The Superfluous Obstacle or the Prerequisite for Sustainable Development : Exposing Participation in Leader and Natura 2000 in Poland

• Autorzy: Marianna Strzelecka , Justyna Gutowska , Małgorzata Grodzińska-Jurczak

Warianty tytułu

Partycypacja społeczna na przykładzie programów Leader i Natura 2000 - zbędna bariera czy wytyczna zrównoważonego rozwoju w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

Popularyzacja zagadnienia partycypacji społecznej jako strategicznego podejścia do procesu podejmowania decyzji związanych ze zrównoważonym rozwojem nastąpiła w szczególny sposób po opublikowaniu Brundtland Report w 1987 roku. W konsekwencji już na początku polskiej transformacji Unia Europejska pełniła aktywną rolę w przemianach społeczno-ekonomicznych obszarów wiejskich, przede wszystkim poprzez systematyczne wdrażanie nowych kierunków ich rozwoju, poparte stosownymi mechanizmami fi nansowania. Po roku 2004 wsparcie Unii Europejskiej dla inicjatyw rozwoju wsi promujących partycypację społeczną uległo znacznej intensyfi kacji. Dotyczy to zwłaszcza tych programów, które podkreślają wartość i znaczenie wiedzy oraz społeczności lokalnych w procesie zrównoważonego rozwoju. Dotyczy to m.in. programu Leader, który promuje nowe formy governance poprzez rozwój bazy do partnerstwa między sektorami publicznym, prywatnym i społecznym (Lokalne Grupy Działania). Duże znaczenie posiada w tym względzie również Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 - najnowsza forma ochrony przyrody utworzona dla ochrony bioróżnorodności w krajach UE.(abstrakt oryginalny)

EN

Over the past two decades Poland has experienced socio-economic and political changes1 with the most important stepping stone toward transition from a communist to a democratic political system was the collapse of the Communist Regime in 1989. Since the early 90s, the European Union (EU) has become a primary agent of political transition through different policies and funding mechanisms, having significant impacts on how rural development is implemented2. After the country's accession to the EU in 2004, regional and local rural programs promoted participatory mechanisms with communities acting as the legitimate stakeholder to determine conditions for rural development. Outcomes of participatory approaches in Poland are still rather difficult to assess primarily due to innovative character of opportunities for participation within formal institutional structure. Also, the implemented mechanisms of public involvement appeared to somewhat contradict traditional political customs in rural areas inducing conflicts between stakeholders. By juxtaposing two programs: Leader - rural development framework, and Natura 2000 - a nature conservation network, this article presents a more comprehensive picture of participation in the post-communist context. Specifically, the task of the paper is to expose: the current participatory mechanisms that are expected to enable residents controlling relevant aspects of local development, as well as obstacles to the effective participation in the EU context. Our examination is based on findings from multiple studies conducted in Poland. We extracted information from the research that primarily focused on local stakeholders' experiences with Leader and Natura 2000, contrasting the two programs enabled better presentation of the complexity of rural decision-making in Poland.(fragment of text)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój zrównoważony; Partycypacja społeczna; Program Natura 2000

EN

Sustainable development; Social participation; Natura 2000 Networking Programme

• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 1 (48)
• Strony: 46-63

Twórcy

autor

Marianna Strzelecka

• University of North Texas, USA

autor

Justyna Gutowska

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

autor

Małgorzata Grodzińska-Jurczak

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• M. M. Howard, The weakness of post-communist civil society, "Journal of Democracy" 2002 nr 1(13), s. 157.
• F. Steves, Poland and the international system: external influences on democratic consolidation, "Communist and Post-Communist Studies" 2001 nr 3 (34), s. 339
• M. McDonald, European community tourism law and policy, Blackhall Publishing, Dublin 2003.
• M. Mularska, Czy można zmienić wieś bez udziału jej mieszkańców? O znaczeniu podmiotowości dla koncepcji zrównoważonego rozwoju, w: Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce, red. H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wyd. Naukowe Scholar sp. z o.o., Warszawa 2008, s. 220.
• S. R. Arnstein, A Ladder of Citizen Participation, "Journal of the American Planning Association" 1969 nr 35, s. 216.
• G. Rowe, L. Frewer, Public participation methods: a framework for evaluation in science, "Technology and Human Values" 2000 nr 25, s. 3.
• J. Cent, M. Grodzińska-Jurczak, N. Nowak, Ocena efektów małopolskiego programu konsultacji społecznych wokół obszarów Natura 2000 (Public consultation programme Natura 2000 sites in Małopolska - effects' evaluation), "Chrońmy Przyrodę Ojczystą" 2010 nr 4(66), s. 251.
• C. Richards, K. L. Blackstock, C. E. Carter, Practical Approaches to Participation, SERG Policy Brief, no 1, Macauley Land Use Research Institute, Aberdeen 2004
• J. Tippett, J.F. Handley, J Ravetz, Meeting the challenges of sustainable development - A conceptual appraisal of a new methodology for participatory ecological planning, "Progress in Planning" 2007 nr 67, s. 9.
• D. J. Fiorino, Citizen Participation and Environmental Risk - a Survey of Institutional Mechanisms, "Science Technology & Human Values" 1990 nr 2(15), s. 226.
• T. Webler, O. Renn, A brief primer on participation, philosophy and practice, in: Fairness and Competence in Citizen Participation. Evaluating New Models for Environmental Discourse, eds. O. Renn, T. Webler, P. Wiedemann, K. Dordrecht, Boston 1995, s. 17.
• O. Renn, Participatory processes for designing environmental policies, "Land Use Policy" 2006 nr 1(23), s. 34.
• H. Svarstad, K. Daugstad, O. I. Vistad, I. Guldvik, New Protected Areas in Norway: Local Participation without Gender Equality, "Mountain Research and Development" 2006 nr 26, s. 48.
• R. Munton, Deliberative democracy and environmental decision making, in: Negotiating Change: Advances in Environmental Social Sciences, eds. F. Berkhout M. L. I. Scoones, Edward Elgar, Camberley 2003, s. 56.
• I. R. Eguren, Moving up and down the ladder: community-based participation in public dialogue and deliberation in Bolivia and Guatemala, "Community Development Journal" 2008 nr 3(43), s. 312.
• J. Saarinen, Traditions of sustainability in tourism studies, "Annals of Tourism Research" 2006 nr 4(33), s. 1121
• B.A. Zanetell, B. A. Knuth, Bribing Biodiversity: Corruption, Participation, and Community-Based Management in Venezuela, "Southern Rural Sociology" 2002 nr 2(18), s. 130
• P. A. Banas, International Ideal and Local Practice - Access to Environmental Information and Local Government in Poland, "Environmental Policy and Governance" 2010 nr 20, s. 44
• A. Jordan, The governance of sustainable development: taking stock and looking forwards, "Environment and Planning C: Government and Policy" 2008 nr 26, s. 17.
• L.C. Stringer, et al., Unpacking 'participation' in the adaptive management of socio-ecological systems: a critical review, "Ecology and Society" 2006 nr 11, s. 39
• P. Sultana, S. Abeyasekera, Effectiveness of participatory planning for community management of fisheries in Bangladesh, "Journal of Environmental Management" 2007 nr 86, s. 201.
• F. Fischer, Citizens, experts and the environment. The Politics of Local Knowledge, Duke University Press, London 2000
• T. M. Koontz, C. W. Thomas, What Do We Know and Need to Know about the Environmental Outcomes of Collaborative Management?, "Public Administration Review" 2006 nr 66, s. 111.
• D. G. Reid, J. Taylor, H. Mair, Rural Tourism Development: Research Report, School of Rural Planning and Development, University of Guelph, Guelph, Ontario 2000.
• C. Tosun, Limits to Community participation in the tourism development process in developing countries, "Tourism Management" 2000 nr 6 (21), s. 613.
• K. Hung, E. Sirakaya-Turk, L. J. Ingram, Testing the efficacy of an integrative model for community participation, "Journal of Travel Research" 2011 nr 3(50), s. 276.
• A. Agrawal, C. C. Gibson, Enchantment and disenchantment: The role of community in natural resource conservation, "World Development" 1999 nr 4(2), s. 629
• P. A. Walker, P. T. Hurley, Collaboration derailed: The politics of "community-based" resource management in Nevada County, "Society and Natural Resources" 2004 nr 17(8), s. 735.
• A. Bora, H. Hausendorf, Democratic Transgressions of Law: Governing Technology Through Public Participation, in: International Studies in Sociology and Social Anthropology, eds. A. Bora, H. Hausendorf, No 112, Brill, Leiden & Boston 2010, s. 10.
• R. Nash, D. Koyabe, P. Stansbie, Impact of European Union funding on tourism in the Grampian Region, "International Journal of Tourism Research" 2006 nr 8, s. 247.
• K. Henle, et al., Identifying and managing the conflicts between agriculture and biodiversity conservation in Europe-A review, "Agriculture, Ecosystems and Environment" 2008 nr 124, s. 60
• P. Alphandéry, A. Fortier, Can a Territorial Policy be Based on Science Alone? The System for Creating the Natura 2000 Network in France, "Sociologia Ruralis" 2011 nr 3 (41), s. 311.
• E. Apostolopoulou, J. D. Pantis, Conceptual gaps in the national strategy for the implementation of the European Natura 2000 conservation policy in Greece, "Biological Conservation" 2009 nr 1(142), s. 221.
• P. G. Dimitrakopoulos, D. Memtsas, A.Y. Troumbis, Questioning the effectiveness of the 29 Natura 2000 Species Areas of Conservation strategy: the case of Crete, "Global Ecology 30 and Biogeography" 2004 nr 13, s. 199.
• S. Bell, M. Marzano, D. Podjed, Inside Monitoring: A Comparison of Bird Monitoring Groups in Slovenia and the United Kingdom, in: Taking Stock of Nature: Participatory Biodiversity Assess ment for Policy Planning and Practice, ed. A. Lawrence, Cambridge University Press, Cambridge 2010, s. 232
• J. Cent, H. Kobierska, M. Grodzińska-Jurczak, S. Bell, Who is responsible for Natura 2000 in Poland? - a potential role of NGOs in establishing the programme, "International Journal of Environment and Sustainable Development" 2007 nr 4 (6), 4, s. 422
• M. Grodzińska-Jurczak, et al., Problemy społeczno-ekonomiczne przy wyznaczaniu obszarów Natura 2000 w Polsce. Socio-economic problems during Natura 2000 site selection proces, "Teka Komisji Ochrony i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego Oddziału PAN w Lublinie" 2012 nr 9, s. 64.
• U. Budzich-Szukała, Program Leader w Polsce - sposób na aktywizację wsi, in: Polska Wieś 2008: raport o stanie wsi, eds. J. Wilkin, I. Nurzynska, Warszawa 2008, s. 120.
• M. Makomaska-Juchniewicz, S. Tworek, Ekologiczna sieć Natura 2000. Problem czy szansa?, Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków 2003
• S. Kiszkurno, Plan Zadań Ochronnych jako narzędzie zarządzania Naturą 2000, w: Natura 2000. Szanse i zagrożenia. Zeszyt seminaryjny, Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji, Warszawa 2010, s. 47
• C. Tosun, Towards a typology of community participation in the tourism development process, "International Journal of Tourism and Hospitality" 1999 nr 10, s. 113.
• J. Kloskowski, Human-wildlife conflicts at pond fisheries in eastern Poland: perceptions and management of wildlife damage, "European Journal of Wildlife Research" 2011 nr 2 (57), s. 295
• T. Kluvánková-Oravská, V. Chobotová, I. Banaszek, From Government to Governance for Biodiversity: The Perspective of Central and Eastern European Transition Countries, "Environmental Planning and Governance" 2009 nr 19, s. 186
• A. Pietrzyk, M. Grodzińska-Jurczak, J. Cent, Potrzeby edukacyjne społeczności lokalnych w wybranych gminach polskich Karpat w związku z wdrażaniem programu Natura 2000, "Chrońmy Przyrodę Ojczystą" 2009 nr 6(65), s. 407
• J. Regulska, NGOs and their vulnerabilities during the time of transition: The case of Poland, "Voluntas" 1999 nr 1(10), s. 61
• M. Klicperova, I. K. Feierabend, C. R. Hofstetter, In the Search for a Post-Communist Syndrome: A Theoretical Framework and Empirical Assessment, "Journal of Community & Applied Social Psychology" 1997 nr 7(1), s. 39
• S. Michalska, Aktywność społeczna i postawy obywatelskie mieszkańców wsi a rodzaje ich życiowych orientacji, in: Społeczne aspekty zrównoważonego rozwoju wsi w Polsce, eds. H. Podedworna, P. Ruszkowski, Wyd. Naukowe Scholar Sp. z o.o., Warszawa 2008, s. 123
• R. Rose, Getting things done in an antimodern society: Social capital networks in Russia, in: Social capital: A multifaceted perspective, eds. P. Dasgupta, I. Serageldin, World Bank, Washington, DC 1999, s. 147
• M. Paldam, G.T. Svendsen, An essay on social capital: looking for the fire behind the smoke, "European Journal of Political Economy" 2000 nr 2(16), s. 339.
• M. S. Reed, Stakeholder participation for environmental management: A literature review, "Biological Conservation" 2008 nr 141, s. 2417.