Na dobre czy na złe? Wspólny kryzys a dobro wspólne

• Autorzy: Michał A. Michalski

Warianty tytułu

For Better or Worse? The Common Crisis and Common Good

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule tym - jak zapowiada tytuł - podejmuję refleksję na temat kryzysu, który jest doświadczeniem, które zdołało już się wpisać w historię ostatnich lat i w znacznym stopniu zdominowało dyskusje w najróżniejszych kręgach. Niewątpliwie trudności, jakie to załamanie się systemów finansowych i ekonomicznych spowodowało, są dotkliwe i domagają się działań właściwych i podejmowanych nierzadko niezwłocznie. Co do tego wydaje się panować ogólna zgoda i zrozumienie. Choć doceniam wagę poszukiwania i skutecznego aplikowania rozwiązań antykryzysowych, to koncentruję się na czymś, co wydaje się umykać dyskusjom i stojącej u ich podstaw refleksji na temat samej natury kryzysu jako zjawiska oraz szerokiego tła społeczno-kulturowego wydarzeń, które zwróciły uwagę światowej opinii publicznej w ostatnich latach. Jestem zdania, że staranna analiza źródeł kryzysu winna sięgać głębiej niż tylko do przyczyn gospodarczych. W tym miejscu otwiera się właśnie pole dla refleksji etycznej i kulturoznawczej, która stara się poszukiwać wyjaśnienia zjawisk społecznych u ich podłoża, a więc w sferze wartości oraz akceptowanej wizji człowieka i społeczeństwa. (...) W artykule zostaje podjęta próba zwrócenia uwagi na te problemy i przeanalizowanie ich w kontekście koncepcji dobra wspólnego, która w perspektywie aktualnych - nierzadko niepokojących - zjawisk nie tylko w sferze finansowej i gospodarczej okazuje się koncepcją posiadającą poważny potencjał, który stanowić może adekwatną propozycję uporania się z kryzysem. (fragment tekstu)

EN

Crisis, sometimes associated with historically distant times or centrally planned economies, has turned out to be one of the main contemporary issues. Hence different systems like socialism and capitalism become similar in their inability to reply to expectations for a safe, peaceful and abundant life. It means that economic problems are more complex in their nature. Thorough analysis of the roots of different crises should therefore reach deeper than just economic explanations. This is the point where ethical and cultural explanations may be useful because they strive to explore the socio-cultural fabric at its foundations in the hierarchy of values and vision of human beings and society. When it comes to contemporary crisis the problem is twofold: firstly, there is the threat that the crisis will be treated inadequately and not realistically in consequence. Secondly, the roots of the crisis may not be diagnosed properly, which may lead to false 'treatment'. This article is an attempt to highlight the above issues and analyse them in the context of the common good approach, which seems to offer valuable potential to understand the difficulties properly and offer a reasonable plan for recovery.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kryzys gospodarczy; Przyczyny kryzysu; Dobro wspólne

EN

Economic crisis; Causes of crisis; Common good

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2013
• Tom: 16
• Strony: 51-62

Twórcy

autor

Michał A. Michalski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• T. Rożek, Fiesta na wulkanie, (wywiad z Zytą Gilowską), "Gość Niedzielny", 17.05.2009, s. 29.
• K. Dąbrowski, Dezintegracja pozytywna, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1979, s. 10-11.
• J. Godłów-Legiędź, Współczesna ekonomia. Ku nowemu paradygmatowi, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010, s. 42-43.
• Benedykt XVI, Caritas in veritate, s. 53.
• J. Clark, A. Wildavsky, Moral Collapse of Communism. Poland as a Cautionary Tale, ICS Press, San Francisco 1990.
• J. Larrivee, It's Not the Markets, It's the Morals: How Excessively Blaming Markets Undermines Civil Society, [w:] Back on the Road to Serfdom. The Resurgence of Statism, red. T.E. Woods, ISI Books, Wilmington 2010.
• Jan Paweł II, Centesimus annus, s. 13.
• B. Sena, How Can We Measure the Contribution of the Business to the Common Good? Operationalising the Theoretical Concept of the Common Good, http://www.stthomas.edu/cathstudies/cst/conferences/thegoodcompany/Finalpapers/Sena%20Final%20paper.pdf (dostęp 1.10.2010).
• M. Novak, Wolne osoby i dobro wspólne, tłum. G. Łuczkiewicz, Znak, Kraków 1998, s. 120.
• R.G. Kennedy, The Good That Business Does, "Christian Social Thought Series" 2006, No. 9, Acton Institute, Grand Rapids, s. 52.
• M.P. Hornsby-Smith, An Introduction to Catholic Social Thought, Cambridge University Press, 2006, s. 105.
• H.J. Alford, O.P., M.J. Naughton, Managing as if Faith Mattered. Christian Social Principles in the Modern Organization, University of Notre Dame Press, Notre Dame 2006, s. 41.
• Jan Paweł II, Sollicitudo rei socialis, s. 26.
• A. Sadowski, "Nie" dla ratowania spekulantów, "Przewodnik Katolicki", nr 3, 18.01.2009, s. 23.
• E.F. Schumacher, Małe jest piękne. Spojrzenie na gospodarkę świata z założeniem, że człowiek coś znaczy, tłum. E. Szymańska, J. Strzelecki, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1981, s. 181.
• W. Röpke, International Economic Disintegration, William Hodge and Company, London-Edinburgh-Glasgow 1942, s. 131, 155.
• W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1968, s. 558.
• D. Mele, The Firm as a "Community of Persons": A Pillar of Humanistic Business Ethos, "Journal of Business Ethics" 2012, vol. 106, nr 1, s. 89-101.
• T. Umehara, The Civilization of the Forest "New Perspectives Quarterly", vol. 16, Issue 2, Spring 1999, s. 46.