O istocie modeli biznesu

• Autorzy: Tadeusz Falencikowski

Warianty tytułu

A Matter Business Models

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem prowadzonych rozważań w niniejszej pracy był problem określenia istoty pojęcia "model biznesu". Jako hipotezę wyjściową przyjęto, że w kontekście konkretnego biznesu jest możliwe określenie istoty modelu biznesu. A contrario: nie jest obecnie możliwe wyłonienie jednej i jedynej ogólnie obowiązującej istoty modeli biznesu. Dążąc do osiągnięcia postawionego celu i weryfikacji przyjętej hipotezy przeprowadzono analizę semantycznej, rodzajowej i konceptualnej istoty pojęcia 'model biznesu'. Formułując wnioski w podejściu semantycznym wskazano, że pojęcie 'model biznesu' może występować w związku z jednorodną przedmiotowo działalnością gospodarczą. Natomiast w zdywersyfikowanym przedmiotowo przedsiębiorstwie może występować więcej niż jeden model biznesu, przez co właściwe jest wówczas używanie liczby mnogiej - modele biznesów. Zastosowanie liczby mnogiej odnośnie określonego biznesu powinno być opatrzone predykatem wyjaśniającym. Przegląd literatury pozwolił na określenie istoty rodzajowej badanego pojęcia. Syntetyzując wyniki badań trzeba wskazać, że badany obiekt jest wielorodzajowy. W tym podejściu modele biznesów ujmuje się jako: intuicyjne czyli koncepcyjne, bądź matematyczne, jawne lub ukryte. Mogą być modelami: skali, roli, naukowymi lub przepisami na sukces w biznesie. Wreszcie opisuje się je w kategoriach statycznych i dynamicznych. Na pytanie o możliwość wyprowadzenia jednego modelu biznesu sformułowano odpowiedź, że w przypadku przedsiębiorstwa niezdywersyfikowanego można wyprowadzać jeden model biznesu dla przedsiębiorstwa, zaś dla branży czy sektora gospodarki jeden model biznesu wymagałby uogólnień na wysokim poziomie abstrakcji, co jest możliwe, ale mało przydatne praktycznie. Badanie konceptualnej istoty modeli biznesu pozwoliło na określenie wartości dla klienta jako podstawowej ich osnowy. Pogłębiając ten temat wskazano na trzy podejścia do tego zagadnienia. Zwolennicy pierwszego podejścia skupiają się na tworzeniu wartości dla klienta. W drugim podejściu model biznesu buduje się na osnowie tworzenia i dostarczania wartości klientom. Badacze stosujący trzecie podejście opierają się na tworzeniu wartości, dostarczaniu wartości do klientów oraz przechwytywaniu tej wartości na rzecz przedsiębiorstwa. Koniecznym aspektem budowy modeli biznesów są ich ograniczenia w stosunku do rzeczywistych przedsiębiorstw. Są one konsekwencjami przyjęcia przez badacza konkretnego podejścia do modeli biznesów. (abstrakt oryginalny)

EN

Problem of the creature's qualification notion was the object of led considerations the "model of business". As exit hypothesis was accepted that the possible qualification of creature of business' model is in context of concrete business. And contrary: appearing one and only generally valid creature of models of business is not possible right now. Aiming to achievement and the verification of the hypothesis was conducted the analysis semantic, generic the and conceptual creature the notion of the 'model of business'. Formulating conclusions in semantic approach showed, that the notion the 'model of business' can step out in relationship from homogeneous object the economic activity. However in diversify object it step out more than one model of business, so using the numerous number is more proper - the models of businesses. The use of numerous number of regarding definite business should be equipped explaining adjective. The review of literature permitted on qualification of generic creature of studied notion. Synthesize shows the results of investigations, that studied object is varied. In this approach the models of businesses captures as: intuitive that is conceptional, be mathematical, public or hidden. They can be models: scale, part, scientific or recipes on success in business. It was described in static categories at last and dynamic. The question about possibility of removal of one model of business was formulated the answer, that in the case of enterprise can not diversify to lead out for enterprise one model of business, meanwhile for trade or sector of economy one model of business would require the generalizations on high level of abstraction, which is possible but little useful practically. The investigation of conceptual creature of models business permitted on qualification of value for customer's basic warp. This subject deepening was showed on three approaches. Followers of first approach concentrate on creating the value for customer. In second approach the model of business is build on creating and delivering value for customers. The third approach is based on creating the value, the delivery to customers the value as well as interception on thing of enterprise this value. Their limitations in relation are the necessary aspects of building of models businesses to real enterprises. They are the consequences of concrete explorer's approach to models of businesses. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie biznesem; Modele biznesowe

EN

Business management; Business models

• Czasopismo: Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku
• Rocznik: 2011
• Tom: 13 Strategiczne uwarunkowania działania współczesnych przedsiębiorstw
• Strony: 23-33

Twórcy

autor

Tadeusz Falencikowski

• Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku

Bibliografia

• Baden-Fuller Ch., Morgan M.S. (2010), Business Models as Models, "Long Range Planning", Vol. 43.
• Banaszyk P. (2004), Kształtowanie strategii przedsiębiorstwa; [w:] Współczesne metody zarządzania strategicznego przedsiębiorstwem, (red.) Urbanowska-Sojkin E., Banaszyk P., Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Bossidy L., Charan R. (2010), Szósty zmysł w zarządzaniu firmą, MT Biznes, Warszawa.
• Chesbrough, Rosenbloom R.S. (2002), Then role of the business model in capturing value from innovation: evidence from Xerox corporation's technology spin-off companies, "Industrial and Corporate Change", Vol. 11.
• Demil B., Lecocq X. (2010), Business Model Evolution: In Search of Dynamic Consistency, "Long Range Planning", Vol. 43.
• Falencikowski T., Nogalski B. (2011), Model biznesu w perspektywie zasobowej, [w:] Rozwój szkoły zasobowej zarządzania strategicznego, (red.) Krupski R., "Prace Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości", Wałbrzych.
• Falencikowski T. (2011), Modele biznesu w sektorze turystycznym. Ujęcie relacyjne, [w:] Materiały na IV Ogólnopolską Konferencję Naukową "Zarządzanie rozwojem organizacji", Politechnika Łódzka.
• Słownik wyrazów obcych (1997), Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
• Gołębiowski T., Dudzik T.M., Lewandowska M., Witek-Hajduk M. (2008), Modele biznesu polskich przedsiębiorstw, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.
• Hamel G. (2000), Leading the Revolution, Harvard Business School Press, Boston.
• Kindström D. (2010), Towards a service-based business model - Key aspects for future competitive advantage, "European Management Journal", Vol. 28.
• Linder J., Cantrell S. (2000), Changing Business Models: Surveying the Landscape, Accenture Institute for Strategic for Change.
• Magretta J. (2002), Why business Models Matter, "Harvard Business Review" Vol. 80, No 5.
• Malone T.W., Weill P., Lai R.K., D'Urso V.T., Herman G., Apel T.G., Woerner S.L. (2006), Do Some Business Models Perform Better than Others?, "MIT Working Paper" 4615-06, May.
• Morris M., Schindehutte M., Allen J. (2005), The entrepreneur's business model: toward a unified perspective, "Journal of Business Research", Vol. 58.
• Obłój K. (2002), Tworzywo skutecznych strategii. Na styku starych i nowych reguł konkurencji, PWE, Warszawa 2002.
• Ostenwalder A., Pigneur Y., Tucci C.L. (2005), Clarifying Business Models: Origins, Present, and Future of The Concept, "Communications of AIS", Vol. 15.
• Osterwalder A., Pigneur Y. (2010), Business Model Generation, John Wiley & Sons, Inc. Hoboken, New Jersey.
• Sőderstrőm T., Stoica P. (1997), Identyfikacja systemów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Teece D.J. (2010), Business Models, Business Strategy and Innovation, "Long Range Planning", Vol. 43.
• Zieleniewski J. (1981), Organizacja i zarządzanie, PWN, Warszawa.
• Zott Ch., Amitt R., Massa L. (2010), The Business Model: Theoretical Roots, Recent Developments, and Future Research, "Journal of Management", September.