Jedność systemu rachunkowości

• Autorzy: Irena Sobańska

Warianty tytułu

Unity of the Accounting System

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule odniesiono się do poglądów formułowanych w ostatnich latach w literaturze polskiej o braku naukowych podstaw leżących w metodach konstytuujących rachunkowość do opisu systemu rachunkowości zbudowanego z podsystemów rachunkowości finansowej i rachunkowości zarządczej i dla odbiorców informacji jako kryterium jego podziału. W analizowanych publikacjach autorzy wskazywali, że tylko system rachunkowości zbudowany z elementów: ewidencja, rachunek kosztów i sprawozdawczość, określany mianem ,jednej rachunkowości", jest oparty na metodach konstytuujących teorię rachunkowości. Celem artykułu było wykazanie podstaw naukowych dla systemu rachunkowości zdekomponowanego według kryterium odbiorców informacji (rachunkowość finansowa, rachunkowość zarządcza) przy wykorzystaniu bazy teoretycznej w postaci ogólnej teorii systemów Bertalanffy'ego i systemów społecznych według Luhmanna. Paradygmat różnicy system / środowisko i koncepcja metodologiczna opisu funkcjonalnego systemu posłużyły do wykazania metodologicznej poprawności dekompozycji systemu rachunkowości na rachunkowość finansową, rachunkowość zarządcza i rachunkowość podatkową. (abstrakt oryginalny)

EN

This paper contributes to the recent discussion in Polish accounting literature about the lack of scientific foundations consisting in methods constituting accounting for description of the accounting system composed of financial accounting and management accounting subsystems and for information users as a criterion of its division. Authors of the analysed publications argue that only an accounting system made up of three elements: record-keeping, cost accounting and reporting, referred to as "one accounting", is based on methods costituting accounting theory. The aim of this paper is to identify the scientific foundations for an accounting system decomposed according to the information users criterion (financial accounting, management accounting), using as theoretical basis Bertalanffy's general systems theory and Luhmann's social systems theory. The paradigm: difference system / environment and the methodological conception of the functional system description were used to demonstrate the methodological validity of decomposition of the accounting system into financial accounting, management accounting and tax accounting. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Systemy rachunkowości; Rachunkowość finansowa; Rachunkowość zarządcza; Teoria systemów

EN

Accounting systems; Financial accounting; Management accounting; Theory of systems

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2012
• Tom: 66
• Numer: nr 122
• Strony: 179-189

Twórcy

autor

Irena Sobańska

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Bailey D.T. (1983), On the Origin of Management Accounting, Birmingham (manuskrypt).
• Bertalanffy von L., (1984), Ogólna teoria systemów, PWN, Warszawa.
• Buchta D., Messner Z. (1976), Rachunkowość a zarządzanie przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa.
• Dobija M. (1997), Rachunkowość zarządcza, PWN, Warszawa.
• Gierusz J. (2009), Przebudowa sprawozdawczości finansowej - propozycji IASB i FASB, "Rachunkowość", nr 7.
• Ignatowski R. (2007), Dokąd zmierzamy, czyli wizja rozwoju rachunkowości jako nauki i zawodu, [w:] T. Cebrowska, A. Kowalik, R. Stępień (red.), Rachunkowość wczoraj, dziś, jutro, SKwP, Warszawa.
• Jarugowa A., Skowroński J. (1975), Rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa.
• Jarugowa A. (1991), Niektóre wyznaczniki rozwoju rachunkowości, [w:] A. Jarugowa (red.), Współczesne problemy rachunkowości, PWE, Warszawa.
• Jaruga A. (2007), Perspektywy rozwoju rachunkowości w świetle konwergencji MSSF, [w:] T. Cebrowska, A. Kowalik, R. Stępień (red.), Rachunkowość wczoraj, dziś, jutro, SKwP, Warszawa.
• Kaczmarczyk M. (2007), Radykalny funkcjonalizm Niklasa Luhmanna na tle współczesnej teorii społecznej, [w:] N. Luhmann, Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.
• Karmańska A. (2006), Zarządzanie przedsiębiorstwem a rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, [w:] A. Karmańska (red.), Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa.
• Koźmiński A.K. (2011), Rozwój teorii organizacji, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa.
• Luhmann L. (2007), Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii, Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków.
• Paszula M. (2010), Rachunkowość jest jedna-problem do dyskusji, [w:] B. Micherda (red.), Perspektywy rozwoju rachunkowości, analizy i rewizji finansowej w teorii i praktyce, "Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie", nr 14, s. 109-117.
• Sobańska I. (1979), Modele kosztów a rachunek kosztów, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź (praca doktorska).
• Sobańska I. (1997), Tendencje rozwoju rachunku kosztów w Niemczech, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Sobańska L (2000), Jak się zmienia praktyka rachunkowości zarządcza na przełomie XX-XXI wieku! (część U - Polska), "Controlling i Rachunkowość Zarządcza", nr 8, s. 2-4.
• Sobańska I. (2003), Wpływ MSR na integrację rachunkowości: rachunkowość finansowa i rachunkowość zarządcza, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", numer specjalny, tom 13 (69), SKwP, Warszawa.
• Sobańska I. (2007), Nowa orientacja systemu rachunkowości w praktyce polskiej w kontekście wdrażania MSR / MSSF, [w:] T. Cebrowska, A. Kowalik, R. Stępień (red.), Rachunkowość wczoraj, dziś, jutro, SKwP, Warszawa.
• Sobańska I. (2010), Rachunkowość zarządcza, [w:] I. Sobańska (red.), Rachunkowość zarządcza. Podejście operacyjne i strategiczne, C.H. Beck, Warszawa.
• Sochacka R. (1991), Pomiar działania podmiotów gospodarczych, [w:] A. Jarugowa, I. Sobańska, R. Sochacka, Metody kalkulacji. Koszty ceny, decyzje, PWE, Warszawa.
• Sojak S. (2011), Rachunkowość przymiotnikowa, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 62 (118), SkwP, Warszawa.
• Szychta A. (2001), Zastosowanie metod rachunkowości zarządczej w przedsiębiorstwach w Polsce, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 5 (61), SKwP, Warszawa, s. 101-119.
• Szychta A. (2007), Etapy ewolucji i kierunki integracji metod rachunkowości zarządczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Walińska E. (2005), Rachunkowość podatkowa jako efekt integracji rachunkowości finansowej i zarządczej, [w:] Materiały na konferencję z cyklu: Rachunkowość - Zarządzanie - Globalizacja na temat W kierunku integracji rachunkowości finansowej i rachunkowości zarządczej - nowe wyzwania dla praktyki, 28-29 kwietnia 2005 r., Katedra Rachunkowości, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Wnuk-Pel T. (2006), Struktura systemów ABC w przedsiębiorstwach działających w Polsce: analiza przypadków, [w:] I. Sobańska, W.A. Nowak (red.), Międzynarodowe i krajowe regulacje rachunkowości i ich implementacja: wyzwania i bariery, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.