Stosunek odpowiedzialności odszkodowawczej z art. 435 k.c. i art. 436 §2 k.c

• Autorzy: Andrzej Śmieja

Warianty tytułu

Compensation Liability Ratio of the Article 435 of the Civil Code and the Article 436 §2 of the Civil Code

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor analizuje doniosłe praktycznie zagadnienie w postaci pytania, jaka podstawa odpowiedzialności deliktowej znajduje zastosowanie wówczas, gdy dochodzi do zderzenia się dwóch pojazdów mechanicznych, z których przynajmniej jeden wchodzi w skład przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 435 k.c. Autor przedstawia własne stanowisko. Odrzucając koncepcje, w myśl których w razie wyrządzenia szkody przez mechaniczny środek komunikacji stanowiący składnik przedsiębiorstwa zawsze należy stosować art. 435 k.c., a tym samym odpada możliwość oparcia odpowiedzialności na zasadzie winy, opowiada się za stanowiskiem, że również w takim przypadku podstawę wzajemnych roszczeń obu posiadaczy pojazdów uczestniczących w kolizji powinien stanowić art. 436 §2 k.c. Dotyczy to również sytuacji, gdy do wyrządzenia szkody dochodzi z udziałem pojazdu wchodzącego w skład przedsiębiorstwa komunikacyjnego. Autor polemizuje z zapatrywaniem, jakoby w tym ostatnim przypadku za oparciem odpowiedzialności wyłącznie na art. 435 k.c. przemawiało ponadprzeciętne zagrożenie, jakie swą działalnością stwarza dla otoczenia tego typu przedsiębiorstwo (komunikacyjne). W konkluzji autor zdecydowanie opowiada się za poglądem, że w razie zderzenia się dwóch pojazdów dla rozliczenia szkód, jakie w związku z kolizją ponieśli obaj posiadacze, zawsze stosować należy zasadę winy (art. 436 §2 k.c.). (abstrakt oryginalny)

EN

In his paper the Author examines the important practical problem in the form of question, what kind of basis for liability in tort is to be applied, when it comes to a collision of two motor vehicles, of which at least one is the part of enterprise, within the meaning of the Article 435 of the Civil Code. The author presents his own opinion. Rejecting the concept, under which in the case of damage caused by a mechanical mean of communication, which is the part of an enterprise, one should always apply the Article 435 of the Civil Code, and thereby eliminate the opportunity to build faultbased liability, the Author supports the idea that also in this case, the basis of mutual claims of holders of both vehicles involved in the collision should be the Article 436 §2 of the Civil Code. The solution is to be applied also to situations where it comes to a damage with a participation of a vehicle forming a part of a communication enterprise. Author argues with the view, as if in the last case, in favor of taking as the basis of liability solely the Article 435 of the Civil Code might speak the above average threat that the activity of this type of company (communication) generates to the environment. In conclusion of his arguments, the Author strongly supports the view that in the case of a collision of two vehicles for the settlement of damages suffered by both holders in connection with the collision, one must always apply the principle of guilt (the Article 436 §2 of the Civil Code). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkody; Odpowiedzialność odszkodowawcza; Odpowiedzialność cywilna za szkody; Samochody; Wypadki komunikacyjne

EN

Damages; Liability for damages; Civil liability for damage; Automobiles; Traffic accidents

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 203 Odpowiedzialność cywilnoprawna w obrocie gospodarczym
• Strony: 258-274

Twórcy

autor

Andrzej Śmieja

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Bieniek G., Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe, Warszawa 2006.
• Bieniek G., [w:] G. Bieniek (red.), Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga III. Zobowiązania, t. I, Warszawa 2002.
• Bieniek G., Ciepła H., Dmowski S., Gudowski J., Kołakowski K., Zychowicz M., Wiśniewski T., Żuławska C., Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, t. I, Warszawa 2005.
• Bucoń P., Odpowiedzialność cywilna uczestników wypadku komunikacyjnego, Warszawa 2008.
• Czachórski W. (red.), System prawa cywilnego, t. III cz. 1, Ossolineum 1980.
• Dubis W., [w:] E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2006.
• Dubis W., [w:] E. Gniewek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2008.
• Garlicki S., Odpowiedzialność cywilna za nieszczęśliwe wypadki, Warszawa 1971.
• Gniewek E. (red.), Komentarz cywilny. Komentarz, Warszawa 2006.
• Gniewek E. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2008.
• Grzybek A., Ruch mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody jako element odpowiedzialności cywilnej, "Prace Prawnicze Uniwersytetu Śląskiego", t. III, Katowice 1972.
• Kuryłowicz W., Kodeks cywilny. Komentarz, t. II, Warszawa 1972.
• Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Odpowiedzialność cywilna prowadzącego na własny rachunek przedsiębiorstwo wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody (art. 435 k.c.), Warszawa 1967.
• Longchamps de Bérier R., Zobowiązania, Łódź 1948.
• Olejniczak A. (red.), System prawa prywatnego, t. VI, Prawo zobowiązań. Część ogólna, Warszawa 2009.
• Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, t. II, Warszawa 2005.
• Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2006, 2008.
• Rembieliński A., Odpowiedzialność cywilna właściciela samochodu w stosunku do pasażera przewożonego z grzeczności, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego" 1964, seria I, nr 35.
• Rembieliński A., Ruch samochodu jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej za wypadek, "Palestra" 1963, nr 9.
• Rembieliński A., Wina osoby trzeciej jako okoliczność wyłączająca odpowiedzialność właściciela samochodu, "Nowe Prawo" 1964, nr 4.
• Safjan M., [w:] K. Przybyłowski (red.), Kodeks cywilny, t. I, Warszawa 2008.
• Szachułowicz W., Odpowiedzialność deliktowa przedsiębiorstw państwowych wprawianych w ruch siłami przyrody, Warszawa 1968.
• Szpunar A., Wynagrodzenie szkody w razie zderzenia pojazdów mechanicznych, "Palestra" 1986, nr 3.
• Szpunar A., Wynagrodzenie szkody wynikłej wskutek wypadku komunikacyjnego, Warszawa 1976.
• Szpunar A., Wynagrodzenie szkody wynikłej wskutek wypadku samochodowego, "Państwo i Prawo" 1966, nr 10.
• Śmieja A., Czyny niedozwolone, rozdz. III, [w:] A. Olejniczak (red.), System prawa prywatnego, t. VI, Prawo zobowiązań. Część ogólna, Warszawa 2009.
• Wąsiewicz J., Odpowiedzialność cywilna za wypadki samochodowe na tle obowiązkowego ubezpieczenia, Warszawa 1969.
• Winiarz J. (red.), Kodeks cywilny z komentarzem, t. I, Warszawa 1989.