Wypełnienie kryteriów z Maastricht przez Polskę - refleksja nad konwergencją realną i członkostwem w unii monetarnej

• Autorzy: Liwiusz Wojciechowski

Warianty tytułu

The Fulfillment of the Maastricht Criteria by Poland - Reflections on the Real Convergence and the Membership in the Monetary Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Akcesja Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku nierozerwalnie wiązała się ze zobowiązaniem do przyjęcia wspólnej waluty euro. Celem niniejszego artykułu jest ocena stopnia wypełnienia przez Polskę kryteriów uczestnictwa w Unii Gospodarczej i Walutowej z Maastricht w świetle aktualnych danych statystycznych. Analizie podlega zatem konwergencja nominalna. Postanowiono odpowiedzieć również na pytanie, czy od czasu wstąpienia Polski do UE nastąpiła konwergencja w sensie realnym. Odnosząc się bezpośrednio do bieżącego stanu gospodarki polskiej, przedyskutowano zasadność oraz uwarunkowania i konsekwencje uczestnictwa Polski w strefie euro, w sytuacji spełnienia kryteriów zbieżności nominalnej. Analiza danych statystycznych sugeruje, że Polska permanentnie nie spełniała w analizowanym okresie warunku deficytu. Poziom inflacji jest kontrolowany, stopy procentowe są tylko nieco wyższe niż kryterium, kurs walutowy okresowo niestabilny. O ile udział długu w PKB nie przekracza 60%, o tyle obserwowany jest jego sukcesywny wzrost, który może oddalić wizję wprowadzenia euro w warunkach nieadekwatnej polityki gospodarczej. (abstrakt oryginalny)

EN

Polish accession to the European Union in 2004 was inextricably associated with the commitment to adopt the euro. Some of the countries taking part in the EU 2004 enlargement like Slovenia, Slovakia, Estonia and Latvia have deepened cooperation in the framework of Economic and Monetary Union. On the other hand, there are still many Central and Eastern European countries that are members of the EU, including Poland, are outside of the EMU. Therefore, these countries retaining their own currencies, conducting an autonomous monetary policy which implies a temporary lack of full economic integration involving not only with those aspects but also, to the harmonization of fiscal policy. The purpose of this article is to assess the degree of fulfillment Maastricht criteria by Poland in based on current statistics. The analysis is therefore subject to nominal convergence. It was decided also to answer the question whether since Polish accession to the EU, there has been a real convergence also. Referring directly to the current state of the Polish economy and discussed the merits of the determinants and consequences of Polish participation in the euro zone, in the case of the nominal convergence criteria. Statistical data analysis suggests that Poland permanently did not meet the deficit criterion in 2000-2012. The rate of inflation is controlled, interest rates are only slightly higher than the criterion, the exchange rate is periodically unstable. While the share of government debt in GDP does not exceed 60%, we observe its gradual growth, which can dismiss the vision of the introduction of the euro in terms of inadequate economic policy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konwergencja gospodarcza; Unia Gospodarcza i Walutowa (UGW); Traktat z Maastricht

EN

Economic convergence; Economic and Monetary Union (EMU); Maastricht Treaty

• Czasopismo: Horyzonty Polityki
• Rocznik: 2014
• Tom: 5
• Numer: nr 10 Procesy europeizacji
• Strony: 169-190

Twórcy

autor

Liwiusz Wojciechowski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, doktorant

Bibliografia

• Bal-Domańska, B., 2011, Ekonometryczna identyfikacja β konwergencji regionów szczebla NUTS-2 państw Unii Europejskiej, "Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica", nr 253.
• Balcerowicz, L., 2012, Eurozone I: Bail-outs are no substitute for reforms, Europe's World, s. 75-79.
• Barro, R.J, Sala-i-Martin, H., 1992, Convergence, "Journal of Political Economy", vol. 100, no. 2, s. 223-251.
• Baumol, W.J., 1986, Productivity Growth, Convergence, and Welfare, "American Economic Review", vol. 76, no. 5, s. 1072-1085.
• Bordo, M., James, H., 2010, A long-term perspective on the euro. In The Euro the first decade, Cambridge University Press, Cambridge.
• Cieślik, A., Michałek, J., Mycielski J., 2009, Analiza skutków handlowych przystąpienia Polski do Europejskiej Unii Monetarnej przy użyciu uogólnionego modelu grawitacyjnego, "Bank i Kredyt", vol. 40, nr 1, s. 67-86.
• Czarczyńska, A., 2012, Euro jako nieoptymalna strefa optymalnego obszaru walutowego, w: Opolski, K., Górski, J. (red.), NBP, Perspektywy integracji ekonomicznej i walutowej, dokąd zmierza strefa euro?, Warszawa, s. 95-99.
• Czarny, B., 2000, Wzrost gospodarczy, "Bank i Kredyt", vol. 32, nr 11.
• Daras, T., Hagemejer, J., 2009, Badanie długookresowych efektów przystąpienia Polski do strefy euro (symulacje przy użyciu modelu równowagi ogólnej), w. Raport nt. pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej, Projekty badawcze, <www.nbp.pl>, s. 85-130.
• De Grauwe, P., 2000, Economics of Monetary Integration. Oxford University Press, Oxford.
• De Grauwe, P., 2009, The politics of Maastricht convergence criteria, <www.voxeu.org/index.php?q=node/3454> (dostęp: 05.02.2014).
• De Long, J.B., 1988, Productivity Growth, Convergence, and Welfare: Comment, "American Economic Review", vol. 78, no. 5, s. 1138-1154.
• European Central Bank, 2008, The Euro's Impact on the Trade and Capital Flows and its International Role, 10th Anniversary of the ECB Monthly Bulletin.
• European Commission, 2008, EMU 10. Successes and challenges after 10 years of Economic and Monetary Union, "European Economy", nr 2, <www.ec.europa.eu> (dostęp: 02.02.2014).
• European Commission, 2013, Analysis of the budgetary situation in Poland following the adoption of the Council Recommendation to Poland of 21 June 2013 with a view to bringing an end the situation of an excessive government deficit, Commission Staff Working Document, Bruksela.
• Frankel, J., Rose, A., 1998, The Endogeneity of the Optimum Currency Area Criterion, "Economic Journal", vol. 108, no. 449.
• Gorzelak, G., 2009, Fakty i mity rozwoju regionalnego, "Studia Lokalne i Regionalne", 2(36).
• Gross, D., 2004, The Maastricht Criteria after Enlargement: Old Rules for New members? XVI Villa Mondragone International Economic Seminar on "Rules, International Economy and Growth" CEIS - University of Rome "Tor Vergata" June 23rd-24th.
• Islam, N., 1995, "The Quarterly Journal of Econometrics", vol. 110, no. 4, s. 1127-1170.
• Kenen, P., 1969, The Theory of Optimum Currency Areas: An Eclectic View", w: Mundell, R., Swoboda, A., Monetary Problems of the International Economy, The University of Chicago Press, Chicago, 1969, s. 41-58.
• Krugman, P., 2011, Can Europe Be Saved?, "New York Times Magazine", <www.nytimes.com/2011/01/16/magazine/16Europet.html> (dostęp: 10.02.2014).
• Lewis, J., Staehr, K., 2010, The Maastricht Inflation Criterion: What is the Effect of European Union Enlargement?, "Journal of Common Market Studies", vol. 48, no. 3, s. 687-708.
• Lipińska, A., 2008, The Maastricht Convergence Criteria and Optimal Monetary Policy for the EMU Accession Countries, "ECB Working Paper Series", no 896.
• Lisy, J., Novak, M., Skalak, P., 2013, The Justification for Inflation Criteria in V4 Countries, "European Scienific Journal", vol. 1.
• Mankiw, N., Romer, D., Weil, D., 1992, A Contribution to the Empirics of Economic Growth, "Quarterly Journal of Economics", vol. 107, no. 2 (May), s. 407-437.
• Marchewka-Bartkowiak, K., 2010, Problem długu publicznego w Unii Europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem kryteriów z Maastricht, "Studia BAS", nr 3(23), s. 182-195.
• McKinnon, R., 2004, Optimum Currency Areas and Key Currencies: Mundell I versus Mundell II, "Journal of Common Market Studies", vol. 42, no. 4.
• Ministerstwo Finansów, 2010, Bilans kosztów i korzyści wprowadzenia euro w Polsce w świetle najnowszych badań, Dokument uzupełniający do Ram Strategicznych Narodowego Planu Wprowadzenia Euro, Warszawa.
• Mundell, R., 1961, A theory of optimum currency areas, "The American Economic Review", vol. 51, no. 4.
• Papaspyrou, T., 2007, EMU Strategies: Lesson from Greece in View of EU Enlargement, "Hellenic Observatory Papers on Greece and Southeast Europe", GreeSE Paper, nr 4.
• Rosati, D.K., 2013, Czy Polska powinna przystąpić do strefy euro?, "Gospodarka Narodowa", 10(255).
• Stefański, R., 2010, Polityka kursu walutowego, a koniunktura gospodarcza w krajach Europy Środkowej w czasie światowego kryzysu gospodarczego, UEP, Poznań.
• Stiglitz, J.E., 2010, Can the Euro be Saved? Project Syndicate, <www.projectsyndicate.org/commentary/stiglitz125> (dostęp: 10.02.2014).
• TUE, 2010, Traktat o Unii Europejskiej. Wersja skonsolidowana, Dz. Urz. UE C 83/01.
• TFUE, 2010, Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Wersja skonsolidowana, Dz. Urz. UE C 83/01.
• Wach, K., 2012, Europeizacja małych i średnich przedsiębiorstw: rozwój przez umiędzynarodowienie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wach, K., 2013, Europeizacja - próba systematyki i konceptualizacji podejść badawczych, "Horyzonty Polityki", vol. 4, nr 8, s. 15-50.
• Wojtyna, A., 2011, Gospodarki wschodzące w obliczu kryzysu finansowego - duża odporność czy podatność, w: Wojtyna, A. (red.), Kryzys finansowy i jego skutki dla krajów na średnim poziomie rozwoju, PWE, Warszawa.