Patogeny obniżające wartości dekoracyjne drzew i krzewów terenów zieleni miasta Poznania

• Autorzy: Werner M. , Andrzejak R.

Warianty tytułu

EN

Pathogens devastating trees and shrubs on green areas of the Poznań city

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dokonano oceny stanu zdrowotnego roślin w wybranych ogrodach i innych terenach zieleni oraz określono patogeny powodujące aktualnie największe szkody na krzewach i drzewach. Na podstawie oceny stanu zdrowotnego roślin w roku 2007 i wcześniejszych latach (2002-2005) stwierdzono, że w ogrodach przydomowych i innych terenach zieleni, na do tej pory zdrowych krzewach Mahonia aquifolium, rozprzestrzeniła się rdza Cumminisiella mirabilissma oraz mączniak prawdziwy Microsphaera berberidis. Poważne szkody powodują także mączniaki prawdziwe M. berberidis na krzewach berberysu, Erysiphe martii na karaganie oraz mączniak prawdziwy rododendronów M. azalea. Na niektórych odmianach różaneczników o opadających liściach, od 2004 roku tworzą się kleistotecja, co umożliwiło identyfikację patogena. Najbardziej podatne na zakażenie pędów do (90%) przez Monilinia laxa są Prunus cerasus i P. armeniaca, a spośród roślin ozdobnych – P. triloba, P. tomentosa i P. sibirica. Choroba ta występuje każdego roku i doprowadza do wyniszczenia roślin. Do patogenów występujących do tej pory lokalnie, a obecnie niebezpiecznie się rozpowszechniających należą grzyby rdzawnikowe: Gymnosporangium sabinae (na Pyrus communis, P. pyraster, P. betulifolia i P. salicifolia oraz jałowcach – Juniperus sabina i Juniperus × media), Cronartium ribicola (na Pinus strobus i Ribes nigra) oraz rzadko do tej pory spotykana Puccinia magelhaenica wyniszczająca krzewy berberysu. Rozpowszechniają się również niewyrządzające do tej pory większych szkód mączniaki prawdziwe lilaka i powojnika. Po raz pierwszy w Poznaniu zidentyfikowano mączniaka prawdziwego kasztanowca (Uncinula flexuosa), co wskazuje, że ten patogen przywleczony do Europy z Ameryki Płn. rozprzestrzenia się również w Polsce.

EN

The study aimed at assessing health status of plants in selected gardens and other green areas and identifying pathogens currently causing the biggest damage in shrubs and trees. On the basis of assessed health status of plants in 2007 and in the previous years (2002-2005) it was found that in home gardens and other green areas Cumminisiella mirabilissma rust and powdery mildew Microsphaera berberidis spread on previously healthy shrubs of Mahonia aquifolium. Serious losses were also caused by powdery mildews on barberry shrubs (M. berberidis), on pea shrubs (Erysiphe martii) and powdery mildew of rhododendrons (M. azaleae). On some leaf-shedding rhododendron cultivars, since 2004 the cleistothecia were formed, which facilitated the classification of fungal species. Prunus cerasus and P. armeniaca were the most susceptible to shoot infection (up to 90%) by Monilinia laxa, while in the case of ornamental plants they were P. triloba, P. tomentosa and P. sibirica. The disease is observed every year and leads to plant devastation. Pathogens, occurring previously on a local scale and at present observed to spread dramatically, include rusts: Gymnosporangium sabinae (on Pyrus communis, P. pyraster, P. betulifolia and P. salicifolia and junipers Juniperus sabina and Juniperus × media), Cronartium ribicola (on Pinus strobus and Ribes nigra) and so far rarely observed Puccinia magelhaenica, devastating barberry shrubs. Powdery mildews of lilac and clematis, previously causing no serious damage, are also becoming more and more widespread. Powdery mildew of horse chestnut (Uncinula flexuosa) was identified for the first time in Poznań, what indicates that the pathogen, brought to Europe from North America, is spreading also in Poland.

Słowa kluczowe

PL

choroby grzybowe; choroby roslin; drzewa; krzewy; miasta; ogrody; Poznan; tereny zieleni; wartosc dekoracyjna; wystepowanie; zdrowotnosc roslin; zielen miejska

EN

fungal disease; plant disease; tree; shrub; city; garden; Poznan city; green area; occurrence; plant pathogen; plant health; urban green

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2008
• Tom: 529
• Opis fizyczny: s.235-247,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Werner M.

• Katedra Fitopatologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Dąbrowskiego 159, 60-594 Poznań

autor

Andrzejak R.

• Katedra Fitopatologii, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, ul.Dąbrowskiego 159, 60-594 Poznań

Bibliografia

• ADAMSKA I. 2002. Grzyby pasożytnicze roślin ozdobnych i ziół Szczecina. Acta Agrobotanica 55(1): 7-15.
• ALE-AGHA N., BRAUN U., FEIGE B., JAGE H. 2000. A new powdery mildew disease on Aesculus spp. Introduced in Europe. Cryptogamie, Mycol. 21: 89-92.
• BADUREK M., DMUCHOWSKI W., SUPŁAT S. 2001. Stan zdrowotny drzew przyulicznych w centrum Warszawy. Mat. konf. nauk. „Reakcje biologiczne drzew na zanieczyszczenie przemysłowe” i „Etiologia i objawy chorób grzybowych oraz ich występowanie i szkodliwość w ekosystemach leśnych”. Poznań-Kórnik, 29 V-1 VI 2001: 49.
• BATRA L.R. 1991. World species of Monilinia (Fungi): Their ecology, biosystematics and control. J. CRAMER in der Gebrüder Borntraeger Verlagsbuchhandlung, BerlinStuttgart: 246 ss.
• BORECKI Z. 1996. Polskie nazwy chorób roślin uprawnych. Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne. Poznań: 148 ss.
• BRAUN U., TAKAMATSU S. 2000. Phylogeny of Erysiphe, Microsphaera, Uncinula (Erysipheae) and Cystotheca, Podosphaera, Sphaerotheca (Cystotheceae) inferred from rDNA ITS sequences – some taxonomic consequences. Schlechtendalia 4: 1-33.
• DOMINIK J., GRZYWACZ A. 1998. Zagrożenie obcych gatunków drzew iglastych ze strony rodzimej entomofauny oraz mikroflory. Fundacja „Rozwój SGGW”, Warszawa: 138 ss.
• DYNOWSKA M. 1993. Wrażliwość niektórych grzybów pasożytniczych na zanieczyszczenia miejskie. Mat. konf. nauk. „Biotyczne środowisko uprawne a zagrożenie chorobowe roślin”. Olsztyn, 7-9 IX 1993: 157-161.
• DZIĘGIELEWSKA M., KAUP G., ADAMSKA I. 2005. Współwystępowanie szrotówka kasztanowcowiaczka i grzybów pasożytniczych na kasztanowcach. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 45(2): 637-645.
• ERHARDT W., GOTZ E., BODEKER N., SEYBOLD S. 2000. Zander dictionnaire des noms de plants. Eugen Ulmer Gmbh & Co. Stuttgart: 990 ss.
• FILODA G. 2004. Colletotrichum gloeosporioides – a new pathogen of St John's wort (Hypericum perforatum) in Poland. Phytopatol. Pol. 34: 71-79.
• GERLACH W., NIRENBERG H. 1982. The Genus Fusarium – a Pictorial Atlas. Mitteilungen aus der Biologischen Bundesanstalt für Land- und Forstwitrschaft. Heft 209, Berlin: 406 ss.
• GRZYWACZ A., MAZUR S. 1977. Zdrowotność jesionów w zadrzewieniach ulicznych w dzielnicy Wola w Warszawie. Zesz. Nauk. SGGW-AR Warszawa 24: 73-78.
• JANKOWIAK-KRYSIAK D., MICKIEWICZ-WICHŁACZ D. 2000. Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2000. Inspekcja Ochrony Roślin i Środowiska, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu (maszynopis).
• KACPERSKA A. 1991. Odporność roślin na stresowe abiotyczne czynniki środowiska i metody jej oceny. Post. Nauk Rol. 38(1/2): 21-32.
• KACPRZAK M., MAŃKA M. 2001. Effect of incubation temperature and medium pH on the in vitro growth of pathogenic and saprotrophic soil fungi from forest nutriens. Phytopatol. Pol. 21: 143-153.
• KUĆMIERZ J. 1974. Peronospora galligena Blumem – nowy dla Polski gatunek wroślika. Acta Mycol. 10: 169-170.
• ŁABANOWSKI G., ORLIKOWSKI L., SKRZYPCZAK C., SOIKA G., WOJDYŁA A. 2004. Ochrona bylin. Plantpress, Kraków: 288 ss.
• ŁABANOWSKI G., ORLIKOWSKI L., SOIKA G., WOJDYŁA A. 2000a. Ochrona ozdobnych krzewów liściastych. Plantpress, Kraków: 272 ss.
• ŁABANOWSKI G., ORLIKOWSKI L., SOIKA G., WOJDYŁA A. 2000b. Ochrona ozdobnych pnączy. Plantpress, Kraków: 72 ss.
• ŁABANOWSKI G., ORLIKOWSKI L., SOIKA G., WOJDYŁA A. 2001a. Ochrona ozdobnych krzewów iglastych. Plantpress, Kraków: 200 ss.
• ŁABANOWSKI G., ORLIKOWSKI L., SOIKA G., WOJDYŁA A., KORBIN M. 1997. Ochrona roślin iglastych i wrzosowatych. Plantpress, Kraków: 256 ss.
• ŁABANOWSKI G., ORLIKOWSKI L., SOIKA G., WOJDYŁA A., KORBIN M. 2001b. Ochrona roślin wrzosowatych. Plantpress, Kraków: 113 ss.
• ŁUKASIEWICZ A. 1995. Dobór drzew i krzewów dla zieleni miejskiej środkowo-zachodniej Polski. Wyd. Nauk. UAM w Poznaniu: 170 ss.
• MAJEWSKI T. 1977. Flora Polska. Rośliny zarodnikowe Polski i państw ościennych; Grzyby (Mycota). Tom IX. PWN, Warszawa-Kraków: 396 ss.
• MAJEWSKI T. 1979. Flora Polska. Rośliny zarodnikowe Polski i państw ościennych; Grzyby (Mycota). Tom XI. PWN, Warszawa-Kraków: 463 ss.
• MARX D.H., MARRS L.F., CORDELL CH.E. 2001. Praktyczne wykorzystanie technologii mikoryzacji w leśnictwie, w zdegradowanym środowisku, w pielęgnacji i ochronie drzew, rolnictwie i ogrodnictwie. Mat. konf. nauk. „Reakcje biologiczne drzew na zanieczyszczenie przemysłowe” i „Etiologia i objawy chorób grzybowych oraz ich występowanie i szkodliwość w ekosystemach leśnych”. Poznań-Kórnik, 29 V-1 VI 2001: 23.
• MUŁENKO W. 1997. A review of the methods used for studies on parasitic fungi in natural plant communites. Acta Mycol. 32(2): 323-346. MUNK A. 1957. Danish Pyrenomycetes. Dansk. Bot. Ark. 17(1): 491 ss.
• ORLIKOWSKI L.B., SZKUTA G. 2002. First report Phytophtora ramorum in Poland. Phytopatol. Pol. 25: 69-79.
• ORLIKOWSKI L., WOJDYŁA A. 2003. Choroby ozdobnych drzew liściastych. Plantpress, Kraków: 120 ss. PIĄTEK M. 2002. Erysiphe flexuosa, a new for Poland powdery mildew causing disease of Aesculus hippocastanum. Phytopatol. Pol. 24: 67-71.
• PIĄTEK M. 2003. Erysiphe azaleae and Erysiphe syringae-japonicae introduced in Poland. Mycotaxon 87: 121-126.
• PIĄTEK M. 2005. First report of powdery mildew of Ligustrum caused by Erysiphe syringae-japonicae. Plant Pathology 54: 578.
• PÜNTENER W. 1981. Podręcznik doświadczalnictwa polowego w ochronie roślin. CibaGeigy AG, Bazylea: 243 ss.
• ROTEM J. 1994. The genus Alternaria. APS, St. Paul, Minnesota: 326 ss.
• RUSZKIEWICZ M. 2000. Microscopic phytopathogenic fungi rare and new for Poland. Acta Mycol. 35(1): 85-98.
• SAŁATA B. 1985. Flora Polska. Rośliny zarodnikowe Polski i państw ościennych; Grzyby (Mycota). Tom XV. PWN, Warszawa-Kraków: 247 ss.
• SENETA W., DOLATOWSKI J. 1997. Dendrologia. PWN, Warszawa: 559 ss.
• TOMALAK M. 2006. Postrzeganie drzew, szkodników oraz zabiegów ochrony roślin na obszarach parków i lasów miejskich. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 46(1): 337-343.
• WERNER M., FRUŻYŃSKA-JÓŹWIAK D., ANDRZEJAK R. 2001. The study of the causal agents of massive needle fall in blue spruce. Rocz. AR w Poznaniu CCCXXXIX, Ogrodn. 34: 149-154.