Skład i właściwości prozdrowotne oliwy z oliwek

• Autorzy: Anna Dankowska , Maria Małecka

Warianty tytułu

Composition and Health-Enhancing Properties of Olive Oil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Oleje roślinne, w tym oliwa z oliwek, należą do produktów, które powinny występować w codziennej diecie. Oliwa stanowi cenny składnik pożywienia ze względu na pożądany profil kwasów tłuszczowych i zawartość bioaktywnych substancji korzystnie oddziałujących na zdrowie człowieka. Oliwą o najwyższej jakości jest oliwa z oliwek ekstra charakteryzująca się pożądanymi walorami sensorycznymi, zawartością wolnych kwasów tłuszczowych poniżej 0,8% oraz właściwościami prozdrowotnymi. Uzyskanie tej kategorii oliwy wymaga przede wszystkim stosowania do produkcji dojrzałego, czystego, nieuszkodzonego i prawidłowo przechowywanego surowca oraz przestrzegania określonych parametrów technologicznych. (fragment tekstu)

EN

Olive oil is greatly valued by consumers all over the world thanks to the unique taste and aroma as well as the high nutritional value and the presence of health promoting compounds. The amount of produced and consumed olive oil in the world and on the European market is going up. Olive oil contains components that may contribute to its overall health promoting properties such as reduction of cardiovascular disease risk, prevention of several forms of cancer, reduction of oxidative stress and aging. The group of olive oils' compounds with a possibly 'beneficial effect' includes numerous substances, such as: monounsaturated fatty acids, sterols (sitosterol, stigmasterol, campesterol), squalene, tocopherols (a-tocopherol), carotenoids (P-caroten) and phenols (vanillic, gallic, coumar-ic, caffeic and protocatechuic acids; tyrosol; hydroksytyrosol; secoiridoids; lignans). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żywienie dietetyczne; Zdrowa żywność; Oleje roślinne; Towaroznawstwo; Towaroznawstwo żywności; Żywienie człowieka

EN

Dietary feeding; Health food; Vegetable oils; Commodity science; Food commodities; Human nutrition

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 162
• Strony: 97-110

Twórcy

autor

Anna Dankowska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Maria Małecka

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Achremowicz, K., Szary-Sworst, K., Wielonienasycone kwasy tłuszczowe czynnikiem poprawy stanu zdrowia człowieka, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 2005, 3, s. 23-35.
• Alarcon de la Lastra, C. Barranco, M.D., Motilova, V, Herrerías, J.M., Mediterranean diet and health: biological importance of olive oil, Curr. Pharm. Des. 2001, 7, s. 933-950.
• Bianco, A., Serrilli, A.M., Melchioni, C, Molecular composition and quality/taste of olive oil: monoterpens and natural phenols, Arkivoc 2007, 7, s. 146-156.
• Braga, C, La Vecchia, C, Franceschi, S., Negri, E., Parpinel, M., Decarli, A., Gia-cosa, A., Trichopoulos, D., Olive oil, other seasoning fats, and the risk of colorectal carcinoma, Cancer 2000, 82, s. 448-453.
• Cheikhousman, R., Zude, M., Jouan-Rimbaud Bouveresse, D., Rutledge, D.N., Bir-louez-Aragon, I., Fluorescence spectroscopy for monitoring extra virgin olive oil deterioration upon heating, Czech J. Food Sci. 2004, 22, s. 147-150.
• Connor, W.E., Alfa- linolenic acid in health and disease, Am. J. Clin. Nutr. 1999, 69, s. 827-828.
• European Food Safety Authority, Scientific Opinion on Dietary Reference Values for fats, including saturated fatty acids, polyunsaturated fatty acids, monounsatu-ratedfatty acids, trans fatty acids, and cholesterol, EFSA J. 2010, 8, s. 1461.
• Fitch Haumann, B., Olive oil, mediterranean product consumed worldwide, Inform. 1996, 7, s. 890-901.
• Gali, C, Visioli, F., Antioxidant and other activities of phenols in olives/ olive oil, typical components of the Mediterranean diet, Lipids 1999, 34, s. 23-26.
• Galvano, F., La Fauci, L., Olive oil the Mediterranean diet, Functional Foods and Nutraceuticals 2006, 51, s. 78.
• Haiyan, Z., Bedgood, D.R. Jr., Bishop, A.G., Prenzler, P.D., Robards, K., Endogenous biophenol, fatty acid and volatile profdes of selected oils, Food Chem. 2007, 100, s. 1544-1551.
• Hyams, E., Rośliny w służbie człowieka, PWN, Warszawa, 1974, s. 136-142.
• IOC 2003, Trade standard applying to olive oil and pomace-oil, COI/T, 15/NC no. 3.
• IOO 2008, http://www.internationaloliveoil.org.
• IUPAC Technical Report 2001, Lexicon of Lipid Nutrition, Pure Appl. Chem. 73, s. 721.
• Kalua, C, Allen, M.S., Bedgood, Jr D.R, Bishop, A.G., Prenzler, P.D., Robards, K., Olive oil volatile compounds, flavour development and quality: A critical review, Food Chem. 2007, 100, s. 273-286.
• Kanim, W., Doionisi, F., Hischenhauber, C, Engel, K.H., Authenticity assessment of fats and oils, Food Res. Int. 2001, 17, s. 249-290.
• Kolanowski, W., Oliwa, czyli ojej oliwkowy -podstawa diety śródziemnomorskiej. Charakterystyka, klasyfikacja, znaczenie zdrowotne, Żywność, Żywienie a Zdrowie 1998, 3, s. 285-290.
• Koski, A., Psomiadou, E., Tsimidou, M., Hopia, A., Kefalas, P., Wahała, K, Hei-nonen, M., Oxidative stability and minor constituents of virgin olive oil and cold-pressed rapeseed oil, Eur. Food Res. Technol. 2002,214, s. 294-298.
• List, G.R., Decreasing trans and saturated fatty acid content in food oils, Food Technol. 2004, 58, s. 23-30.
• López-Miranda, J., Perez-Martinez, P., Perez-Jimenez, F., Health benefits of mono-saturated fatty acids, w: C. Williams, J. Buttriss (red.), Improving the Fat Content of Foods, Woodhead Publishing Limited, Cambridge, England 2006.
• Mailer, R. J., Chemistry and quality of olive oil, Primefact 2006,227, s. 1-4.
• Małecka, M., Przeciwutleniajace właściwości składników nieglicerydowych olejów roślinnych, Zeszyty Naukowe seria II, z. 145, Wyd. AE w Poznaniu, 1996.
• Małecka, M., The effect of squalene on the thermostability of rapeseed oil, Na-hrung/Food 1994, vol. 38, s. 135-140.
• Mensink, R., Plat, J. Temme, E., Dietary fats and coronary heart disease, w: C.C. Akoh, D.B. Min (red.), Food Lipids, Marcel Dekker, Inc., New York, Basel 2002.
• Morelló, J. R., Romero, M.P., Jose Motilva, M.J., Influence of seasonal conditions on the composition and quality parameters of monovarietal virgin olive oils, J. Am. Oil Chem. Soc. 2006, 83, s. 683-690.
• Newton, J.S., Long chain fatty acids in health and nutrition, J. Food Lipids. 1996, 31, s. 233-249.
• Niewiadomski, H., Surowce tłuszczowe, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1984.
• Niinkoski, H., Vikari, J., Palmmu, T., Cholesterol-lowering effect and sensory properties of sitostanol ester margarine in normocholesterolemic adults, Scand J. Nutr. 1997,41, s. 9-12.
• Owen, R.W., Giacosa, A., Hull, W.E., Haubner, R., Wurtele, G., Spiegelhalder, B, Bartsch, R, Olive oil consumption and health: the possible role of antioxidants, Lancet Oncol. 2000, 1, s. 107-112.
• Owen, R.W., Mier, W., Giacosa, A., Hull, W.E, Spiegelhalder, B., Bartsch, H., Phenolic compounds and squalene in olive oils: the concentration and antioxidant potential of total phenols, simple phenols, secoiridoids, lignansand squalene, Food Chem. Toxicol. 2000,38, s. 647-659.
• Pardo, J.E., Kuesta, M.A., Alvarruiz, A., Evaluation of potential and real quality of virgin olive oil from the designation of origin "Aceite Campo de Montiel" (Ciudad Real, Spain), Food Chem. 2007,100, s. 977-984.
• Perez-Jimenez, F., International conference on the health effect of virgin olive oil, Eur. J. Clin. Invest. 2005, 35, s. 421-424.
• Perona, J., Cañizares, J., Montero, E., Sánchez-Domínguez, J., Cátala, A., Ruiz-Gutiérrez, V., Virgin olive oil reduces blood pressure in hypertensive elderly subjects, Clin. Nutr. 2004,23, s. 1113-1121.
• Ptasznik, S., Jerzewska, M., Oliwa z oliwek extra virgin - identyfikacja i wybrane aspekty jakościowe, Tłusz. Jad. 2007, s. 42.
• Rivera del Alamo, R.M., Fregapane, G., Aranda, F., Gomez-Alonso, S., Salvador, M.D., Sterol and alcohol composition of Cornicabra virgin olive oil: the campeste-rol content exceeds the upper limit of 4% established by EU regulations, Food Chem. 2004, 84, s. 533-537.
• Rozporządzenie Komisji (EWG) nr 2568/91 z dnia 11 lipca 1991 roku w sprawie właściwości oliwy z oliwek i oliwy z wytłoczyn oliwek oraz w sprawie odpowiednich metod analizy (Dz.U. WE L nr 248 z 05.09.1991, s. 1 z późn. zm.).
• Sarwa, A., Wielki leksykon roślin leczniczych, Wydawnictwo: Książka i Wiedza, Warszawa 200l,s. 270.
• Saute, M.T., Huang, S.-W., Frankel, E.N., Effect of natural antioxidants in virgin olive oil on oxidative stability of refined, bleached, and deodorized olive oil, J. Am. Oil Chem. Soc. 1995, 72, s. 1131-1137.
• Serra-Majem, L., Ngo de la Cruz, J., Riobas, L., Salieras, L., Mediterranean diet and heath: it all the secret in olive oil?, Pathophysiol Haemost Thromb 2003, 33, s. 461-465.
• Simopoulous, A., Importance of the ratio of Omega -6/Omega-3 essential fatty acids: evolutionary aspects, w: L.G. Cleland (red.), Omega-6/Omega-3 Essential Fatty Acids Ratio: The Scientific Evidence, World Rev. Nutr. Diet., Basel Karger 2003.
• Sroka, Z, Gamian, A., Lisowski, W., Niskocząsteczkowe związkiprzeciwutleniające pochodzenia naturalnego, Postępy Hig. Med. Dosw. 2005, 59, s. 34-41.
• Tallón, M.J., Friendly fatty acids, Functional Foods and Nutraceuticals 2006, 52, s. 20-22.
• Tomohisa, K, Naoto, H., Bhaskar, N, Shingo, A., Masashi, R, Kazuo, M., Hirono-ri N, Junichi, I.,Ryuji, N., Seiichi, S., Occurrence of Conjugated Linolenic Acids in Purified Soybean Oil, J. Am. Oil Chem. Soc, 2007, 84, s. 23-29.
• Tripoli, E, Giammanco, M, Tabacchi, G, Di Majo, D, Giammanco, S, La Guardia, M, The phenolic compounds of olive oil: structure, biological activity and beneficial effects on human health, Nutr. Res. Rev. 2005, 18, s. 98-112.
• Viola, P, Viola, M, Virgin olive oil as a fundamental nutritional component and skin protector, Clin Dermatol. 2009,27, s. 159-165.
• Visioli, F, Borsani, L, Galii, C, Diet and prevention of coronary heart disease: the potential role of phytochemicals, Cardiovasc. Res. 2000, 47, s. 419-425.
• Vossen, P, Olive oil: history, production and characteristics of the world's classic oils, HortSci. 2007,42, s. 1093-1100.
• Willett, W.C, Specific fatty acids and risks of breast and prostate cancer: dietary intake, Am. J. Clin. Nutr. 1997, 66, s. 1557-1563.
• Zarrouk, W, Haddada, F.M, Baccouri, B, Oueslati, I, Taamalli, W, Fernandez, X, Lizzani-Cuvelier, L, Daoud, D, Zarrouk, M, Characterization of virgin olive oil from Southern Tunisie, Eur. J. Lipid Sci. Technol. 2008, 110, s. 81-88.