System emerytalny na Białorusi

• Autorzy: Jarosław Poteraj

Warianty tytułu

Pension System in Belarus

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł o systemie emerytalnym Białorusi, poza wprowadzeniem, zawiera cztery części: 1. Ogólna informacja o kraju, 2. Rozwój historyczny systemu emerytalnego, 3. Stan obecny systemu emerytalnego oraz 4. Wyzwania i przewidywane zmiany w systemie emerytalnym. Celem badawczym autora jest prezentacja historycznych i aktualnych rozwiązań w systemie emerytalnym Białorusi w celu odnalezienia w tym systemie pomysłów, które w międzynarodowych porównaniach warto wykorzystywać. System emerytalny na Białorusi stanowi rzadki już w Europie przykład funkcjonowania pozostałości rozwiązania typu bismarckowskiego w wariancie sowieckim. Rozwiązanie powszechne, funkcjonujące na zasadach pay-as-you-go oraz w konwencji DB (defined benefit), uzależnia wysokość otrzymywanej emerytury jedynie od liczby przepracowanych lat, całkowicie pomijając wcześniejszy wkład uczestnika systemu w postaci odprowadzanych składek emerytalnych. Wprowadzona z początkiem roku 2009 atrapa II filaru emerytalnego, wydaje się rozwiązaniem podtrzymującym tradycyjne uprzywilejowanie wybranych grup zawodowych, w zakresie emerytur. Szczególnie istotne w tym zakresie jest uprzywilejowanie w zakresie wartości emerytur służb mundurowych, tworzące poczucie nieusprawiedliwionej nierówności społecznej. Myślenie o wprowadzaniu rozwiązania kapitałowego do systemu emerytalnego pozostaje w sferze postulatywno-koncepcyjnej, a nie realnej. W podsumowaniu autor sygnalizuje, że trudno w obecnym stanie rzeczy wskazać w tym kraju elementy warte powielenia w porównaniach międzynarodowych. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents an insight into the old age pension system in Belarus. The introduction is followed by four topic paragraphs: 1. the general information about the country, 2. the historical development of its pension system, 3. the present situation, and 4. challenges and foreseen changes. There, the author's goal was to present both past and present solutions employed by the Belarusian's pension system, in search for ideas worth consideration in international comparisons. The pension system in Belarus is rare in Europe example of existing residue of Bismarcktype solution in a Soviet variant. The common PAYG solution, working as DB-type, makes the pension value dependent on working years only, completely skipping the member's contribution into system. Introduced at the beginning of 2009 the dummy of 2nd pension pillar seems to be the solution undertaking traditional preference of selected professions in pension area. Especially important at that area is preference in pensions for military and police services, creating the feeling of unjustified social inequality. Thinking about the introduction of fully-founded solution into pension system remains in the postulate-conception, not real, phase. In the summary, the author highlights that Belarus is a country with great potential but at present it is difficult to identify solutions worth copying in other states. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

System emerytalny; Emerytury

EN

Pension schemes; Pensions

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2012
• Numer: z. nr 24
• Strony: 186-200

Twórcy

autor

Jarosław Poteraj

• Państwowa Wyższa Szkoła Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży

Bibliografia

• Ahmad E., Lugaresi S., Mourmouras A., Schneider J.-L., 1994, Pensions, Price Shocks, and Macroeconomic Stability in Transition Economies: Illustrations from Belarus, International Monetary Fund, Working Paper 94/52, May.
• Belarus: Catching up with Europe, 2004, Stefan Batory Foundation, Warsaw.
• Białoruś: Dewaluacja rubla nie pomogła. Nadal brak dolarów w mińskich kantorach, artykuł z 24 maja 2011, dostęp pod adresem: http://www.polskatimes.pl/pap/407365,bialorus-dewaluacja-rubla-nie-pomogla-nadal-brak-dolarow-w,id,t.html?cookie=1 (dostęp 13 sierpnia 2011).
• Chemerys A., Lipentsev A., Muzychuk O., Tsypuk V., The Ukrainian Social Protection System and the Methods of Governance, dostęp pod adresem: http://lgi.osi.hu/publications/2002/101/tausz-ukraine.pdf, 2000 (dostęp 13 sierpnia 2011).
• Chubrik A., Haiduk K., Giucci R. (2008), Pension System in Belarus: Major Challenges and the Ways of Meeting Them, IPM Research Center German Economic Team Policy Paper Series [PP/01/2008], Minsk, May 2008.
• Chubrik A., Shymanovich H., The effect of demographic trends on the stability of distributive pension system in Belarus (text in Russian), IPM Working Paper No. WP/08/03, 2008.
• Kolchenko I. Pensioners deserve respect and support, "Бeлapycь.Belarus", 8.2005, 2005, artykuł dostępny pod adresem: http://www.belarus-magazine.by/en.php?subaction=showfull&id=1126142198&archive=1134127463&start_from=&ucat=4& (dostęp 13 sierpnia 2011).
• Parker S., 2007, The Last Sowiet Republic: Alexander Lukashenko's Belarus, Trafford Publishing, Victoria, BC, Canada.
• Rakova E., 2008, The legal framework of the pension system in Belarus: the current situation, the plans of the government and the possible reforms (text in Russian), IPM Discussion Paper No. PDP/08/02.
• Social Security Programs Throughout the World: Europe, 2010, Social Security Administration Office of Retirement and Disability Policy & Office of Research, Evaluation, and Statistics, SSA Publication No. 13-11801, August 2010, Washington, DC.
• Streitberger-Postovalova T., 2008, The impact of ageing on pension schemes in Europe: National Report for the Republic of Belarus, Minsk, August, dostęp pod adresem: http://kongress-und-kommunikation.com/html/img/pool/Thema_3_Streitberger,_T. Belarus.pdf.
• Timowicz T., Czas to pieniądz, "Бeлapycь.Belarus", 2.2006, 2006, artykuł dostępny pod adresem: http://www.belarus-magazine.by/pl.php?subaction=showfull&id=1138870 498 & archive=1143804816&start_from=&ucat=4& (dostęp 13 sierpnia 2011).
• Variable "General description of the pension system" for Russia, 2006, dostęp pod adresem: http://www.demogr.mpg.de/cgi-bin/databases/cdb/cdb.php?vi=501&ci=6&di=5&id=0 (dostęp 13 sierpnia 2011).
• Wielka Encyklopedia PWN, t. 3, 2001, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wolaniuk W., Ważna sprawa - Unia Celna, "Бeлapycь.Belarus" 7.2010, 2010, artykuł dostępny pod adresem: http://www.belarus-magazine.by/pl.php?archive=1285229117&subaction=list-archive& (dostęp 13 sierpnia 2011).
• Yemelyanau M., Long-run sustainability of pension system in Belarus, 2010, dostęp pod adresem: http://home.cerge-ei.cz/yemelyanau/Maksim_Yemelyanau--Pensions(DRAFT).pdf, wersja z 23 kwietnia 2010 (dostęp 13 sierpnia 2011).
• Бeлаpуcь: дopoга в будущee. Kнига для Паpламeнта, 2005, Cиcтeмнoe иccлeдoваниe гpупы нeзавиcимых учeных, Пoд peдакциeй Лeoнида Заикo и Яpocлава Poманчука, Минcк.
• Батуpчик М., 2007, Bocпpиятиe наceлeниeм пeнcиoннoй cиcтeмы бeлаpуcи: Peзультаты фoкуc-гpупп, Pабoчий матepиал Иccлeдoватeльcкoгo цeнтpа ИПМ WP/07/04, Иccлeдoватeльcкий цeнтp ИПМ, Минcк.
• O пoвышeнии пeнcий c нoябpя 2010 гoда, 2010, dostęp pod adresem: http://otsz.by/news.php?id=492 (dostęp 13 sierpnia 2011).
• Пoвышeниe пeнcиoннoгo вoзpаcта. Koму этo выгoднo? artykuł z 8 lutego 2010, dostępny pod adresem: http://www.belaruspartisan.org/bp-forte/?page=100&news=56923 (dostęp 13 sierpnia 2011).
• http://countrystudies.us/belarus/24.htm (dostęp 13 sierpnia 2011).
• http://www.gazetaby.com/cont/print.php?sn_nid=10681 (dostęp 13 sierpnia 2011).
• http://www.mintrud.gov.by/ru/socnorm/norm1 (dostęp 13 sierpnia 2011).
• http://www.mintrud.gov.by/ru/trud/new_url_358565190 (dostęp 13 sierpnia 2011).
• http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/kursy/kursyb.html (dostęp 13 sierpnia 2011).
• http://www.nbrb.by/engl/statistics/indicators.asp (dostęp 13 sierpnia 2011).
• https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/bo.html (dostęp 13 sierpnia 2011).
• www.belarusembassy.org (dostęp 13 sierpnia 2011).
• Decree of the President of the Republic of Belarus issued on March 30, 2000 No. 13 Some measures on dismissal regulation of servicemen, officers and privates of internal affairs bodies which have the right for long-service pension.
• Decree of the President of the Republic of Belarus issued on September 28, 2000 No. 19 Some measures on ordering of pension providing of servicemen, officers and privets within internal affairs bodies, financial investigation bodies, emergency units and their families.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 24 listopada 1927 r. o ubezpieczeniu pracowników umysłowych, DzU z 1927, nr 106, poz. 911.
• The RB Council of Ministers Resolution issued on March 30, 1993 No. 185 The approval of the Regulation about pensions for special merits before the RB.
• The RB Council of Ministers Resolution issued on July 5, 1993 No. 432 The order of the long-service calculations, appointment & payment of pensions to the committed officers, corporals, servicemen & sailors, who serve basing on the contract; committed & non-committed officers of the Ministries of the Internal Affairs, Emergency situations units, Financial investigation services & to their families.
• Ustawa z 28 marca 1933 r. o ubezpieczeniu społecznym, DzU z 1933, nr 51, poz. 396.
• Закoн Pecпублики Бeлаpуcь 17 апpeля 1992 г. № 1596-XП O пeнcиoннoм oбecпeчeнии.
• Закoн Pecпублики Бeлаpуcь oт 17.12.1992 № 2050-XП O пeнcиoннoм oбecпeчeнии вoeннocлужащих, лиц начальcтвующeгo и pядoвoгo cocтава opганoв внутpeнних дeл, opганoв и пoдpаздeлeний пo чpeзвычайным cитуациям и opганoв финанcoвых pаccлeдoваний.
• Закoн Pecпублики Бeлаpуcь 31 янваpя 1995 г. № 3563-XП Oб ocнoвах гocудаpcтвeннoгo coциальнoгo cтpахoвания.
• Закoн Pecпублики Бeлаpуcь 29 фeвpаля 1996 г. № 138-XШ oб oбязатeльных cтpахoвых взнocах в Фoнд coциальнoй защиты наceлeния Миниcтepcтва Tpуда и Coциальнoй Защиты Pecпублики Бeлаpуcь.
• Закoн Pecпублики Бeлаpуcь 5 янваpя 2008 г. № 322-З o пpoфeccиoнальнoм пeнcиoннoм cтpахoвании.
• Указ Пpeзидeнта Pecпублики Бeлаpуcь oт 23 oктябpя 2010 г. № 544 O пoвышeнии пeнcий.
• Указ Пpeзидeнта Pecпублики Бeлаpуcь oт 26 мая 2011 г. № 215 O пoвышeнии тpудoвых пeнcий.
• Указ Пpeзидeнта Pecпублики Бeлаpуcь oт 26 июля 2011 г. № 327 O пoвышeнии пeнcий и внeceнии измeнeний в Указ Пpeзидeнта Pecпублики Бeлаpуcь oт 23 oктябpя 2010 г. № 544.