Metoda ogólnej oceny stanu środowiska obszarów wiejskich na podstawie informacji z Banku Danych Regionalnych GUS i oszacowań programu EMEP

• Autorzy: Jan Cetner , Kazimierz Dyguś , Marta Ogonowska , Jerzy Wojtatowicz

Warianty tytułu

Method of General Assessment of the Rural Environment Using Data of Regional Statistic Offices and EMP Estimation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym opracowaniu podsumowano wieloletnie prace, prowadzone przez interdyscyplinarny zespół autorów z trzech wydziałów Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania - specjalistów z zakresu nauk o zarządzaniu, biologii, ochrony środowiska i architektury krajobrazu. Celem tych prac było stworzenie metody oceny stanu środowiska, bazującej na obiektywnych, liczbowych informacjach. Przede wszystkim myślano o stosowaniu tej metody w dość wąskim zakresie oceny potencjału rozwoju turystyki, w szczególności ekologicznej czy zrównoważonej, a następnie do oceny możliwości rozwoju rekreacji. W tym zakresie istnieje szereg metod bonitacyjnych, opartych na mniej lub bardziej arbitralnych ocenach poszczególnych cech środowiska w skali porządkowej, następnie interwalizacji tej skali i możliwej dzięki temu matematycznej ocenie uzyskanych wyników. Tak opracowane wyniki robią wrażenie obiektywnych, ale trzeba pamiętać, że podstawą do ich wyliczenia była subiektywna ocena autora. Naszemu zespołowi chodziło o stworzenie metody oceny obiektywnej, na wynik której będą mieć wpływ jedynie twarde dane liczbowe, ukazujące stan środowiska w sposób wieloaspektowy. Podstawowym źródłem danych jest Bank Danych Regionalnych GUS-u, obecnie zastąpiony przez Bank Danych Lokalnych. Ponadto skorzystano z danych dotyczących stężenia zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, publikowanych w ramach programu EMEP (Co-operative program for monitoring and evaluation of long range transmission of air pollutants in Europe). Dzięki swemu obiektywnemu charakterowi metoda ta może z powodzeniem stać się podstawą ogólnej oceny stanu środowiska obszarów pozamiejskich. Dzięki tej metodzie można ocenić środowiskowy aspekt jakości życia, czy też czasowego przebywania na obszarze wiejskim danej gminy, bez względu na jego cel. (fragment tekstu)

EN

The aim of this paper is to the presentation of methods in assessment of the overall condition of the rural environment in each subdivision, which took into account the following components: • overall on the environment by permanent residents, measured as population density in rural areas, • preservation of vegetation in the form similar to the natural, measured as the percentage of forest cover, • diversity of land use, expressed as a ratio, the calculation of which take into account the share of arable land, meadows, pastures, orchards, forests and other (including water reservoirs), • surface of subsequent types of protected areas, • burden of soil, groundwater and landscape waste, calculated as the difference between potentially household waste generated and collected in an organized manner, per unit area, • environmental burden from municipal wastewater, expressed as the number of inhabitants, not supported by a canalisation per unit area, • state of atmospheric air, measured as the concentration (immision) of sulfur dioxide according to estimates of the European Monitoring and Evaluation Programme. In order to evaluate the overall assessment, the individual components are standardized on a scale from 0.00 to 10.00, and then averaged. Environmental assessment of several selected rural communities in Poland in the years 1996-2011 is presented to illustrate the method's (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ocena środowiska przyrodniczego; Metody badawcze; Obszary wiejskie

EN

Environmental assessment; Research methods; Rural areas

• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2 (49)
• Strony: 210-220

Twórcy

autor

Jan Cetner

• Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania

autor

Kazimierz Dyguś

• Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania

autor

Marta Ogonowska

• Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania

autor

Jerzy Wojtatowicz

• Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania

Bibliografia

• J. Cetner, M. Ogonowska, Metodyka oceny potencjału rozwoju ekoturystyki na podstawie źródeł wtórnych, w: Gospodarka turystyczna XXI wieku. Problemy i perspektywy rozwoju w skali regionalnej i lokalnej, red. S. Bosiacki, Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań 2008, s. 276-376
• J. Cetner, M. Ogonowska, Potencjał rozwoju ekoturystyki w powiatach województwa zachodniopomorskiego, "Handel Wewnętrzny" 2009, listopad, s. 214-220
• J. Cetner, Ocena potencjału rozwoju ekoturystyki w powiecie łukowskim metodą badań "zza biurka", "Roczniki Wyższej Szkoły Biznesu i Administracji w Łukowie" 2009 nr 5, s. 274-286
• J. Cetner, K. Dyguś, Środowiskowe uwarunkowania rekreacji w gminach powiatów wałeckiego, drawskiego i choszczeńskiego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług" 2011 nr 690(79), s. 525-538.
• J. Cetner, K. Dyguś, J. Wojtatowicz, Środowiskowe uwarunkowania zarządzania rozwojem turystyki zrównoważonej w wybranych gminach. Trendy i prognozy, "Handel Wewnętrzny" 2013, listopad-grudzień.