frugal way: Models of bounded rationality "Psychological Review" 1996, Vol 103(4).
• Gigerenzer G, Todd P. M., Fast and frugal heuristics: The adaptive toolbox, w: Gigerenzer G., Todd P. M., The ABC Research Group (red.) Simple heuristics that make us smart, Oxford University Press, New York 1999.
• Kofta M., Samokontrola a emocje, PWN, Warszawa 1979.
• Kozielecki J., Psychologiczna teoria decyzji, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1977.
• Kozielecki J., Psychologiczna teoria samowiedzy, PWN, Warszawa 1981.
• Kozielecki J., Człowiek wielowymiarowy, Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa 1998.
• Miles M. B., Huberman A. M., Analiza danych jakościowych, Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok 2000.
• Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., Psychologia poznawcza, Wydawnictwo Naukowe PWN S.A. i Wydawnictwo SWPS ACADEMICA, Warszawa 2006.
• Planowanie budżetów domowych oraz podejmowanie ważnych decyzji finansowych, TNS OBOP dla Portalu Domowe Finanse, Warszawa, październik 2006, Uzyskane 15 kwietnia 2009 roku z: http://www.domowefinanse.pl/docs/ Wyniki badania TNS_OBOP.pdf
• Silverman D., Prowadzenie badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Simon H. A., Invariants of human behavior "Annual Review of Psychology" 1990, Vol 41.
• Staniewicz M., Budżet domowy. Uzyskane 18 lipca 2009 roku z: http://www.ww.org. pl/strona.php?p=1891&c=6342.
• Świątnicki K., Osobowość a samoregulacja zachowania się, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa 2006.
• Szumlicz T., Stosunek do instytucji finansowych, w: Diagnoza społeczna 2009: warunki i jakość życia Polaków, red. J. Czapiński, T. Panek, Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego. Uzyskano 7 maja 2010 r. z: http://www.diagnoza. com/pliki/raporty/Diagnoza_raport_2009.pdf
• Thaler R. H., Mental accounting matters, "Journal of Behavioral Decision making" 1999 Vol 12(3).
• Thaler R. H., Shefrin H.M., An economic theory of self-control, "Journal of Political Economy" 1981, Vol. 89 Issue 2.
• Tyszka T., Analiza decyzyjna i psychologia decyzji, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1986.
• Tyszka T., Psychologia zachowań ekonomicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• Wąsowicz-Kiryło G., Zasoby, zachowania i decyzje alokacyjne, w: Człowiek wobec wyzwań i dylematów współczesności. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Józefowi Kozieleckiemu, red. E. Aranowska i M. Goszczyńska, Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, Warszawa 2006.
• Weinstein N. D., Unrealistic Optimism About Future Life Events, "Journal of Personality & Social Psychology" 1980, Vol 39(5).
• Wenzel M., Felisiak M., Toczyski P., Portret Internauty. Raport z badania. CBOS i Gazeta.pl, Warszawa 2009, Uzyskano 31 maja 2010 z: http://cdn.netpr.p1// PressOffice/getPressKit.PressKit. 1625.po?fileId=124678&doGet=1
• Żółcińska W., Nadzieja, chciwość i strach: psychologia w tle kryzysu finansowego, Uzyskano 10 maja 2009 r. z: http://ceo.cxo.pl/news/344481/Nadzieja.chciwosc.i.strach.psychologia.w.tle.kryzysu,finansowego.html