Lokaty oszczędnościowe gospodarstw domowych w Polsce w latach 1995-2005 : stan i czynniki determinujące

• Autorzy: Artur Pollok , Grzegorz Wałęga

Warianty tytułu

The State of and Determining Factors in Household Savings Deposits in Poland, 1995-2005

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie form lokat oszczędnościowych dostępnych dla gospodarstw domowych w Polsce, czynników determinujących ich wybór oraz identyfikacja stanu, struktury i głównych kierunków zmian w istniejącym zasobie oszczędności finansowych tego podmiotu w okresie transformacji systemu gospodarczego w naszym kraju. Podstawę analizy empirycznej stanowią dane pochodzące z systemu rachunków narodowych, gromadzone i opracowywane przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). System ten został wprawdzie wdrożony w naszym kraju w 1991 r., lecz szczegółowe dane dotyczące aktywów finansowych gospodarstw domowych zostały po raz pierwszy opublikowane w 1999 r. i obejmowały okres od 1995 r. Wymusiło to zawężenie zasadniczej części analizy w niniejszej pracy do lat 1995-2005. (fragment tekstu)

EN

Savings may be understood as the postponement of consumption over time by gathering assets not intended to meet current needs. Households are the main savings entity in any economy. Household assets can be accumulated in the form of financial assets (ie, bank deposits or securities) or non-financial assets (ie, durable goods). The most complete source of information on the holdings of financial assets and their structure in the Polish economy is data from national accounts compiled by the Central Statistical Office. Analysis of these data leads to the conclusion that during its economic transition, Poland has seen a significant increase in household net financial assets calculated as a percentage of GDP (36.7% in 2005). According to data for that year, the largest share of net household financial assets was cash (75.9%), followed by stocks and other equity (44.1%) and technical-insurance reserves (15.2%). Other accounts receivable (4.8%) and securities other than stocks (3.7%) played a minor role. The overall value of net household financial assets is to a great extent reduced by the state of household debt entered into upon the taking of various types of loans. In 2005, such debt was nominally in excess of 20-fold higher than in 1995 and stood at up to 43.6% of net financial assets and 16% of GDP. Insufficient level of meeting consumption needs, reflected in the substantial growth in household debt, significantly limits the likelihood of households to save, and thus growth in savings is inhibited in the Polish economy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa domowe; Dochody gospodarstw domowych; Oszczędności gospodarstw domowych; Konsumpcja gospodarstw domowych; Lokaty; Zadłużenie gospodarstw domowych

EN

Households; Household income; Household savings; Consumption in household; Investments; Household debt

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 844
• Strony: 31-61

Twórcy

autor

Artur Pollok

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

autor

Grzegorz Wałęga

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Deniszczuk L., Kudrycka I., Zagrobelny M., Ocena stanu zasobów gospodarstw domowych w okresie transformacji, "Z prac Instytutu", nr 23, Instytut Rozwoju i Studiów Strategicznych, Warszawa 1995.
• Dębski W., Rynek finansowy i jego mechanizmy. Podstawy teorii i praktyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• Finansowe rynki kapitałowe. Przypadek polskich lat dziewięćdziesiątych, red. W. Milo, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
• Głogowski E., Munch M., Nowe usługi finansowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• Hall R.E., Taylor J.B., Makroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• Harasim J., Teoretyczne aspekty gromadzenia i inwestowania nadwyżek finansowych przez gospodarstwa domowe [w:] Oszczędzanie i inwestowanie indywidualne w Polsce, red. J. Harasim, PTE, Katowice 2007.
• Hull J., Kontrakty terminowe i opcje. Wprowadzenie, WIG-Press, Warszawa 1998.
• Jajuga K., Kuziak K., Markowski P, Inwestycje finansowe, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 1997.
• Korenik D., Oszczędzanie indywidualne w Polsce. Produkty różnych pośredników i ich atrakcyjność, Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 2003.
• Kultys J., Ryzyko, niepewność i konflikt w działalności gospodarczej, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 1995.
• Liberda B., Stopy oszczędzania gospodarstw domowych, w Polsce [w:] Determinanty oszczędzania w Polsce, red. B. Liberda, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 1999.
• Liberda B., Oszczędzanie w gospodarce polskiej. Teorie i fakty, PTE-Bellona, Warszawa 2000.
• Nowak A.Z., Ryć K., Żyżyński J., Inflacja a stopa procentowa w procesie transformacji, "Ekonomista" 1997, nr 4.
• Pietrzak B., Polański Z., Woźniak B., System finansowy w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Podstawy makroekonomii, red. Z. Dach, B. Szopa, PTE, Kraków 2004.
• Pollok A., Inflacja w teorii ekonomii, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 2000.
• Pollok A., Oszczędności gospodarstw domowych w Polsce w okresie transformacji systemu gospodarczego. Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 2004 (maszynopis pracy doktorskiej).
• Pollok A., Zasoby finansowe gospodarstw domowych w Polsce w okresie transformacji systemu gospodarczego. Stan - uwarunkowania - perspektywy, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 537, Kraków 1999.
• Rachunki finansowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych 1995-2000, "Studia i analizy statystyczne", GUS, Warszawa 2002.
• Rachunki finansowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych 2000-2005, "Studia i analizy statystyczne", GUS, Warszawa 2007.
• Rachunki narodowe według sektorów instytucjonalnych 1991-1997, "Studia i analizy statystyczne", GUS, Warszawa 1999.
• Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych 1995-1998, "Studia i analizy statystyczne", GUS, Warszawa 2000.
• Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych 1995-2000, "Studia i analizy statystyczne", GUS, Warszawa 2002.
• Rachunki narodowe według sektorów i podsektorów instytucjonalnych 2000-2005, "Studia i analizy statystyczne", GUS, Warszawa 2007.
• Rytelewska G., Gospodarstwa domowe na rynku usług finansowych [w:] System finansowy w Polsce. Lata dziewięćdziesiąte, red. B. Pietrzak, Z. Polański, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
• Rytelewska G., Szablewski A., Oszczędności w gospodarce rynkowej, "Bank i Kredyt" 1993, nr 4.
• Rytelewska G., Szablewski A., Paradoks oszczędności, "Życie Gospodarcze" 1993, nr 22.
• Socha J" Rynek papierów wartościowych w Polsce, Centrum Edukacji i Rozwoju Biznesu "Olympus", Warszawa 2003.
• Synteza raportu o sytuacji sektora bankowego w I półroczu 2007 r., NBP, Warszawa 2007.
• System rachunków narodowych (SRN), t. I i II, "Zeszyty metodyczne i klasyfikacje", GUS, Warszawa 1996 i 1997.
• Szopa B., Zmiany dochodów ludności w Polsce na tle uwarunkowań systemowych, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 2005.
• Ustawa o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe (Dz.U. z 2001 r., nr 154, poz. 1802).
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych (Dz.U. z 2004 r., nr 116, poz. 1205).
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. z 2004 r., nr 116, poz. 1207).
• Ustawa z dnia 21 grudnia 2001 r. o utracie mocy ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych i wspieraniu przez państwo oszczędzania na cele mieszkaniowe (Dz.U. z 2001 r., nr 154, poz. 1802).
• Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. z 2003 r., nr 124, poz. 1151).
• Wӓrneryd K.E., Oszczędzanie [w:] Psychologia ekonomiczna, red. T. Tyszka, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004.