Rys historyczny powstania Głównego Urzędu Statystycznego

• Autorzy: Jan Berger

Warianty tytułu

The outline of the Central Statistical Office's inception

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule omówiono najważniejsze fakty z historii powstania GUS. Pierwsza część artykułu dotyczy okresu przed powstaniem GUS. W tej części, w ujęciu syntetycznym, scharakteryzowano warunki rozwoju badań statystycznych oraz instytucje, które je przeprowadzały na terenie trzech zaborów. Opisano m.in. działalność Warszawskiego Komitetu Statystycznego, którego sukcesorem (po odpowiednich przekształceniach) został GUS. Okoliczności tych przekształceń w okresie I wojny światowej przedstawiono od strony prawno-organizacyjnej, scharakteryzowano też dokumenty. Szczegółowo omówiono okres tworzenia GUS (od strony organizacyjno-prawnej oraz przedstawiono osoby, które były jego twórcami i organizatorami) — od wydania Reskryptu Rady Regencyjnej (13 lipca 1918 r.) do wydania ustawy o statystyce administracyjnej (21 października 1919 r.) (abstrakt oryginalny)

EN

The most important facts concerning the history of CSO inception were elaborated. The first part of the article concerns the period before the CSO came into existence. Conditions of statistical survey development and institutions which carried the surveys in the three annexed parts of the Polish territory were synthetically characterised in the first part. The Warsaw Statistical Committee which successor (after appropriate transformations) became CSO was described. The circumstances of those transformations were presented form the legal and organisational point of view. Documents were also characterised. The forming of the CSO (from the legal point of view) in the period from issuing the Regency Council Directive (13th of July 1918) to issuing Administrative Statistics Act (21' of October 1919) was discussed in details. The profiles of persons who created and organized the CSO were also presented. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Statystyka; Instytucje; Urząd państwowy

EN

Statistics; Institutions; Government offices

• Wydawca: Główny Urząd Statystyczny
• Czasopismo: Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 1
• Strony: 2-17

Twórcy

autor

Jan Berger

Bibliografia

• Archiwum Akt Nowych, Protokóły posiedzeń Rady Ministrów Królestwa Polskiego, T. 3.
• Archiwum Akt Nowych, Gabinet Cywilny Rady Regencyjnej, sygn. 107, s. 124.
• Winnicki Z. J.(1991), Rada Regencyjna i jej organy (1917-1918), Wrocław.
• Buzek J. (1930), Pierwsze dziesięciolecie Głównego Urzędu Statystycznego, "Kwartalnik Statystyczny", Z. 2.
• "Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej 1919", Nr 85, póz. 464.
• "Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej", Nr 60, póz. 436.
• Dziennik Praw Królestwa Polskiego 1918, Nr l, poz. l.
• Michrowski L. (1968), Moje wspomnienie o pracach statystycznych w b. Królestwie Polskim, "Wiadomości Statystyczne", Nr 11.
• "Monitor Polski", 1918, Nr 100.