Kategorie estetyczne współczesnych przekazów medialnych

• Autorzy: Agnieszka Jęczeń
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ukazanie, w jaki sposób zmianie ulega w gatunkach przekazów medialnych użycie podstawowych kategorii estetycznych takich jak mimesis, katharsis, piękno, wzniosłość, patos, ironia. Kategorie estetyczne należące do tzw. "modelu tradycyjnego" ulegają znacznej modyfikacji. Pojawią się nowe jakości estetyczne, takie jak kategoria hiperrealności lub spektakularności, wyodrębniają się też takie zjawiska jak estetyzacja śmierci. Przedmiotem badań będą między innymi reklamy, filmy, newsy, seriale, programy typu show, programy informacyjne. Ta diagnoza estetyczna wymaga interdyscyplinarnego podejścia, uwzględnienia teorii socjologicznych, antropologicznych, religioznawczych i psychologicznych. Postaram się wykazać, że realizuje się obecnie estetyzacyjny model nowych mediów, w którym niemałą rolę odgrywają również pierwiastki anestetyzacyjne. W efekcie coraz trudniej uchwycić granice między światem realnym a kreacją rzeczywistości. Punktem odniesienia będą własne obserwacje, a także literatura znanych estetyków i medioznawców, którzy dostrzegają w mediach estetyczne struktury i właściwości.(abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of this article is to show how the use of basic aesthetic categories (i.e. mimesis, catharsis, beauty, sublimity, pathos, irony) changes the genres of media transfers. Aesthetic categories in so-called "traditional model" undergo significant modification. New aesthetic quality turns up in hiperreality or spectacularity, occurs in new phenomena, for example the aesthetisation of death. The subject of research will be, among others, adverts, film, news, serials, shows. This aesthetic diagnosis necessitates multiprolonged screening, allowing sociological, anthropological knowledge, religious and psychological theories. I will try to show that aesthetic model of new media is being implemented now. In this model significant role is beying played by anesthetic elements too. Therefore it is more and more difficult to put limits between real world and the creation of reality. As points of reference will be taken my observations and the literature of famous aestheticians and specialists of media which see in media aesthetic structures and properties.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Paradoks; Media; Socjologia; Przegląd literatury

EN

Paradox; Media; Sociology; Literature review

• Czasopismo: Zeszyt Naukowy / Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Krakowie
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 22
• Strony: 203-223

Twórcy

autor

Agnieszka Jęczeń

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Arystoteles, 1989, Poetyka, przeł. H. Podbielski, Wrocław.
• Baudrillard J., 2001, Porządek symulakrów, przeł. B. Kita, [w:] A. Gwóźdź (red.), Widzieć, myśleć, być, Kraków.
• Benjamin W., 1975, Twórca jako wytwórca, przeł. H. Orłowski, Poznań.
• Berger A. A., 2007. Media and society: a critical perspective, Lancham.
• Bieszczad I., 1999. Kilka uwag o zasadności rozpaczy estetyka w obliczu nowych mediów, [w:] K. Wilkoszewska (red.), Piękno w sieci. Estetyка a nowe media, Kraków.
• Biskupski H., Zasępa G. (red.). 2011, "Pamiętamy. Smoleńsk 10.04.2010", nr 1, seria: "Super Album", Warszawa.
• Cartmell D. (red.), 1997, Trash aesthetics: popular culture and its audienсе, London.
• Chmielecki K., 2010, Kultura w stadium spektaklu (audio)wizualnego. Performatywne zachowania społeczne jako oddziaływanie obrazami na zmysły odbiorców w zapośredniczonym komunikowaniu masowym, [w:] A. Wieczorkiewicz, M. Kostaszuk-Romanowska (red.), Spektakle zmysłów, Warszawa.
• Cardwell S., 2011, Czy telewizja jakościowa jest dobra? Różnice gatunkowe, oceny oraz kłopotliwa kwestia krytycznego osądu, [w:] A. Sterczyńska (red.), Zmierzch telewizji. Przemiany medium. Antologia, Warszawa.
• Carroll N., 2011, Filozofia sztuki masowej, przeł. M. Przylipiak, Gdańsk.
• Carroll N., 2010, Język mitu w reklamie, Lublin.
• Chmielewski F., 1999, Estetyczne dylematy telewizji, [w:] K. Wilkoszewska (red.), Piękno w sieci. Estetyka a nowe media, Kraków.
• Ćwikiel A., 2001, Dwuznaczne obrazy technologii w kinie CGI, [w:] A. Gwóźdź (red.) Pejzaże audiowizualne. Telewizja, wideo, komputer, Kraków.
• Dayan D., Katz E., 2008, Wydarzenia medialne. Historia transmitowana na żywo, przeł. A. Sawisz, Warszawa.
• Duda A., 2010, Język mitu w reklamie, Lublin.
• Eco U., 2008, Sztuka, przeł. P. Salwa, M. Salwa, Kraków.
• Feuer J., 1997, Telewizja na żywo: ontologia jako ideologia, [w:] A. Gwóźdź (red.), Pejzaże audiowizualne. Telewizja, wideo, komputer, Kraków.
• Fiske J., 1997, Postmodernizm i telewizja, [w:] A. Gwóźdź (red.), Pejzaże audiowizualne. Telewizja, wideo, komputer, Kraków.
• Feuer J., 1995, Seeing through the eighties: television and Reaganism, Durham: Duke University Press.
• Feuer J., 1998, Badanie gatunków a telewizja, przeł. E. Stawowczyk, [w:] R.C. Allen (red.), Teledyskursy. Telewizja w badaniach współczesnych, Kielce.
• Feuer J., 2011, HBO i pojęcie telewizji jakościowej, [w:] A. Sterczyńska (red.), Zmierzch telewizji. Przemiany medium. Antologia, Warszawa.
• Godzic W., 2004, Telewizja i jej gatunki po Wielkim Bracie, Kraków.
• Gołaszewska M., 2001, Estetyka współczesności, Kraków.
• Gwóźdź A., 2003, Obrazy i rzeczy. Film między mediami, Kraków.
• Gwóźdź A., 1999, Labirynty estetyczne filmu między mediami, [w:] K. Wilkoszewska (red.), Piękno w sieci. Estetyka a nowe media, Kraków.
• Kant J., 1986, Krytyka władzy sądzenia, Warszawa.
• Kisielewski A., 2000, Poetyka obrazu reklamowego, [w:] B. Frydryczak (red.), Ekspansja obrazów. Sztuka i media w świecie współczesnym, Zielona Góra - Warszawa.
• Kołacki K., 2007, Kicz w horrorze http://www.horror.com.pl/publicysty- ka/art.php?id=5 (dostęp: 10 marca 2011).
• Kurowicki J., 2010, Estetyczność środowiska naturalnego, Warszawa.
• Kwistek M., 1994, Rorty i Lyotard. W labiryntach postmoderny, Poznań.
• Lipiec J., 2005, Powrót do estetyki, Kraków.
• Manovich L., 2006, Język nowych mediów, przeł. P. Cypryański, Warszawa.
• Marquard O., 2007, Aesthetica i anaestehetica. Rozważania filozoficzne, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa.
• Ogonowska A., 2004, Tekst filmowy we współczesnym pejzażu kulturowym, Kraków.
• Ogonowska A., 2011, Śmierć i przemoc. Granice przedstawień medialnych, [w:] Oblicza nowych mediów, Kraków 2011.
• Ogonowska A., 2009, Telewizja w edukacji medialnej, Kraków.
• Otto R., 1993, Świętość. Elementy racjonalne i irracjonalne w pojęciu bóstwa, przeł. B. Kupis, Wrocław.
• Pitrus A., 2001, Obrazy przemocy czy przemoc obrazów?, [w:] E. Wilk (red.), Przemoc ikoniczna czy nowa widzialność, Katowice 2001.
• Real M.R., 1996, Exploring Media Culture: A Guide, Thousand Oaks, California.
• Shusterman R., 1998, Estetyka pragmatyczna. Żywe piękno i refleksja nad sztuką, Wrocław.
• Skowronek В., 2011, Nowe media a stare gatunki. Współczesne oblicza filmowego horroru, [w:] A. Ogonowska (red.), Oblicza nowych mediów, Kraków.
• Sławiński J., 1998, Słownik terminów literackich, Wrocław.
• Śmigiel Ł., Czartoryski В., Lizaki z oczu trupa - czyli krótka historia fenomenu gore, "Znaczenia. Kultura - Komunikacja - Społeczeństwo", nr 4, 2010.
• Tatarkiewicz W., 2009, Historia estetyki, t. 1, Warszawa.
• Trinks J., 1999, Seryjność jako podstawowy problem estetyki telewizji, [w:] K. Wilkoszewska (red.), Piękno w sieci. Estetyka a nowe media, Kraków.
• Willis P., 2005, Wyobraźnia etnograficzna, przeł. E. Klekot, Kraków.
• Wulff-Nienhüser M., Wiadomości jako tekst: dramaturgia i inscenizacja, tłum. B. Hierowska-Gorzelik, "Przekazy i Opinie", nr 1-2, 1987, s. 112-138.
• Zakazane panienki. Bóg, honor, kobieta, "Wysokie Obcasy Extra", nr 4 (7), 2011, s. 27-31.