Zmiany przesłanek odpowiedzialności sprzedawcy w prawie polskim (od wady rzeczy sprzedanej do jej niezgodności z umową)

• Autorzy: Bańczyk Wojciech

Warianty tytułu

EN

Change of premises of seller’s liability in Polish law (from defect of the sold goods to its non-conformity with the contract)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł opisuje zmianę w prawie polskim podstawowej przesłanki odpowiedzialności sprzedawcy za rzecz sprzedaną. Początkowo, zgodnie z kontynentalną tradycją, opierała się ona na pojęciu wady rzeczy, a następnie, w nawiązaniu do anglosaskiej doktryny breach of contract, została zastąpiona pojęciem niewątpliwie szerszym (nieograniczonym bardzo przedmiotowym ujęciem wady) – niezgodności rzeczy z umową. Na przykładach różnych rodzajów typowych sytuacji, w których rzecz sprzedana nie odpowiada właściwościom, jakie powinny ją cechować, przeanalizowano różnice w zakresie ochrony przy każdej z przesłanek. Niemniej rozwój polskiej doktryny rękojmi i orzecznictwa w jej sprawach sprawił, że rozumienie wady było znacznie szersze niż tradycyjnie. W takiej sytuacji ochrona kupującego często była realizowana w stosunkowo zbliżony sposób do tej, którą gwarantuje system oparty na niezgodności rzeczy z umową jako przesłance odpowiedzialności sprzedawcy.

EN

The article describes the change of the basic premise of the seller’s liability for the goods sold in Polish law. Initially, according to the Continental tradition, it was based on the concept of defect of goods, and subsequently, with reference to the Anglo-Saxon doctrine of breach of contract, was replaced with undeniably broader notion (unlimited by a very subject-oriented understanding of the defect) – non-conformity with the contract. On examples of typical kinds of situations, in which goods sold are not characterised by the features, the differences in the scope of protection within every premise are analysed. However, the development of the Polish scholarship on the warranty, as well as of the jurisprudence on cases regarding it, broadened the traditional understanding of the concept of the defect. Then, the protection of the buyer was realised often similarly to the way it is guaranteed in a system based on the non-conformity with the contract as a premise of seller’s liability.

Słowa kluczowe

PL

odpowiedzialność sprzedawcy; wada; niezgodność; umowa sprzedaży

EN

seller’s liability; defect; non-conformity; sales contract

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Czasopismo: Acta Iuris Stetinensis
• Rocznik: 2018
• Numer: 23
• Strony: 7-34

Twórcy

autor

Bańczyk Wojciech

• Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Bibliografia

• Bańczyk W., Alokacja ryzyka zmiany okoliczności podczas wykonywania długoterminowej umowy o dzieło i o roboty budowlane – w kierunku umowy rozwijającej się, Kraków 2017.
• Brzozowski A., w: Kodeks cywilny, t. II, Komentarz do art. 450–1088, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015.
• Dajczak W., Znaczenie prawa rzymskiego dla europejskiej harmonizacji prawa prywatnego, „Państwo i Prawo” 2004, nr 2.
• Gajek M., Niezgodność z umową jako przesłanka odpowiedzialności sprzedawcy towaru konsumpcyjnego, „Monitor Prawniczy” 2003, nr 5.
• Gawlik Z., Art. 556, w: Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania – część szczegółowa, red. A. Kidyba, LEX 2014.
• Habryn-Chojnacka E., w: Kodeks cywilny, t. II, Komentarz do art. 450–1088, red. M. Gutowski, Warszawa 2016.
• Habryn-Motawska E., Niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży konsumenckiej, Warszawa 2010.
• Haładyj K., Tulibacka M., w: Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczegółowa, t. III B, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
• Jagielska M., w: Konwencja wiedeńska o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów. Komentarz, red. M. Pazdan, Zakamycze 2001.
• Jezioro J., w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2013.
• Jezioro J., w: Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016.
• Katner W., w: System prawa prywatnego, tom 7. Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. J. Rajski, Warszawa 2011.
• Koch A., Wadliwość rzeczy sprzedanych w świetle Konwencji ONZ o międzynarodowej sprzedaży towarów, „Przegląd Prawa Handlowego” 1998, nr 10.
• Krupowicz M., Ocena kierunku zmian w zakresie ochrony konsumenta na gruncie ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej, „Rejent” 2005, nr 2.
• Longchamps de Berier F., Skargi edylów kurulnych a dyrektywa 1999/44/EC Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie określonych aspektów sprzedaży i gwarancji na dobra konsumpcyjne, „Studia Iuridica” 2005, t. XLIV.
• Łętowska E., Prawo umów konsumenckich, Warszawa 2002.
• Łętowska E., Trzydzieści pięć lat później. Żywotność koncepcji tzw. „przyrzeczenia gwarancyjnego”, w: Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, red. A. Nowicka, Poznań 2005.
• Makowska A., Sprzedaż konsumencka w prawie Unii Europejskiej i prawie polskim, Toruń 2006.
• Olczyk M., Sprzedaż konsumencka, Warszawa 2006.
• Pecyna M., Komentarz do ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego, LEX 2003.
• Pisuliński J., w: System prawa prywatnego, tom 6. Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014.
• Podrecki P., Zoll F., Odpowiedzialność z tytułu rękojmi i gwarancji w umowach sprzedaży z udziałem konsumentów, w: Ochrona konsumentów, cz. 1, red. E. Traple, M. du Vall, Warszawa 1998.
• Schlechtriem P., Butler P., UN Law on International Sales, Berlin 2009.
• Sołtysiński S., Odpowiedzialność producenta wobec konsumenta za szkody wyrządzone wprowadzeniem do obrotu rzeczy z wadami, „Studia Cywilistyczne” 1970, t. XV.
• Stefanicki R., Zapewnienia reklamowe jako kryterium oceny zgodności towaru konsumpcyjnego z umową sprzedaży, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2004, z. 1.
• Szczotka J., Sprzedaż konsumencka. Komentarz, Lublin 2007.
• Trzaskowski R., w: Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczegółowa, t. IV, red. J. Gudowski, Warszawa 2017.
• Tulibacka M., w: Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczegółowa, t. III B, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
• Zoll F., w: System prawa prywatnego, tom 6. Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014.
• Żuławska C., Trzaskowski R., w: Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania, t. III, cz. 2, red. J. Gudowski, Warszawa 2013.
• Żuławska C., Uwagi o „europeizacji” prawa umów, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2001, nr 2.
• Żuławska C., Zabezpieczenie jakości świadczenia, „Studia Cywilistyczne” 1978, t. 29, s. 29.
• Żuławska C., Znaczenie prawne reklamy w świetle kodeksu cywilnego, „Państwo i Prawo” 1977, nr 1.
• Dyrektywa nr 1999/44 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 maja 1999 r. w sprawie niektórych aspektów sprzedaży towarów konsumpcyjnych i związanych z tym gwarancji, Dz. Urz. z 1999 r., WE L 171.
• Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów sporządzona w Wiedniu dnia 11 kwietnia 1980 r., Dz.U. z 1997 r., nr 45, poz. 286.
• Ustawa o prawach konsumenta i zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 30 maja 2014 r., Dz.U. z 2014 r., poz. 827 z późn. zm.
• Ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej i zmianie Kodeksu cywilnego z dnia 27 maja 2002 r., Dz.U. z 2002 r., nr 141, poz. 1176 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, Dz.U. z 1964 r., nr 16, poz. 93 z późn. zm.
• Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 marca 1977 r., III CZP 11/77, publ. LEX nr 2081.
• Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 grudnia 1988 r., III CZP 48/88, publ. LEX nr 3429.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 1985 r., I CR 171/85, publ. LEX nr 530542.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lipca 1990 r., I CR 528/90, publ. LEX nr 9035.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 1997 r., II CKN 459/97, publ. LEX nr 32598.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2002 r., II CKN 111/01, publ. LEX nr 109412.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2003 r., I CKN 244/01, publ. LEX nr 78815.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 listopada 2003 r., II CK 201/02, publ. LEX nr 398317.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 2003 r., II CK 239/02, publ. LEX nr 479364.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003 r., I CK 267/02, publ. LEX nr 479348.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003 r., III CK 115/02, publ. LEX nr 479354.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 2005 r., IV CK 636/04, publ. LEX nr 479344.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2005 r., I CK 568/04, publ. LEX nr 479349.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2007 r., V CNP 124/07, publ. LEX nr 483295.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2010 r., IV CNP 76/09, publ. LEX nr 852575.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2012 r., II CSK 213/11, publ. LEX nr 1133803.
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 2013 r., I CSK 457/12, publ. LEX nr 1341648.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 maja 2014 r., I ACa 390/14, publ. LEX nr 1621129.
• Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 czerwca 2015 r., VI ACa 1053/14, publ. LEX nr 1808793.

Identyfikatory

DOI

10.18276/ais.2018.23-01