Mikroelementy w glebach obniżeń pojeziornych Pojezierza Olsztyńskiego

• Autorzy: Lemkowska B. , Sowinski P.

Warianty tytułu

EN

Microelements in the soils of post-lake midmoraine depressions in the Olsztyn Lakeland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono w dwóch katenach Pęglity i Wilkiejmy zlokalizowanych na Pojezierzu Olsztyńskim. W obniżeniach pojeziornych stwierdzono występowanie różnych podtypów rędzin pojeziornych, gleb deluwialnych i torfowo-murszowych. W otoczeniu badanych form wklęsłych występowały gleby brunatne i pararędziny. Zawartość mikroskładników (Cu, Mn, Cd, Zn) była bardzo zróżnicowana i wynikała z różnorodności zakumulowanych utworów (utwory mineralne, mursze torfowe, utwory murszaste, gytie: wapienna, wapienno-ilasta, wapienno-organiczna) oraz procesów denudacji antropogenicznej. Gleby badanych obniżeń nie wykazywały skażenia mikroelementami. Ich rozmieszczenie w katenie dowodzi, iż gleby deluwialne i murszowo-torfowe pełnią rolę barier geochemicznych dla migrujących wraz z wodą składników, a zasadowy odczyn sprzyja ich dezaktywacji.

EN

The research was carried out in two catenas, Pęglity and Wilkiejmy, situated in the Olsztyn Lakeland. In the post-lake depressions, various subtypes of post-lake rendzinas, deluvial soils and peat-muck soils were found. The depressions were surrounded by brown soils and pararendzinas. The content of microelements (Cu, Mn, Cd and Zn) varied and depended on the heterogeneity of accumulated formations (mineral deposits, peat mucks, muck-like formations, various types of gyttja: calcareous, clay-like-calcareous, organic-calcareous) as well as on anthropogenic denudation processes. The soils of the studied depressions were not contaminated. The sequence of the soils in the catena indicates that deluvial soils and peat-muck soils play a role as geochemical barriers against nutrients migrating with water and the alkaline soil reaction contributes to deactivation of microelements.

Słowa kluczowe

PL

gleby; gleby deluwialne; gleby pojeziorne; mikroelementy; Pojezierze Olsztynskie; redziny; zawartosc mikroelementow

EN

soil; deluvial soil; microelement; Olsztyn Lakeland; rendzina soil; microelement content

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2009
• Tom: 540
• Opis fizyczny: s.237-245,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lemkowska B.

• Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Plac.Łódzki 3, 10-957 Olsztyn

autor

Sowinski P.

Bibliografia

• Czarnowska K. 1996. Ogólna zawartość metali ciężkich w skałach macierzystych jako tło geochemiczne gleb. Rocz. Glebozn. 57 (supl.): 43-50.
• Dudka S. 1992. Ocena całkowitych zawartości pierwiastków głównych i śladowych w powierzchniowej warstwie gleb Polski. IUNG Puławy: 70 ss.
• Gworek B., Jeske K. 1996. Pierwiastki śladowe i żelazo w glebach uprawnych wytworzonych z utworów glacjalnych. Rocz. Glebozn. 57 (supl.): 51-63.
• Gębski M. 1998. Czynniki glebowe oraz nawozowe wpływające na przyswajanie metali ciężkich przez rośliny. Post. Nauk Roln. 5: 3-16.
• Lemkowska B., Sowiński P. 2008. Ewolucja „rędzin pojeziornych” w krajobrazie Pojezierza Mazurskiego. Rocz. Glebozn. 59(1): 134-140.
• Lityński T., Jurkowska H. 1982. Żyzność gleby i odżywianie się roślin. PWN Warszawa: 643 ss.
• Meller E. 2006. Płytkie gleby organogeniczno-węglanowe na kredzie jeziornej i ich przeobrażenia w wyniku uprawy. AR w Szczecinie, Rozprawy 233: 115 ss.
• Kabata-Pendias A., Piotrowska M., Witek T. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. IUNG Puławy: 5-14.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN Warszawa: 400 ss.
• Piaścik H., Bieniek B. 2001. Zmiany w zawartości form żelaza powodowane procesem murszenia w warunkach zróżnicowanego odwodnienia. Rocz. Glebozn. 52 (supl.): 119-125.
• PTG 1989. Systematyka gleb Polski. Rocz. Glebozn. 40(3/4): 70-81.
• Sapek A., Sapek B., Gotkiewicz J. 1991. Różnicowanie się składu chemicznego warstwy murszowej gleb torfowych. Wiad. IMUZ 16(3): 109-131.
• Smólczyński S., Orzechowski M. 2009. Rozmieszczenie pierwiastków w glebach krajobrazu morenowego Pojezierza Mazurskiego. J. Elementol. (w druku).
• Smólczyński S., Sowiński P., Orzechowski M. 2004. The diversified content of heavy metals in the landscape catenae of the ground moraine in the Mazurian Lakeland. Polish Journal of Soil Science 37(2): 149-158.
• Sowiński P., Smólczyński S., Orzechowski M. 2004. Gleby obniżeń śródmorenowych jako bariery biogeochemiczne w krajobrazie rolniczym. Rocz. Glebozn. 55(2): 365-372.
• Uggla H. 1976. „Rędziny” Pojezierza Mazurskiego. Rocz. Glebozn. 27(2): 113-125.