Rola przeciwutleniaczy w zmniejszaniu ryzyka wystąpienia nowotworów i chorób układu krążenia

• Autorzy: Włodzimierz Grajek

Warianty tytułu

Role of Antioxidants in Reducing the Occurrence Risk of Cancer and Cardiac Vascular Diseases

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy omówiono aktywność biologiczną poszczególnych grup przeciwutleniaczy, wskazując na ich rolę w zmniejszaniu częstotliwości występowania nowotworów i chorób układu krążenia. Wskazano, że etiologia chorób nowotworowych obejmuje uszkodzenia oksydacyjne w DNA oraz uaktywnienie prokancerogenów pod wpływem aktywnych rodników. Przyczyn chorób krążenia jest proces miażdżycowy wywoływany przez oksydacji frakcji LD-cholesterolu. Oba rodzaje chorób mogą być monitorowane przez szereg biomarkerów przydatnych w ocenie szybko ci rozwoju zmian chorobowych. Ocena aktywności prozdrowotnej żywności przenosi się wyraźnie na poziom molekularny. Wyrazem tego są narodziny nutrigenomiki, nauki badającej wpływ żywienia człowieka na funkcjonowanie jego genomu. (abstrakt oryginalny)

EN

In this paper, the biological activity of individual groups of antioxidants is discussed with regard to the prevention of two chronic diseases: cancer and cardiac vascular disease. It is pointed out that the cancer etiology is related to oxidative damages of DNA and to activation of pro-carcinogenic factors by free radicals whereas the cardiac vascular disease is initiated by LDL oxidation. The development of both diseases can be monitored by specific biomarkers that appear useful while estimating the developmental rate of pathogenic changes. For the purpose of appraising biological activity of functional foods, molecular analysis of antioxidative effects is employed. A new science has been established: nutrigenomics, which is the study of the effect of human nutrition on his genome functioning. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Model żywienia; Zdrowie; Styl życia; Żywność; Zdrowa żywność; Choroby przewlekłe

EN

Feeding model; Health; Lifestyle; Food; Health food; Chronic diseases

• Czasopismo: Żywność: nauka - technologia - jakość
• Rocznik: 11 (2004)
• Numer: nr 1 (38)
• Strony: 3-11

Twórcy

autor

Włodzimierz Grajek

• Akademia Rolnicza w Poznaniu

Bibliografia

• Bast A., Haenen G.R.M.M.: The toxicity of antioxidants and their metabolites. Environ Toxicol. Pharmacol., 2002, 11, 251-258.
• Bravo L.: Polyphenoles: chemistry, dietary sources, metabolism, and nutritional significance. Nutr. Rev., 1998, 56, 317-333.
• Czeczot H.: Biological activities of flavonoids - a review. Pol. J. Food Nutr. Sci., 2000, 9/50, 3-13.
• Diplock A.T., Aggett P.J., Ashwell M., Bornet F., Fern E.B., Roberfriod M.B.: Scientific concepts of functional foods in Europe: consensus document. Brit. J. Nutr., 1999, 18(supl. 1), 1-27.
• Einspahr J.G., Alberts D.S., Gapstur S.M.: Surrogate end-point biomarkers as measure of colon risk and their use in cancer chemo-prevention trials. Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev., 1997, 6, 37-48.
• Ferguson L.R.: Role of plant polyphenoles in genomic stability. Mutation Res., 2001, 475, 89-111.
• Frankel E.N., Kanner J., German J.B., Parks E., Kinsella J.: Inhibition of oxidation of human lowdensity lipoprotein by phenolic substances in red wine. Lancet, 1993, 341, 454-457.
• Gey K.F.: Ten-years retrospective on the antioxidant hypothesis of arteriosclerosis: threshold plasma levels of antioxidant micronutrients related to minimum cardiovascular risk. J. Nutr. Biochem., 1995, 6, 206-236.
• Griffith H.R., Moller L., Bartosz G., Bast A., Bertoni-Freddari C., Collins A., Cooke M., Coolen S., Haenen G., Hoberg A.M., Loft S., Lunec J. Oli ski R., Parry J., Pompella A., Poulsen H., Verhagen H., Astley S.B.: Biomarkers. Mol. Aspects Med., 2002, 23(1-3), 101-208.
• Knight D.C., Eden J.A.: Phytoestrogens - a short review. Maturitas, 1995, 22, 167-175.
• Kris-Etherton P.M., Hecker K.D., Bonanome A., Coval S.M., Binkoski A.E., Hilpert K.F., Griel A.E.: Bioactive compounds in foods: their role in the prevention of cardiovascular disease and cancer. Am. J. Med., 2002, 113, 71-88.
• Nguyen M.L., Schwatz S.J.: Lycopene: chemical and biological properties. Food Technol., 1999, 53, 38-45.
• Niinkoski H., Vikari J., Palmmu T.: Cholesterol-lowering effect and sensory properties of sitostanol ester margarine in normocholesterolemic adults. Scand J. Nutr., 1997, 41, 9-12.
• Oli ski R., Gackowski D., Foksi ski M., Rozalski R., Roszkowski K., Jaruga P.: Oxidative DNA damage: assessment of the role in carcinogenesis, arteriosclerosis, and acquired immunodeficiency syndrome (1). Free Radic. Biol. Med., 2002, 15, 192-200.
• Ommen van B., Stierum R.: Nutrigenomics: exploiting systems biology in the nutrition and health arena. Curr. Opiniom Biotechnol., 2002, 13, 517-521.
• Shur Y-J.: Molecular mechanisms of chemo-preventive effects of selected dietary and medicinal phenolic substances. Mutation Res., 1999, 428, 305-327.