Ocena wpływu wybranych programów wspólnej polityki rolnej na rolnictwo w Polsce w latach 2004-2011

• Autorzy: Magdalena Czyżykowska

Warianty tytułu

Evaluation of the Impact of Selected Programs of the Common Agricultural Policy of the Agriculture in Poland in the Period 2004-2011

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy skoncentrowano się na ocenie potencjalnego wpływu wybranych programów WPR na rolnictwo w Polsce w latach 2004-2011. Analizowano powszechność wdrożenia oraz realną wartość transferów pakietów rolnictwo zrównoważone (RZ) i ochrona gleb i wód (OGiW) programu rolnośrodowiskowego (PRŚ) oraz płatności bezpośrednich (JPO) i ONW. Płatności bezpośrednie, ze względu na duży zasięg oddziaływania (87% gospodarstw uprawnionych), dominujący poziom transferowanych kwot i wymaganą zasadę zgodności środowiskowej (cross-compliance) miały relatywnie największe potencjalne oddziaływanie środowiskowe. Ważne znaczenie miały również płatności ONW (70% gospodarstw z ogółu gospodarstw uprawnionych). Programy rolnośrodowiskowe ze względu na relatywnie małe upowszechnienie oraz niski poziom transferowanych kwot nie mogły mieć potencjalnie dużego wpływu na rolnictwo w Polsce. Należy przypuszczać, że małe zainteresowanie niektórymi programami było powodowane niską i relatywnie malejącą atrakcyjnością stawek płatności. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this article was the evaluation of the potential impact of selected programs of the Common Agricultural Policy on agriculture in Poland in the period 2004-2011. The widespread implementation and the real value of transfer packets in sustainable agriculture, soil and water protection of the agri-environmental program, the direct payments and LFA was analysed. Direct payments (87% farms over 1 ha UAA) and LFA (70% farms over 1 ha UAA) had the largest positive environmental effects. Direct payments (87%) and LFA (70%) have been very signifi cant for benefic claries. Due to relatively small-scale deployment and the low real value of transfer amounts, the agri-environmental program could not possibly have positive environmental effects in Poland. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wspólna Polityka Rolna; Rolnictwo zrównoważone; Środki unijne

EN

Common Agricultural Policy (CAP); Sustainable agriculture; EU funds union

• Czasopismo: Roczniki Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2012
• Tom: 99
• Numer: z. 2
• Strony: 33-44

Twórcy

autor

Magdalena Czyżykowska

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

Bibliografia

• Bański J., Janicki W., Bednarek-Szczepańska M., Czapiewski K., Mazur M. 2009: Ocena wpływu instrumentów polityki spójności oraz wspólnej polityki rolnej na rozwój społeczny i gospodarczy obszarów wiejskich w województwie małopolskim, PAN IGiPZ, Warszawa, s. 1-182.
• Barwicki J. 2007: Rolnictwo zrównoważone a wykorzystanie unijnych środków wsparcia infrastruktury wsi i produkcji rolnej w latach 2004-2006, "Problemy Inżynierii Rolniczej", nr 1, ss. 105-115.
• Bołtromiuk A. 2010: Środowiskowe efekty wspierania rozwoju obszarów wiejskich z funduszy unijnych, "Postępy Nauk Rolniczych", z. 2, s. 71-92.
• Bołtromiuk A. 2011: Zrównoważony rozwój wsi i rolnictwa w kontekście Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, s. 49-75, [w] Natura 2000 jako czynnik zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich regionu Zielonych Płuc Polski, (red.) Bołtromiuk A., Kłodziński M. IRWiR PAN, Warszawa, s. 5-420.
• Bołtromiuk A. 2012: Rozwój gospodarczy wsi a stan środowiska naturalnego - współzależności, konflikty i oddziaływania polityki, [w] Polska Wieś 2012, Raport o stanie wsi, (red.) Wilkin J., Nurzyńska I. FDPA, Warszawa, s. 7-245.
• Brodzińska K. 2009: Kierunki i perspektywy rozwoju programu rolnośrodowiskowego w Polsce po 2013 roku, Wyd. IMUZ. "Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie", t. 9, z. 3(27) s. 5-18.
• Czapiewski K.Ł., Niewęgłowska G. 2006: Przestrzenne zróżnicowanie dopłat wyrównawczych ONW w Polsce w 2004 roku, (red.) W. Jóźwiak, Raport Programu Wieloletniego 2005-2009 Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju polskiej gospodarki żywnościowej po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, nr 31, IEiRGŻ PIB, Warszawa, s. 7-56.
• Czapiewski K.Ł., Niewęgłowska G., Stolbova M. 2008: Obszary o niekorzystnym gospodarowaniu w rolnictwie. Stan obecny i wnioski na przyszłość, PW nr 95, IERiGŻ PIB, Warszawa, s. 7-220.
• Czyżykowska M. 2012a: Czynniki warunkujące postrzeganie przez rolników programów wspierających ład środowiskowy, Praca po pozytywnej recenzji w druku Wydawnictwa PSW Białystok.
• Czyżykowska M. 2012b: Wyodrębnienie grup obszarów ONW nie objętych płatnościami i ich przestrzenne zróżnicowanie w Polsce, "Journal of Agribusiness and Rural Development", 2(24), ss. 23-32.
• Farm Accountancy Data Network 2012: [online] http://www.ec.europa.eu/agriculture/rica. (dostęp: styczeń 2012).
• Łopaciuk W. 2011: Zmiany w polskim rolnictwie po wejściu do UE [w] Wpływ Wspólnej Polityki Rolnej na rolnictwo, pod red. Łopaciuk W. IEiRGŻ PIB, Program Wieloletni 2011-2014 nr 9, Warszawa, s. 7-68.
• Marcysiak A., Marcysiak A. 2008: Zakres oddziaływania płatności dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania na wyniki ekonomiczne gospodarstw, "Zeszyty Naukowe SGGW. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej", nr 68, s. 127-133.
• Materiały z dnia 9.03.2012 r. znak sprawy DPiS - 052-31/WIiP-PZA/12 o udostępnienie danych w zakresie liczby złożonych wniosków, wydanych decyzji o płatnościach oraz kwocie przyznanej pomocy w ramach realizacji działania "Program rolnośrodowiskowy - pakiet: rolnictwo zrównoważone, ochrona gleb i wód dla kampanii 2004-2011 z podziałem na województwa".
• Niewęgłowska G. 2005: Wsparcie polskich gospodarstw rolnych położonych na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, [w] Sytuacja ekonomiczna i aktywność gospodarcza różnych grup polskich gospodarstw rolniczych. Wstępne wyniki badań, (red.) W. Józwiak IERiGŻ-PIB, Program Wieloletni 2005-2009 nr 7, Warszawa, s. 7-69.
• Niewęgłowska G. 2009: Wpływ płatności dla obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) na gospodarstwa rolne w Polsce, Raporty IUNG-PIB 15, s. 175-192.
• Overview of the less favoured areas farms in the EU-25 (2004-2005) 2008, European Commission, Directorate-General for Agriculture and Rural Development. Brussels, September 2008, s. 1-39.
• Poczta W. 2010: Wspólna polityka rolna UE po 2013 roku - uzasadnienie, funkcje, kierunki rozwoju w kontekście interesu polskiego rolnictwa, "Wieś i Rolnictwo", nr 3(148), s. 38-56.
• Poczta W., Baer-Nawrocka A. 2004: Obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania w nowych krajach członkowskich Unii Europejskiej, "Acta Agraria et Silvestria, Seria Agraria", Vol. XLIII/1, s. 61-73.
• Powszechny Spis Rolny 2010: Użytkowanie gruntów, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• Roczne wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych w latach 1950-2011, GUS 2012, tryb dostępu: http://www.stat.gov.pl/gus/5840_1634_PLK_HTML.htm., odczyt: 04.2012.
• Sadłowski A. 2011: Płatności obszarowe jako instrument polityki ochrony środowiska, "Journal of Agribusiness and Rural Development", 4(22), s. 145-151.
• Sobczyński T. 2012: Wyniki gospodarstw z terenów ONW na tle pozostałych - czy grozi nam zaniechanie produkcji w trudnych warunkach?, "Journal of Agribusiness and Rural Development",2(24), s. 243-251.
• Stuczyński T., Kozyra J., Łopatka A., Siebielec G., Jadczyszyn J., Koza P., Dobroszewski A., Wawer R., Nowocień E. 2007: Przyrodnicze uwarunkowania produkcji rolniczej w Polsce, Raporty IUNG-PIB, 7, s. 77-115.
• Vercammen J., 2011: Agri-Environmental Regulations, Policies, and Programs, "Canadian Journal of Agricultural Economics", Vol. 59, Issue 1, s. 1-18.
• Wilkin J. 2012: Polska wieś 2012 - główne tendencje, zjawiska i problemy. Synteza raportu [w] Polska Wieś 2012.Raport o wstanie wsi, (red.) Wilkin J., Nurzyńska I. FDPA, Warszawa, s. 7-245.
• Wstępna analiza realizacji PROW na lata 2004-2006 - część 2, MRiRW, Warszawa 2009.