Struktura cen w polskim cyklu gospodarczym : faza wzrostu

• Autorzy: Andrzej Jędruchniewicz

Warianty tytułu

The Price Structure in the Polish Business Cycle : Growth Phase

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest weryfikacja hipotezy wynikającej z teorii cyklu koniunkturalnego szkoły austriackiej. Mówi ona, że we wzrostowej fazie cyklu ekspansywna polityka pieniężna wywołuje zmianę struktury cen. Ceny dóbr wytwarzanych w sektorach niezwiązanych ze strukturą wydatków konsumpcyjnych wzrastają wówczas w porównaniu z cenami towarów konsumpcyjnych. Analiza dynamiki cen dóbr w polskiej gospodarce pozwoliła pozytywnie, choć nie we wszystkich aspektach, zweryfikować sformułowaną hipotezę. Świadczą o tym: 1) szybszy, w latach 2002-2004 i 2009-2011, wzrost cen produkcji przemysłowej niż cen dóbr konsumpcyjnych; 2) najwyższy indeks cen nakładów inwestycyjnych, a najniższy towarów konsumpcyjnych w latach 2005-2008, poza okresem boomu; 3) szybszy wzrost cen surowców, metali oraz dóbr zaopatrzeniowych (oprócz okresu boomu) niż cen artykułów spożywczych. Obserwacjami, które nie potwierdzają postawionej hipotezy, są: najmniejsze, w każdej pełnej fazie wzrostu, zmiany cen nakładów inwestycyjnych oraz spadek cen względnych maszyn i urządzeń. (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of this paper is to verify the hypothesis derived from the Austrian business cycle theory. The hypothesis under consideration holds that expansionary monetary policy during the growth phase of the cycle causes a change in the structure of prices; namely prices of goods produced in the sectors most remote from consumers rise relative to consumer prices. Analysis of the price dynamics of goods in the Polish economy allowed for positive, though not complete, verification of this hypothesis. Results supportive of the hypothesis include: 1) faster increase in industrial output prices than consumer prices over the years 2002-2004 and 2009-2011; 2) the highest level of price index of investment outlays with the lowest level of consumer price index during the 2005-2008 phase, after eliminating the boom period, 3) more rapid growth in prices of raw materials, metals, and intermediate goods (in the period with no boom) compared to that of food prices. Observations that do not support the hypothesis are: 1) the relatively smallest changes in the investment prices at any full growth stage of the business cycle; 2) decline in prices of machinery and equipment in absolute terms and/or relative to the food prices. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Cykl koniunkturalny; Ceny; Polityka pieniężna; Struktura produkcji; Austriacka szkoła ekonomii

EN

Business cycles; Prices; Monetary policy; Production structure; Austrian School

• Czasopismo: Bank i Kredyt
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 1
• Strony: 99-118

Twórcy

autor

Andrzej Jędruchniewicz

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• Anderson B.M. (1979), Economics and the public welfare: a financial and economic history of the United States 1914-1946, Princeton University Press, Princeton.
• Anderson W.L. (2009), Say's law and the Austrian theory of the business cycle, Quarterly Journal Of Austrian Economics, 12(2), 47-59.
• Barczyk R. (2000-2001), Metodologiczne problemy diagnozowania współczesnych wahań koniunkturalnych, Polityka Gospodarcza, 5-6, 43-58.
• Barczyk R., Kąsek L., Lubiński M., Marczewski K. (2006), Nowe oblicza cyklu koniunkturalnego, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Barczyk R., Lubiński M. (2009), Dylematy stabilizowania koniunktury. Wydawnictwo Uniwersytetu w Poznaniu, Poznań.
• Basse T. (2006), An Austrian version of the Lucas critique, Quarterly Journal of Austrian Economics, 9(1), 15-26.
• Blaug M. (2000), Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• von Böhm-Bawerk E. (1891), The Positive Theory of Capital, Stetchert & Co., London.
• Brzoza-Brzezina M., Kot A., Kłos B., Łyziak T. (2002), Hipoteza neutralności pieniądza, Materiały i Studia NBP, 142, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Burns A.F., Mitchell W.C. (1946), Measuring business cycles. Studies in business cycles, NBER, New York.
• Butos W.N. (1993), The recession an Austrian business cycle theory: an empirical perspective, Critical Review: A Journal of Politics and Society, 7(2-3), 277-306.
• Cantillon R. (1755), Essai sur la nature du commerce en général, London. Holborn.
• Cochran J.P. (2011), Hayek and the 21st century boom-bust and recession-recovery, Quarterly Journal of Austrian Economics, 14(3), 263-287.
• Demczuk O., Łyziak T., Przystupa 1., Sznajderska A., Wróbel E. (2012), Mechanizm transmisji polityki pieniężnej w Polsce. Co wiemy w 2011 roku?, Materiały i Studia NBP, 270, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Drop J., Wojtyna A. (2001), Strategia bezpośredniego celu inflacyjnego: przesłanki teoretyczne i doświadczenia wybranych krajów, Materiały i Studia NBP, 118, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Estey J.A. (1959). Cykle koniunkturalne, Państwowe Wydawnictwa Gospodarcze, Warszawa.
• Fic T. (2009), Cykl koniunkturalny w Polsce. Wnioski z modeli Markowa, Ekonomista, 1, 49-66.
• Fisher I, (1911), The purchasing power of money: its determination and relation to credit, interest and crises, Roulledge, New York.
• Friedman M., Schwartz A.J. (1963a), A monetary history of the United States 1867-1960, Princeton University Press, Princeton.
• Friedman M., Schwartz A.J. (1963b), Money and business cycles, Review of Economics and Statistics, 45(1), 32-78.
• Garrison R.W. (2001), Time and money. The macroeconomics of capital structure, Routledge, London.
• Gradzewicz M., Growiec J., Hagemejer J., Popowski P. (2010), Cykl koniunkturalny w Polsce - wnioski z analizy spektralnej, Bank i Kredyt, 41(5), 41-76.
• GUS (2003-2012a), Biuletyn Statystyczny, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• GUS (2003-2012b), Ceny w gospodarce narodowej, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
• von Hayek F.A, (1967), Prices and production, August Kelly Publishers. New York.
• von Hayek F.A. (1975), Profits, interest and investments, Augustus M. Kelley Publishers, Cliflon.
• Hazlitt H. (2007), Inflacja wróg publiczny nr 1, Fijorr Publishing, Warszawa.
• Huerta de Soto J. (2009), Pieniądz, kredyt bankowy i cykle koniunkturalne, Instytut Ludwika von Misesa, Warszawa.
• Hughes A.M. (1997), The recession of 1990: an Austrian explanation, Review of Austria n Economics, 10(1), 107-123.
• Keeler J.P. (2001), Empirical evidence on the Austrian business cycle theory, Review of Austrian Economics, 14(4), 331-351.
• Keynes J.M. (2003), Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kostro K. (2001), Hayek kontra socjalizm. Wydawnictwo DiG, Warszawa.
• Kwaśnicki W. (2009), Czy kryzys finansowy przyczynia się do kryzysu w naukach ekonomicznych?, Studia Ekonomiczne, 3-4, 239-254.
• Lucas R.E. (1980), The death of Keynesian economics: issues and Ideas, University of Chicago, Chicago.
• Mankiw N.G., Romer D. (1991), New Keynesian economics, MIT Press, Cambridge.
• Menger C. (1981), Principles of economics, New Haven, Yale University Press.
• Mills F.C. (1936), Prices in recession and recovery, NBER, New York.
• von Mises L. (1934), The theory of money and credit, NBER, New York.
• von Mises L. (2007), Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii, Instytut Ludwika von Misesa, Warszawa.
• Mulligan R.F. (2006), An empirical examination of Austrian business cycle theory, Quarterly Journal of Austrian Economics, 9(2), 69-93.
• NBP (2003), Strategia polityki pieniężnej po 2003 r., Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• Ricardo D. (1957), Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Robbins L. (1934), The Great Depression, Macmillan, London.
• Rothbard M.N. (2005), Prakseology: the methodology of Austrian Economics, http://mises.pl/ blog/2005/10/24/235/.
• Rothbard M.N. (2007), Ekonomia wolnego rynku, t. 2 i 3, Fijorr Publishing, Chicago.
• Rothbard M.N. (2010), Wielki Kryzys w Ameryce, Instytut Ludwika von Misesa, Warszawa.
• Skousen M. (2011), Struktura produkcji. Giełda, kapitał, konsumpcja, Fijorr Publishing, Chicago.
• Sławiński A., Osiński J. (1995), Operacje otwartego rynku banku centralnego, Fundacja Edukacji i Badań Bankowych, Warszawa.
• Mulligan R.F. (2006), An empirical examination of Austrian business cycle theory, Quarterly Journal of Austrian Economics, 9(2), 69-93.
• Sławiński A., red. (2011), Polityka pieniężna, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Svensson L.E.O. (1999), Inflation targeting as a monetary policy rule, Journal of Monetary Economics, 43(3), 607-654.
• Wainhouse C.E. (1982), Hayek's theory of the trade cycle: the evidence from the time series, New York University, New York.
• Wojtyna A. (2000), Ewolucja keynesizmu a główny nurt ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.