Kontrowersje związane z definicją i charakterem prawnym opłat i podatków ekologicznych

• Autorzy: Michał Ptak

Warianty tytułu

Controversies over the Definitions and Legal Character of Environmental Charges and Taxes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedstawiono niektóre definicje opłat i podatków ekologicznych. Według jednej z nich podatek należy do kategorii środowiskowej, jeśli "podstawą opodatkowania jest wyrażony w jednostkach fizycznych przedmiot podatku mający udowodniony, zwłaszcza negatywny wpływ na środowisko". Definicja ta została uzgodniona przez międzynarodowych ekspertów i przyjęta przez Urząd Statystyczny Wspólnot Europejskich (Eurostat) i Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD). Pozwoliło to porównać tendencje w zakresie opodatkowania zasobów środowiska naturalnego w różnych krajach. Artykuł prezentuje także rozbieżności między różnymi definicjami opłat oraz podatków ekologicznych zarówno w sensie prawnym, jak i w zakresie ich wykorzystania jako instrumenty polityki ochrony środowiska.

EN

The paper presents some definitions of environmental charges and taxes. According to one definition a tax falls into the environmental category if the "tax base is a physical unit (or a proxy for it) of something that has a proven specific negative impact on the environment". This definition has been agreed by international experts and adopted by the Statistical Office of the European Communities (Eurostat) and Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). It allows lo compare the trends in the taxation of environmental resources in different countries. The article also presents differences between charges (or fees) and taxes both in the legal sense and in respect of their use as environmental policy instruments. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona środowiska; Teoria polityki ekologicznej; Prawne podstawy ochrony środowiska; Podatki ekologiczne; Opłaty ekologiczne

EN

Environmental protection; Theory of environmental policy; Legal basis for environmental protection; Green taxes; Environmental fees

• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
• Rocznik: 2007
• Numer: nr 1186 Finanse i rachunkowość : teoria i praktyka
• Strony: 41-52

Twórcy

autor

Michał Ptak

Bibliografia

• Adamiak B., Borkowski J., Mastalski R., Zubrzycki J., Ordynacja podatkowa. Komentarz 2004, Oficyna Wydawnicza Unimex, Wrocław 2004.
• Barde J-B., Polityka ochrony środowiska i jej instrumenty, [w:] Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, red. H. Folmer, L. Gabel, H. Opschoor, Wyd. Krupski i S-ka, Warszawa 1996.
• Borodo A., Samorząd terytorialny. System prawnofmansowy, LexisNexis, Warszawa 2004.
• Borys G., Dyskusja na temat pojęcia i istoty podatków ekologicznych, [w:] Gospodarka a środowisko nr 5, red. T. Borys, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 1115, AE, Wrocław 2006.
• Brzeziński B., Kalinowski M., Masternak M., Olesińska A., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Dom Organizatora, Toruń 2002.
• Brzeziński B., Matuszewski W., Morawski W., Olesińska A., Prawo finansów publicznych. Dom Organizatora, Toruń 2003.
• Brzeziński B., Morawski W., Opłaty za gospodarcze korzystanie ze środowiska a przepisy ordynacji podatkowej, "Kwartalnik Prawa Podatkowego" 1999 nr 3-4.
• Denek E., Sobiech J., Wolniak J., Finanse publiczne, PWN. Warszawa 2005.
• Draniewicz B. Gospodarowanie odpadami i opakowaniami - opłaty. Komentarz, C.H. Beck. Warszawa 2005.
• Dudzik S., Charakter prawny opłat za wodę i odprowadzanie ścieków, "Samorząd Terytorialny" 1997 nr 10.
• Environmental Taxes -A Statistical Guide, European Communities, Luxemburg 2001.
• Fiedor B., Opłaty ekologiczne, [w:] Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, red. B. Fiedor, C.H. Beck, Warszawa 2002.
• Gliniecka J., Funkcje optât w polskim systemie budżetowym, "Studia Prawnicze" 1987, z, 2.
• Głuchowski J., Podatki ekologiczne, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2002.
• Górka K., Analiza porównawcza opłat i podatków ekologicznych w Polsce, i w krajach gospodarki rynkowej, [w:] Ekonomika ochrony środowiska naturalnego, red. K. Górka, Biblioteka "Ekonomia i Środowisko" nr 14, Kraków 1993.
• Gruszecki K., Opłaty za korzystanie ze środowiska w prawie ochrony środowiska, "Glosa" 2003 nr 7.
• Hołuj D., Holuj A., Funkcjonowanie powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej, "Problemy Ekologii" 2004 nr l.
• Jarass L., Obermair G., Manual: Statistics on Environmental Taxes, European Commission. Wiesbaden 1996.
• Kaleta J., Gospodarka budżetowa, PWE, Warszawa 1985.
• Komar A., Finanse publiczne, PWE, Warszawa 1994.
• Kosikowski C., Etel L., Dowgier R., Pietrasz P., Presnarowicz S., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006.
• Krawczyk A., Opłata, [w:] J. Kulicki. A. Krawczyk, P. Sokół, Leksykon podatkowy, PWE. Warszawa 1998.
• Määttä K., Environmental Taxes. An Introductory Analysis, Edward Elgar Publishing Limited, Cheltenham 2006.
• Małecki J., Opłaty gospodarcze, [w.] Leksykon finansów, red. J. Głuchowski, PWE, Warszawa 2001.
• Małecki J., Prawno-finansowe instrumenty ochrony i kształtowania środowiska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1982.
• Mazurkiewicz M., Opłaty i kary pieniężne w systemie ochrony środowiska w Polsce -struktura prawna i funkcje, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1986.
• Mirek L, Daniny publiczne w prawie niemieckim. Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 1999.
• Opschoor J.B., Vos H.В., Instrumenty ekonomiczne dla ochrony środowiska, OECD. MOŚZNiL, Warszawa 1990.
• Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 grudnia 1991 r. (U. 2/91 ), OTK 1991, poz. 10.
• Owsiak S., Finanse publiczne. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa 2002.
• Pawlak Z., Ochrona środowiska dla ekonomistów, Inter-Inform, Poznań 2002.
• Radecki W., Koncepcja opłat i kar pieniężnych w ochronie środowiska w świetle Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, "Ochrona Środowiska. Prawo i Polityka" 1999 nr 3.
• Radecki W., Przekazywanie ratownikom środków z opłat pobieranych w parkach narodowych, "Aura" 2005 nr l.
• Rotko J., Instrumenty administracyjnoprawnej ochrony środowiska w RFN - ze szczególnym uwzględnieniem ochrony wód, Towarzystwo Naukowe Prawa Ochrony Środowiska, Wrocław 1998.
• Scares C., An 'Environmentally Related Tax' Is Not Necessarily an 'Environmental Tax'. "The Journal of European Affairs" 2003 vol. 1.
• Sommer J. (red.). Opłaty i kary pieniężne w ochronie środowiska. Towarzystwo Naukowe Prawa Ochrony Środowiska, Wrocław 1993.
• Sommer J., Glosa do orzeczenia Trybunatu Konstytucyjnego z dnia 17 grudnia 1991 r., U. 2/91, "Państwo i Prawo" 1992 z. 9.
• Stoczkiewicz M., Opłata produktowa, [w:] Przepisy o opakowaniach oraz o opłacie produktowej i depozytowej, Komentarz, red. J. Jendrośka, M. Bar, Centrum Prawa Ekologicznego, Warszawa 2002.
• The St. Petersburg Guidelines on Environmental Funds in the Transition to a Market Economy, OECD, Paris 1995.
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity: D/,U 2006 nr 129, poz. 902 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: DzU 2005 nr 8. poz. 60 z późn. zm.).