Osłabianie stereotypów płciowych i uprzedzeń kluczem do przeciwdziałania barierom awansu kobiet w sferze zatrudnienia

• Autorzy: Aleksandra Hulewska

Warianty tytułu

Weakening Gender Stereotypes and Biases as the Key of Counteracting Women's Employment Promotion Barriers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współcześnie pomimo licznych publikacji, dyskusji, kampanii społecznych oraz wielu innych oddziaływań mających na celu przeciwdziałanie dyskryminacji ze względu na płeć, problem nierównego statusu kobiet i mężczyzn w sferze zatrudnienia wciąż pozostaje aktualny. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja możliwości, jakich dostarcza wiedza z zakresu psychologii społecznej, w projektowaniu strategii zmierzających do poprawy sytuacji osób płci żeńskiej na rynku pracy. Wychodząc z założenia, że jednym z głównych źródeł dyskryminacji ze względu na płeć w zatrudnieniu są - aktywizowane w procesie podejmowania decyzji kadrowych (zatrudnianie pracowników, ich awansowanie etc.) - stereotypy płciowe i uprzedzenia, w tekście skoncentrowano się na dwóch kwestiach. W pierwszej kolejności omówiono tezy najważniejszych teorii wyjaśniających mechanizmy powstawania, utrzymywania się oraz redukcji stereotypów i uprzedzeń, a następnie przedstawiono możliwości praktycznego ich zastosowania w przeciwdziałaniu barierom awansu kobiet w sferze zatrudnienia. (abstrakt oryginalny)

EN

Today, despite numerous publications, discussions, social campaigns and many other impacts aimed at combating gender discrimination, the problem of unequal status of men and women in employment is still important. The main purpose of the paper is to present opportunities and provide the knowledge of social psychology in designing strategies to improve women's situation on the labour market. Assuming that one of the main sources of women discrimination is gender stereotypes and prejudices, the text focuses on two issues. Firstly, the major theories explaining the mechanisms of formation, persistence and reduction of stereotypes and prejudices are presented. Secondly, the feasibility of their use in preventing barriers to the employment promotion of women is discussed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Stereotypy; Dyskryminacja kobiet; Dyskryminacja w zatrudnieniu; Zatrudnienie kobiet

EN

Stereotypes; Women's discrimination; Employment discrimination; Women employment

• Czasopismo: Gospodarka, Rynek, Edukacja
• Rocznik: 2011
• Tom: 12
• Numer: nr 4
• Strony: 5-13

Twórcy

autor

Aleksandra Hulewska

• Wyższa Szkoła Zarządzania Edukacja we Wrocławiu

Bibliografia

• M.E. Heilman et al., When similarity is liability: The effect of sex biased preferential selection on reactions to like and and different sex others, "Journal of Applied Psychology", 1993, nr 74, s. 917-927.
• A. Hulewska, Stereotypizacja ze względu na płeć a szanse kobiet i mężczyzn na rynku pracy [w:] Fenomen nierówności społecznych. Nierówności społeczne w refleksji humanistycznej, Warszawa 2007, s. 133-146.
• B. Nowak, Gender discrimination in the workforce as a challenge to the Polish feminist movement, [w:] Płeć - kobieta - feminizm, Gdańsk 1997, s. 147-156.
• Szklany sufit. Bariery i ograniczenia karier kobiet, red. A. Titkow, Warszawa 2003.
• Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2010.
• Kobiety, mężczyźni i płeć. Debata w toku, red. M.R. Walsh, Warszawa 2003.
• S.L. Bem, Męskość - Kobiecość. O różnicach wynikających z płci, Gdańsk 2000.
• A. Hulewska, Wzorce kobiecości i męskości w reklamach telewizyjnych skierowanych do dzieci, [w:] Wokół problemu płci i gender, Szczecin 2011, s. 77-87.
• A.E. Abele, Gender gaps in early career development of university graduates. Why are women less successful than men?, "European Bulletin of Social Psychology" 2000, nr 12, s. 22-38.
• G.D. Levy, A.L. Sadovsky, G.L. Troseth, Aspects of young children's perception of gender - typed occupations, "Sex Roles" 2000, nr 42, s. 993-1006.
• D. Pankowska, Wychowanie a role płciowe, Gdańsk 2005.
• M. Hultin, R. Szulkin, Wages and unequal access to organizational power: An empirical test of gender discrimination, "Administrative Science Quarterly" 1999, s. 453-472.
• L.A. Rudman, P. Glick, Feminized management and backlash toward agentic women: the hidden costs to women of a kinder, gentler image of middle managers, "Journal of Personality and Social Psychology" 1999, nr 77, s. 1004-1010.
• S. Trentham, L. Larwood, Gender discrimination and the workplace: An examination of rational bias theory, "Sex Roles" 1998, nr 38, s. 1-28.
• D.M. Mackie et al., Społeczno-psychologiczne podstawy powstawania stereotypów, [w:] Stereotypy i uprzedzenia, Gdańsk 2000, s 39-65.
• A. Kwiatkowska, Siła tradycji i pokusa zmiany, czyli o stereotypach płciowych, [w:] Męskość - Kobiecość w perspektywie indywidualnej i kulturowej, Warszawa 1999, s. 143-172.
• J. Miluska,Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia, Poznań 1996.
• E. Aronson, T.D. Wilson, R.M. Akert, Psychologia społeczna. Serce i umysł, Poznań 2007.
• J.J. Karyłowski, Próba wykorzystania techniki torowania (priming) do badania kategoryzacji społecznej, "Przegląd Psychologiczny" 1999, nr 42, s. 111-120.
• R. Kalin, D.C. Hodgins, Sex bias in judgements of occupational suitability, "Canadian Journal of Behavioral Science" 1984, nr 16, s. 311-325.
• A. Hulewska, Wygląd zewnętrzny człowieka a społeczny efekt autoprezentacyjny - czy osoba stereotypizowana może wpływać na spostrzegającego?, "Polskie Forum Psychologiczne" 2003, nr 8, s. 111-122.
• M. Strykowska, Kobiety w zarządzaniu. Społeczne i psychologiczne uwarunkowania pełnienia przez kobiety funkcji menadżerskich, [w:] Humanistyka i płeć I. Studia kobiece z psychologii, filozofii i historii, Poznań 1995.
• J.L. Eberhardt, S.T. Fiske, Motywowanie jednostek do zmiany: co ma czynić osoba stereotypizowana?, [w:] Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, Gdańsk 2000, s. 296-332.
• J.L. Eberhardt, S.T. Fiske, Affirmative action in theory and practice: issues of power, ambiguity, and gender versus race, "Basic and Applied Social Psychology" 1994, nr 5, s. 1-34.
• W.G. Stephan, C.W. Stephan, Wywieranie wpływu przez grupy. Psychologia relacji, Gdańsk 2007.
• J.B. McConahay, Modern racism and modern discrimination: The effects of race, racial attitudes, and context simulated hiring decisions, "Personality and Social Psychology Bulletin" 1983, nr 9, s. 551-558.
• J.K. Swim et al., Sexism and racism: Old - fashioned and modern prejudices, "Journal of Personality and Social Psychology" 1995, nr 68, s. 199-214.
• P.G. Devine, Stereotypes and prejudice: Their automatic and controlled components, "Journal of Personality and Social Psychology" 1989, nr 56, s. 5-18.
• J.Ł. Grzelak, M., Jarymowicz, Tożsamość i współzależność, [w:] Psychologia. Podręcznik akademicki III, Gdańsk 1999, s. 107-145.
• M. Hewstone, Kontakt i kategoryzacja: zmiana stosunków międzygrupowych w ujęciu psychologii społecznej, [w:] Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, Gdańsk 2000, s. 263-295.
• S.T. Fiske, M.A. Pavelchak, Reakcje afektywne oparte na przetwarzaniu kategorialnym a reakcje afektywne oparte na przetwarzaniu analitycznym. Rozwinięcie w terminach koncepcji schematów wyzwalających afekt, [w:] Poznanie, afekt, zachowanie, Warszawa 1993, s. 53-101.
• I. Kurcz, Zmiana stereotypów: jej mechanizmy i granice, [w:] Stereotypy i uprzedzenia. Uwarunkowania psychologiczne i kulturowe, Warszawa 2001, s. 3-25.
• M.B. Brewer, Kiedy stereotypy powodują stereotypizację: wpływ stereotypów na spostrzeganie osób, [w:] Stereotypy i uprzedzenia. Najnowsze ujęcie, Gdańsk 2000, s. 208-224.
• L. Brannon, Psychologia rodzaju, Gdańsk 2002.