Systemy informatyczne wspomagające proekologiczne projektowanie

• Autorzy: Ewa Dostatni , Anna Karwasz

Warianty tytułu

Computer Aided Eco-Design Systems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Projektując wyrób, projektant powinien uwzględnić w jego konstrukcji te cechy, które umożliwią łatwy i szybki demontaż oraz recykling większości materiałów. Ze względu na ograniczoną powierzchnię wysypisk śmieci oraz koszty ich utrzymywania powinno się dążyć do takiej konstrukcji produktu, aby mógł być on łatwo demontowany, a materiały z tworzyw sztucznych powinny być oznakowane. Łatwość demontażu, czyli podziału wyrobu według rodzaju materiałów, gwarantuje wyższy poziom odzysku wyrobu. Coraz częściej podczas kupowania urządzeń zwraca się uwagę na to, czy produkt zbudowany jest z myślą o środowisku, czy pozwala zaoszczędzić wodę, energię elektryczną oraz co będzie się z nim działo, gdy ulegnie zużyciu. W tej sytuacji branie pod uwagę aspektów środowiskowych już we wczesnej fazie projektowania jest niezmiernie ważne, ponieważ wszystkie podejmowane na tym etapie decyzje będą miały wpływ na właściwości i funkcjonowanie wyrobu oraz na koszty powstające na kolejnych etapach jego życia. Ustalenie możliwie wszystkich ważnych wymagań środowiskowych na początku tworzenia wyrobu odgrywa decydującą rolę w późniejszych cyklach jego życia. Jednym z problemów podczas projektowania wyrobów jest brak fachowej wiedzy i odpowiednich danych, dotyczących możliwości recyklingu wyrobu, gdyż z reguły wykracza to poza kompetencje projektanta. Z tego względu coraz większe znaczenie mają specjalistyczne systemy informatyczne, które wspomagają projektanta w decyzjach podejmowanych podczas proekologicznego projektowania. Z uwagi na małą liczbę dostępnych na rynku systemów, ich wysoką cenę oraz ograniczoną funkcjonalność pojawia się zapotrzebowanie na inne tego typu systemy. W artykule prezentowane są: system wspomagający dobór materiałów oraz połączeń wykorzystywanych przy projektowaniu wyrobów w aspekcie ich demontażu i recyklingu oraz system wspomagający ocenę recyklingową wyrobu. Punktem wyjścia jest rozpoznanie zagrożeń dla środowiska naturalnego, jakie niosą ze sobą wyeksploatowane wyroby, i działania, jakie należy podjąć, aby jak najskuteczniej zminimalizować te zagrożenia. Najlepszą metodą ich likwidacji jest dotarcie do źródła problemu, co w przypadku produktu oznacza skupienie uwagi na etapie projektowania. Wiąże się z tym pojęcie proekologicznego projektowania wyrobów, nazywane w literaturze ekoprojektowaniem. (fragment tekstu)

EN

In this article eco-design solutions are described. Eco-design is a new approach for product design based on identification of different environmental aspects related to product which are included into design process at the very first stage of the product development. The environmental influence of the products is more often taken into consideration by manufacturers who want to keep their market position. That is why methods and tools for computer aided eco-design are used in order to improve the design process of the pro- duct. Several examples of tools for eco-design of appliances with consideration of information systems are described in this paper. In the first section of the article specific tools like EDGE (The Environmental Design Guide for Engineers), ECO-it, The Designer's Guide and ECODESIGN PILOT are described. In the second section of the paper description of two software applications which were created at Poznan University of Technology is given. First application (AwDomp) can be used by designer in order to design and select the proper materials and technological connections of household appliances with considerations of lowest disassembly costs and recycling rate of these products. Second application (DeforDis) aids the recycling assessment of household appliances. DeforDis is based of the new processed WDW and WDC method and gives possibility to integrate CAD systems with LCA (Life Cycle Assesment) systems. Automation of process of product's data transfer from CAD system to LCA system allows to save time assigned on estimate of product's recycling rate. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Systemy informatyczne; Odpowiedzialność ekologiczna; Produkty ekologiczne; Przedsiębiorstwo ekologiczne; Świadomość ekologiczna; Ekologiczne aspekty działalności przedsiębiorstwa; Polityka ekologiczna przedsiębiorstwa; Produkcja proekologiczna

EN

Computer system; Ecological responsibility; Ecological product; Ecological enterprises; Ecological awareness; Ecological aspects of the company's activities; Enterprises ecological politics; Pro-ecological production

• Czasopismo: Zarządzanie Przedsiębiorstwem / Polskie Towarzystwo Zarządzania Produkcją
• Rocznik: 2009
• Numer: nr 2
• Strony: 13-22

Twórcy

autor

Ewa Dostatni

• Politechnika Poznańska

autor

Anna Karwasz

• Politechnika Poznańska

Bibliografia

• [1] Beyl J.: Aplikacja wspomagająca dobór materiałów oraz połączeń w wyrobach AGD. Praca dyplomowa, promotor Ewa Dostatni, Politechnika Poznańska, Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania, Poznań 2008.
• [2] Cichy J.: Zarządzanie środowiskowe w przedsiębiorstwie. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1998.
• [3] Dyrektywa 2002/96/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 27 stycznia 2003 w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE).
• [4] Dyrektywa 2000/53/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 18 września 200 w sprawie zużytych samochodów (ELV).
• [5] ISO/TR 14062, Environmental Management - Integrating environmental aspects into product design and development, 2001.
• [6] Karwasz A.: Integracja ekoprojektowania z systemem CAD-3D, [w]: Zrównoważone wykorzystanie zasobów w Europie - surowce z odpadów. IGSMiE PAN, Kraków 2007, s. 246-251.
• [7] Korzeń Z.: Ekologistyka. Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2001.
• [8] Lewandowska A., Foltynowicz Z.: Prośrodowiskowe działania źródłem innowacji w przedsiębiorstwie. Materiały konferencyjne, Boszkowo 2006.
• [9] Markiewicz P.: Wspomaganie ekoprojektowania wy-robów na przykładzie narzędzia ECODESIGN PILOT. Praca dyplomowa, promotor Ewa Dostatni, Politechnika Poznańska, Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania, Poznań 2008.
• [10] Ustawa z dnia 29 lipca 2005 o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, Dziennik Ustaw nr 180, poz. 1495.
• [11] VDI 2243 Recyklingorientierte Produktentwicklung, Beuth Verlag, str. 6-15, Juli 2002.
• [12] Materiały dotyczące narzędzia ECO-it. [Dostęp czerwiec 2008]. Dostępny w Internecie: www.pre.nl/eco-it/
• [13] Materiały dotyczące narzędzia The Designer's Guide. [Dostęp maj 2009]. Dostępny w Internecie: www.ecodesignguide.dk
• [14] Materiały dotyczące narzędzia ECODESIGN PILOT. [Dostęp maj 2009]. Dostępny w Internecie: www.ecodesign.at/pilot/ONLINE/POLISH/INDEX.HTM