Wpływ globalizacji na pomiar wyników w rachunkowości zarządczej. Model teoretyczny i jego weryfikacja empiryczna

• Autorzy: Jan Michalak

Warianty tytułu

The impact of globalization on performance measurement in management accounting - a theoretical model its empirical verification

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Globalizacja jest jednym z najważniejszych procesów wpływających na złożoność warunków działania przedsiębiorstw na początku XXI wieku. Dla sprostania narastającym wyzwaniom zaostrzającej się globalnej konkurencji i nieciągłego, turbulentnego otoczenia, współczesne przedsiębiorstwa muszą dokonywać ustawicznego doskonalenia swych procesów i systemów informacyjnych, których podstawową cześć stanowi system rachunkowości skoncentrowany z zasady na pomiarze wyników. Celem artykułu jest przedstawienie modelu objaśniającego wpływ globalizacji na pomiar wyników w rachunkowości zarządczej, wykorzystującego założenia różnych modeli (m. in. A. Hopwooda, T. Groota i K. Lukki, J. Innesa i F. Mitchella) oraz teorii stanowiących rozwinięcie teorii uwarunkowań sytuacyjnych (ang. contingency theory). W artykule przedstawiona została również weryfikacja poprawności założeń modelu na podstawie badań ankietowych. (abstrakt oryginalny)

EN

Globalization is one of the most important processes influencing the complexity of companies functioning at the beginning of 21st century. In order to face growing challenges of global competition and turbulent, unstable environment contemporary enterprises are to continually develop processes and information systems including accounting information system focused on performance measurement. The main aim of the article is to present a model explaining the impact of the globalization on performance measurement in management accounting. The model is based on the contingency theory (like Hopwood's T. Groot's and K. Lukka's J. Innes' and F. Mitchell's models). The article also provides verification of the model based on empirical research. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Globalizacja; Pomiar efektywności; Rachunkowość zarządcza

EN

Accounting; Globalization; Efficiency measurement; Management accounting

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2008
• Tom: 42
• Numer: nr 98
• Strony: 231-252

Twórcy

autor

Jan Michalak

Bibliografia

• [1] Bartlett Ch.A., Ghoshal S., (1995), Transnational Management. Text, Cases and Readings in Cross-Border management, Chicago.
• [2] Bailes J., Assada T (1991)., Empirical differences Between Japanese and American Budget and Performance Evaluation Systems, (w:) international Journal of Accounting", Vol. 26 (2).
• [3] Bonham M. i in. (2006): Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej w interpretacjach i przykładach, tom 1, Lexis Nexis, Ernst & Young, Warszawa.
• [4] Burns J., Scapens R. (2000) The Changing Nature of Management Accounting and the Emergence of 'Hybrid' Accountants, artykuł opublikowany na stronie IFAC. http://www.ifac.org/Library/SpeechArticle.tmpl?NID= 97542618861156, stan na 101istopada2007.
• [5] Cohen M.D., March, J.G., Olsen, (1972), A garbage can of organizational choice, ,,Administrative Science Quarterly", Zeszyt 17. Choi F.D.S., Frost C.A., Interna-cional Accounting Prentice Hall, Upper Saddle River 2002. [6] Glautier M.W.E., Underdown B. (1994), Accounting Theory and Practice, Pitman Publishing, London.
• [7] DiMaggio P. J., Powell W. W. (1983), The iron cage revisited: institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields, ,, American Sociological Review", Vol. 48.
• [8] Drury C. (1996), Management and cost accounting, International Thompson Business Press, London.
• [9] Dunning J. H. (1998), Globalization, Trade and Foreign Direct Investment, Per-gamon.
• [10] Groot T., Lukka K. (2000), Cases in Management Accounting. Current Practices in European Companies, Prentice Hall, Harlow.
• [11] Hopwood A.G. (1987), Archaeology of Accounting Systems, ,,Accounting, Organizations and Society", Vol. 12 (3).
• [12] Hofstede G.H. (2000), Kultury i organizacje, PWE, Warszawa.
• [13] Innes J., Mitchell F. (1990), The process of change in management accounting: some field study evidence, ,,Management Accounting Research", vol. 1(1).
• [14] Jaruga A., Nowak W. (1995), Pomiar i ocena dokonań jednostek zorientowanych na zysk, „ Rachunkowość" nr 6 z 1995.
• [15] Jaruga A. (2002), Systemy regulacji rachunkowości a międzynarodowa harmonizacja i standaryzacja, [w:] Jaruga A. (red.), Międzynarodowe regulacje rachunkowości, C.H. Beck, Warszawa.
• [16] Jaruga A., Nowak W. A. (1995), Model innowacji w rachunkowości sektora publicznego, ,,Zeszyty Teoretyczne Rady Naukowej Stowarzyszenia Księgowych", tom 33, Warszawa.
• [17] Johnson H.T., Kaplan R., (1987), Relevance Lost - The Rise and Fall of Management Accounting, Boston.
• [18] Kaplan R. S., Cooper, R. (1998), Zarządzanie kosztami i efektywnością, Dom Wy-dawniczy ABC.
• [19] Libby T., Waterhouse J., (1996), Predicting Change in Management Accounting Systems, .Journal of Management Accounting Research", Vol. 8.
• [20] Levitt, T. (1983), Globalization of Market s, [w:] „Harvard Business Review", maj/czerwiec.
• [21] Luft J., Shields M.D. (2003), Mapping Management Accounting: Graphics and Guidelines for Theory-Consistent Empirical Research, „Accounting, Organizations and Society", Vol. 28.
• [22] Lukka K., Kasanen E., (1996), Is accounting Global or Local Discipline? Evidence from Major Research Journals, Accounting, Organizations and Society, Vol. 21, No. 7/8. [23] Malmi T. (1999), Activity-based costing diffusion across Organizations: an exploratory empirical analysis of Finnish firms, „Accounting Organizations and Society", Vol. 24.
• [24] Marr B., (2004), Business Performance Management. Current State of Art, Cranfield School of Management, Hyperion.
• [25] Ohmae K., (1999), The Borderless World. Power and Strategy in the Interlinked Economy, Harper Business, New York.
• [26] Porter M., (1996) Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów, PWE, Warszawa.
• [27] Shields, M.D. (1998), Management accounting practices in Europę: a perspective from the States, „Management Accounting Research", Vol. 9 (4).
• [28] Sobańska I. (red.) (2003), Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, C.H. Beck, Warszawa.
• [29] Surdykowska S.(l 999), Rachunkowość międzynarodowa, Zakamycze.
• [30] Stanoch E.R., Nowak Ł., Dżurak P. (2002), Raport z badania Measures that Matter, „Controlling i Rachunkowość Zarządcza", nr 2 z 2002 r.
• [31] Szychta A. (2005), Rola współczesnych specjalistów do spraw rachunkowości zarządczej, „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", tom 25 (81), Warszawa.
• [32] Tools and Techniąues for Implementing Integrated Performance Management Systems, (l 998) Statement on Management Accounting Statement Number 4DD, IMA.
• [33] Wojciechowski E. (1964), Zarys rozwoju rachunkowości w dawnej Polsce, PWN, Warszawa.
• [34] Zorska A. (2000), Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej, PWN, Warszawa 2000.