Problemy środowiskowej oceny zrównoważonego rozwoju rolnictwa ze szczególnym uwzględnieniem instrumentów WPR

• Autorzy: Katarzyna Brodzińska

Warianty tytułu

Problems of Environmental Evaluation of Agriculture Sustainable Development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule dokonano przeglądu literatury dotyczącej środowiskowych wskaźników zrównoważenia rolnictwa i gospodarstw rolnych oraz realizowanych w latach 2004- -2010 działań Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na rzecz zrównoważenia środowiskowego rolnictwa. Materiałem badawczym były dane GUS i ARiMR dotyczące realizacji wybranych działań WPR (płatności bezpośrednie, płatności ONW, program rolnośrodowiskowy) oraz wyniki badań własnych. Stwierdzono, że analizowane działania WPR, a szczególnie PR i płatności obszarowe powiązane z instrumentem cross-compliance, mogą być skutecznym narzędziem ochrony środowiska. Konieczne jest jednak opracowanie wskaźników, które pozwolą na pełną ocenę oddziaływania rolnictwa na środowisko przyrodnicze już na poziomie gospodarstwa rolnego, co z pewnością przełoży się na zrównoważenie rolnictwa w skali lokalnej, regionalnej czy krajowej. (abstrakt oryginalny)

EN

The problem of the environmental evaluation of the agricultural sustainability results from the lack of indicators which can be used for the evaluation on different scale (micro, macro). This paper presents environmental indicators of farming and farms sustainability on the basis of literature. An analysis was conducted using the data of Central Statistical Office, data of Agency for Agriculture Restructuring and Modernisation and own scientific research. The research shows that analyzed actions of CAP, particularly agri-environmental programme and Single Area Payment Scheme (SAPS) connected with cross-compliance, can bring good environmental results. It is necessary to elaborate indicators, which allow for monitoring environmental sustainability on farms level what can have influence on farming sustainability. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo zrównoważone; Wspólna Polityka Rolna

EN

Sustainable agriculture; Common Agricultural Policy (CAP)

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 231 Kryzys a rozwój zrównoważony rolnictwa i energetyki
• Strony: 84-98

Twórcy

autor

Katarzyna Brodzińska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Agrienvironmental Measures. Overview on general principles, types of measures and application. European Commission - Directorate General for Agriculture and Rural Development, Brussels 2005 http://ec.europa.eu/odgs/agriculture/index_en.htm, dostęp: 19.04.2010.
• ARiMR - trzy lata po akcesji, Wydawnictwo Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Warszawa 2007, www.arimr.gov.pl, dostęp: 10.04.2010.
• Brodzińska K., Możliwości wsparcia rozwoju rolnictwa instrumentami wspólnej polityki rolnej na tle uwarunkowań przyrodniczych, "Roczniki Naukowe SERiA" 2010, t. XII, z. 2.
• Czy zasada współzależności jest skuteczna, Europejski Trybunał Obrachunkowy, Sprawozdanie Specjalne 2008, nr 8, http://eca.europa.eu/products, dostęp: 14.04.2010.
• Dembek W., Kryteria bioróżnorodności i współczesne dylematy jej ochrony, [w:] Przyszłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich, I Kongres Nauk Rolniczych Nauka w Praktyce, Puławy 2009.
• Domaszewicz B., Wymagania Eurostatu w zakresie statystyki rolnośrodowiskowej, "Studia i Raporty IUNG-PIB", Puławy 2007, z. 4.
• Duer I., Integracja ochrony środowiska ze wspólną polityką rolną UE oraz wskaźniki do oceny wpływu rolnictwa na środowisko, "Studia i Raporty IUNG-PIB", Puławy 2007, z. 4.
• Faber A., Przegląd wskaźników rolnośrodowiskowych zalecanych do stosowania w ocenie zrównoważonego gospodarowania w rolnictwie, "Studia i Raporty IUNG-PIB", Puławy 2007, z. 5.
• Falconer K., Farm-level constraints on agri-environmental scheme participation: transactional perspective, "Journal of Rural Studies, Elsevier Science Ltd." 2000, no. 16.
• Floriańczyk Z., Koncepcja wykorzystania rachunków ekonomicznych dla rolnictwa do oceny wpływu rolnictwa na środowisko, [w:] J.S. Zegar (red.), Koncepcja badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, "Raporty Programu Wieloletniego" nr 11, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2005.
• Häni F., Holistic sustainability assessmentat the farm level, 2004, http://old.shl.bfh.ch/fileadmin/docs, dostęp: 8.04.2010.
• Kleijn D., Southerland W.J., How effective are agri-environment schemes in conserving and biodiversity?, "Journal of Applied Ecology" 2003, nr 40.
• Klepacka D., Wspieranie obszarów wiejskich o niekorzystnych warunkach gospodarowania w Polsce i Unii Europejskiej, Wydawnictwo Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN, Warszawa 2009.
• Kristensen J., Primdahl J., Potential for environment al cross-compliance to advance agri-environment abjectives, Danish Center for Forest, Landscape and Planning, The Royal Veterinary and Agricultural University, Denmark 2004.
• Kucharska A., Programy rolnośrodowiskowe z udziałem zwierząt trawożernych szansą na utrzymanie naturalnych i półnaturalnych łąk i pastwisk oraz ich bioróżnorodności, [w:] Chemia, dydaktyka, ekologia, metrologia, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2005.
• Kulawik J., Efektywność przedsiębiorstw wielkotowarowych w rolnictwie, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 2010, nr 3.
• Lewandowski I., Härdtlein M., Kaltschnitt M., Sustainable crop production: definition and methodological approach for assessingand implementing sustainability, "Crop Science" 1999, no. 39.
• Liro A., Ochrona środowiska w rolnictwie, Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA, Warszawa 2000.
• Mann S., Farm size growth and participation in agri-environmental schemes. A configural frequency analysis of the Swiss case, "Journal of Agricultural Economics" 2005, no. 56(3).
• Niewęgłowska G., Polski Program Rolnośrodowiskowy na tle programów Unii Europejskiej, "Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy" nr 490, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa 2003.
• Niewęgłowska G., Zdolność rodzinnych gospodarstw rolnych do realizacji programu rolnośrodowiskowego, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa 2005.
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 marca 2007 r. w sprawie minimalnych norm, DzU 2007, nr 46, poz. 306 z późn. zm.
• Whittingham M.J., Will agri-environment schemes deliver substantial biodiversity gain, and if not why not?, J. Appl. Ecol. 2007 (44), 1-5.
• Zegar J.S. (red.), Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym. Zrównoważenie polskiego rolnictwa w świetle danych statystyki publicznej, "Raporty Programu Wieloletniego" nr 161, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Warszawa 2009.