Cybernetyczny model systemu autonomicznego w zastosowaniu do badań nad kulturą

• Autorzy: Małgorzata Abassy

Warianty tytułu

EN

A Cybernetic Model of the Autonomous System and Its Application to the Culture Studies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule został podjęty problem możliwości zastosowania rozwiązań teoretyczno-metodologicznych z dziedziny cybernetyki do badań nad zjawiskami kultury. Według postawionej hipotezy badawczej uzupełnienie teorii badań systemowych i metodologii rosyjskiej szkoły tartusko- moskiewskiej o koncepcję cybernetycznego modelu systemów autonomicznych Mariana Mazura pozwoli, po pierwsze, precyzyjnie ustalić granice kultury, po drugie – określić przynależność poszczególnych jej elementów do ściśle określonych modułów na podstawie pełnionych przez nie funkcji i, po trzecie, ustalić charakter interakcji systemu kulturowego z innymi systemami w tym politycznym, społecznym, ekonomicznym. W dalszej perspektywie badawczej należałoby sprawdzić praktyczną przydatność modelu do badania zjawisk kultury poprzez studia przypadków.

EN

In the paper the problem of possibilities to apply some of the theoretico-methodological conclusions from the field of cybernetics to investigating the problems of culture has been studied. According to the proposed hypothesis, the theory of system approach and the methodology that was worked out by the Moscow-Tartu school of semiotics combined with the concepts and methodology of the cybernetic model of autonomous systems by Marian Mazur will allow the researchers first of all, to determine where exactly the borders of a culture are; secondly, to group the elements of a culture into modules according to their functions and, finally, to recognize the type of interactions between the cultural system and the other systems such as: political, social, economical etc. In the further research perspective, thorough studies over the specific cases of cultural phenomena is necessary to verify the possibilities of application the new methodological tool on practice.

Słowa kluczowe

PL

kultura; cybernetyka; teoria systemów; metodologia; semiotyka; Łotman; informacja

EN

culture; cybernetics; system theory; methodology; semiotics; Lotman; information

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Roczniki Kulturoznawcze
• Rocznik: 2015
• Tom: 6
• Numer: 4
• Strony: 17-36

Twórcy

autor

Małgorzata Abassy

• Zakład Nowożytnej Kultury Rosyjskiej w Instytucie Rosji i Europy Wschodniej na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego,

Bibliografia

• Ashby W. Ross: An Introduction to Cybernetics. New York: J. Wiley 1963.
• Bathes Roland: Elements of Semiology. Przeł. Annette Lavers, Colin Smith. New York: Hill and Wang 1983.
• Bielecki Andrzej: The General Entity of Life: Cybernetic Approach. „Biological Cybernetics” 109:2015 s. 401-419.
• Castells Manuel: Społeczeństwo sieci. Przeł. Kamila Pawluś, Mirosława Marody i inni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2011.
• Eco Umberto: Semiologia życia codziennego. Przeł. Joanna Ugniewska, Piotr Salwa. Warszawa: Czytelnik 1999.
• Fischer Michael: Iran. From Religious Dispute to Revolution. University of Wisconsin Press 2003.
• Kirschenmann Peter Paul: Information and Reflection: On Some Problems of Cybernetics and How Contemporary Dialectical Materialism Copes with Them. „Sovietica”. Monographs of the Institute of East European Studies. Przeł. T.J. Blakeley. New York 1970.
• Kossecki Józef: Cybernetyka kultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1974.
• Кравченко Альберт: Культурология. Москва: Проспект 2010.
• Luhmann Niklas: Systemy społeczne. Zarys ogólnej teorii. Przeł. Michał Kaczmarczyk. Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos” 2012.
• Łotman Jurij: Kultura i eksplozja. Przeł. Bogusław Żyłko. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1999.
• Łotman Jurij: Wola boska czy gra hazardowa (Prawidłowość i przypadek w czasie historycznym). Przeł. Bogusław Żyłko. „Polska Ludowa. Konteksty” 1-2:1997.
• Лотман Юрий: Внутри мыслящих миров. W: Юрий М. Лотман. Семиосфера. Санкт-Петербург: Искусство-СПб 2002.
• Лотман Юрий: Семиотика и типология русской культуры. Санкт-Петербург: Искусство-СПБ 2002.
• Лотман Юрий: Статьи по типологии культуры. Тарту: ТГУ 1970.
• Махлина Светлана: Словарь по семиотике культуры. Санкт-Петербург: Искусство-СПБ 2009.
• Mazur Marian: Cybernetyka i charakter. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1999.
• Mazur Marian: Cybernetyczna teoria układów samodzielnych. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1966.
• Parsons Talcott: Szkice z teorii socjologicznej. Przeł. Alina Bentkowska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1972.
• Prigogine Ilja, Stengers Isabelle: Z chaosu ku porządkowi. Przeł. Katarzyna Akst-Lipszyc. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1991.
• Rosner Katarzyna: Semiotyka strukturalna w badaniach nad literaturą. Kraków: Wydawnictwo Literackie 1981.
• Соколов Э.: Культурология. Очерки теории культуры. Москва: Интерпракс 1994.
• Шалютин Соломон М.: О кибернетике и сфере ее применения. W: Философские вопросы кибернетики. Red. Виктор А. Ильин, Виктор Н. Колбановский, Эрнест Кольман, Москва: Изд. соц-экон. лит. 1960.
• Szacki Jerzy: Historia myśli socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2002.
• Sztumski Janusz.:Wstęp do metod i technik badań społecznych. Katowice: Uniwersytet Śląski 1955.
• Uspienski Borys: Religia i semiotyka. Przeł. Bogusław Żyłko. Gdańsk: Słowo/Obraz Terytoria 2001.
• Tatarkiewicz Władysław: Parerga. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1978.
• Wiener Norbert: Cybernetyka czyli komunikacja i sterowanie w zwierzęciu i maszynie. Przeł. Jerzy Mieścicki. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1971.
• Znaniecki Florian: Nauki o kulturze: narodziny i rozwój. Przeł. Jerzy Szacki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1992.

Identyfikatory

DOI

10.18290/rkult.2015.6.4-2