Przegląd wybranych metod oceny bioróżnorodności

• Autorzy: Hanna Kruk

Warianty tytułu

Review of Chosen Biodiversity Assessment Methods

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zachowanie różnorodności biologicznej oraz racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych i ograniczenie zanieczyszczenia środowiska to wybrane główne cele wymiaru ekologicznego koncepcji rozwoju zrównoważonego. Bioróżnorodność, rozumianą jako różnorodność genetyczną, gatunkową, ekosystemową, można rozpatrywać nie tylko w kategoriach przyrodniczych, ale i ekonomicznych - jako element kapitału naturalnego, wykorzystywanego w działalności gospodarczej i świadczącego odpowiednie usługi ekosystemowe. Problem zachowania bioróżnorodności jest nierozerwalnie związany z wykorzystaniem zasobów środowiska i jego zanieczyszczeniem. Utrata bioróżnorodności jest obecnie obserwowana zarówno na poziomie lokalnym, jak i regionalnym, krajowym i światowym, co staje się coraz większym problemem, również gospodarczym. Aby podjąć działania zmierzające do ochrony różnorodności biologicznej trzeba najpierw ją zmierzyć. W praktyce stosuje się różne metody szacowania bioróżnorodności, na różnych poziomach. W artykule podjęto próbę dokonania przeglądu wybranych metod oceny bioróżnorodności na poziomie gatunkowym i ekosystemowym oraz przedstawiono niektóre metody oceny bioróżnorodności na poziomie krajowym, międzynarodowym i globalnym. (fragment tekstu)

EN

Biodiversity is usually discussed on three levels: of genetics, of species and ecosystems. Biodiversity may be evaluated as an economic, biological, ethical or social good as well. One of main principles of the sustainable development is preserving biodiversity. To achieve this goal, biodiversity monitoring, evaluation and its protection are crucial. Biodiversity is not easy to assess in spite of many attempts. Usually the presence of chosen species, ecosystems (forest, fi eld, water etc.), landscapes (in the case of regions) or protected areas including Natura 2000 (at national level) are used as indicators of biodiversity. According to the Eurostat, biodiversity is assessed by bioindicators such as: chosen birds, fish species and protected areas. Some other methods of biodiversity assessment are also used, from local level (biological site, like forests) to global one (for example indicators used by WWF). These methods are mainly qualitative, but some authors try to estimate costs of biodiversity loss or preservation. The main aim of the paper is an attempt to present chosen indicator methods and measures of biodiversity assessment (at different levels). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój zrównoważony; Środowisko przyrodnicze; Ochrona środowiska; Ekosystem

EN

Sustainable development; Natural environment; Environmental protection; Ecosystem

• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2 (49)
• Strony: 44-62

Twórcy

autor

Hanna Kruk

• Akademia Morska w Gdyni

Bibliografia

• A. Urbisz, Ocena bioróżnorodności jako jeden z ważnych czynników ekorozwoju, "Problemy Ekorozwoju - Problems of Sustainable Development" 2010 t. 5, nr 1, s. 92.
• N. Gerber, Biodiversity measures based on species-level dissimilarities: a methodology for assessment, "Ecological Economics" 2011 t. 70, s. 2274.
• J. Sienkiewicz, Koncepcje bioróżnorodności - ich wymiary i miary w świetle literatury, "Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych" 2010 nr 45, s. 9.
• A.S. Pullin, Biologiczne podstawy ochrony przyrody, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2007
• P. Pawlaczyk, A. Jermaczek, Poradnik lokalnej ochrony przyrody, Wyd. Lubuskiego Klubu Przyrodników, Świebodzin 1995, s. 144.
• K. Falińska, Ekologia roślin, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• G. Lamberton, Sustainability accounting - a brief history and conceptual framework, "Accounting Forum" 2005 t. 29
• S.E. Nielsen i in., A new method to estimate species and biodiversity intactness using empirically derived reference conditions, "Biological Conservation" 2007 t. 137.
• J. Wiśniewski, D.J. Gwiazdowicz, Ochrona przyrody, Wyd. Akademii Rolniczej, Poznań 2004.
• H. Nagendra i in., Remote sensing for conservation monitoring: Assessing protected areas, habitat extent, habitat condition, species diversity and threats, "Ecological Indicators" 2013 t. 33
• C. Wysocki, P. Sikorski, Ocena środowiska przyrodniczego na podstawie szaty roślinnej, w: Ocena i wycena zasobów przyrodniczych, red. J. Szyszko, J. Rylke, P. Jeżowski, Wyd. Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2002.
• D.M. Mushet, N.H. Jr Euliss, T.L. Sheffer, Floristic quality assessment of one natural and three restored wetland complexes in North Dakota, USA, "Wetlands" 2002 t. 22, nr 1, www.bhwp.org [25-11-2013].
• R.G.H. Bunce i in., The significance of habitats as indicators of biodiverisity and their links to species, "Ecological Indicators" 2013 t. 33, s. 22
• N.C. Coops, M.A. Wulder, D. Iwanicka, An enviroonmental domain classification of Canada using earth observation data for biodiversity assessment, "Ecological Informatics" 2009 t. 4.
• G.Emm. Halkos, N.G. Tzeremes, Measuring biodiversity performance: A conditional efficiency measurement approach, "Environmental Modelling & Software" 2010 t. 25.
• J. Gromadzka, M. Gromadzki, Kryteria waloryzacji Obszarów Specjalnej Ochrony, w: Ekologiczna sieć Natura 2000. Problem czy szansa, red. M. Makomaska-Juchiewicz, S. Tworek, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków 2003, s. 31-35
• Monitoring ptaków lęgowych. Poradnik metodyczny dotyczący gatunków chronionych dyrektową ptasią, red. P. Chylarecki, A. Sikora, Z. Cenian, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2009, s. 24-25
• M. Makomaska-Juchiewicz, S. Tworek, G. Cierlik, O kryteriach typowania Specjalnych Obszarów Ochrony, w: Ekologiczna sieć Natura 2000. Problem czy szansa, red. M. Makomaska-Juchiewicz, S. Tworek, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków 2003
• R.H.G. Jongman, Biodiversity observation from local to global, "Ecological Indicators" 2013 t. 33.
• P. Jeżowski, Metoda deklarowanych preferencji na tle metod analizy i wyceny wartości ekologicznych, w: Ocena i wycena zasobów przyrodniczych, red. J. Szyszko, J. Rylke, P. Jeżowski, Wyd. Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa 2002.