Realny kurs wymiany złotego i innych wybranych walut w perspektywie przystąpienia do strefy euro

• Autorzy: Lech Kujawski
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu dokonano weryfikacji stacjonarności realnego kursu wymiany walut siedmiu wybranych krajów wobec euro i dolara. Stosując jednowymiarowy test pierwiastka jednostkowego (ADF) stwierdzono stacjonarność RER w przypadku walut Litwy, Łotwy i Estonii. Użycie testu panelowego Levina Lina w skrajnych przypadkach doprowadziło do wnioskowania o stacjonarności wszystkich kursów realnych wchodzących w skład panelu, pomimo ewidentnie heterogenicznego charakteru szeregów czasowych składających się na panel. Wyniki takie, wynikające z cech testu LL typu "wszystko albo nic" są sprzeczne z wynikami testów jednowymiarowych. Z tego powodu, wyspecyfikowano model ADF o strukturze stochastycznej typu SUR. Pozwoliło to w konsekwencji na osłabienie założenia testu LL o równości wszystkich parametrów autoregresyjnych w hipotezie zerowej i alternatywnej, dołączenie dodatkowej informacji poprzez uwzględnienie wzajemnych powiązań pomiędzy składnikami zakłócającymi przy jednoczesnym zachowaniu podstawowej zalety testu panelowego - większej mocy w porównaniu do testu jednowymiarowego. Dokonując dopasowanego testowania (metodami Monte Carlo) wyznaczono wartości krytyczne testu SURADF, a następnie poddano testowaniu stacjonarność RER. Stacjonarność RER została potwierdzona w przypadku wszystkich krajów, dla których udało sieją wykryć testami jednowymiarowymi, dodatkowo stwierdzono stacjonarność kursu realnego złotówki wobec euro (na 10% poziomie istotności). Pozytywnie zweryfikowano hipotezę, iż wnioskowanie takie (stacjonarność forinta i złotówki) jest możliwe na skutek wzrostu mocy testu SURADF w porównaniu do odpowiedników jednowymiarowych. Stwierdzono średnio ponad trzykrotnie większą moc testu SURADF w porównaniu do testu ADF. Potencjalna stacjonarność kursu realnego złotówki w stosunku do euro powinna być postrzegana jako potwierdzenie hipotezy parytetu siły nabywczej w wersji mocnej i względnej. Z tego powodu do dalszych prac zmierzających do ustalenia kursu centralnego, w ramach prawdopodobnej przyszłościowej przynależności Polski do ERM2, należy rekomendować tzw. modele strumieniowe, w których mechanizm korekty cen waluty krajowej jest zgodny z hipotezą PPP. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

PL

Kurs walutowy; Euro; Dolar w systemie walutowym; Wymienialność waluty; Testy; Testowanie hipotez; Badania naukowe

EN

Exchange rates; Euro; Dollar in currency system; Currency convertibility; Tests; Hypothesis testing; Scientific research

• Czasopismo: Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku
• Rocznik: 2008
• Tom: 1 Finanse w nowoczesnej gospodarce
• Strony: 43-58

Twórcy

autor

Lech Kujawski

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Bilski J., Międzynarodowy system walutowy, PWE, Warszawa 2006.
• Breuer J.B., McNown R., Wallace M., Series-specific Test for a Unit Root in a Panel Setting with an Application to Real Exchange Rates, University of Colorado Working Paper, No, 99-09, 1999.
• Breuer J.B., McNown R., Wallace M., Misleading Inferences from Panel Unit-Root Tests with an Illustration from Purchasing Power Parity, Review of International Economics, No 9 (3), 2001.
• Breuer J.B., McNown R., Wallace M., Series-specific Unit Root Tests with Panel Data, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol 64, 2002.
• Frankel J.A., No Single Currency Regime is Right for all Country or at all Times, Essays in International Finance, No. 215, Princeton University 1993.
• Hoang N., R. McNown, Panel Data Unit Roots Tests Using Various Estimation Methods, University of Colorado Bulletin, Vol 6, 2006.
• Kujawski L., Strzała K., PPP in Transition Countries - Some Empirical Results, Amfet; 2002.
• Maddala G.S., S. Wu, A comparative study of unit root tests with panel data and a new simple test, Oxford Bulletin of Economic and Statistics, Special Issue (0305-9049), 1997.
• Przystupa J., Szacunki realnego kursu równowagi długookresowej dla Polski, "Bank i Kredyt" nr 11-12/2003.
• Rosenberg R.M., Currency Forecasting. A Guide to Fundamental and Technical Models of Exchange Rate Determination, IRWIN Inc. 1996.
• Taylor M.A., Potential pitfalls for the purchasing-power-parity puzzle? Sampling and specification biases in mean-reversion tests of the law of one price, "Econometrica" Vol 69, No. 2; 2001.
• Taylor M.P., Peel D., Sarno L., Nonlinear mean-revision in real exchange rates: toward a solution to the purchasing power parity puzzles, "International Economic Review" Vol. 42, No 4, 2001.
• Taylor M.A., A Century of Purchasing-Power Parity, "The Review of Economic and Statistics", 84 (1); 2002.
• Theil H., Zasady ekonometii, PWN, Warszawa 1979.