Andrzej Nikodemowicz – kompozytor uduchowiony. Rodem Lwowianin Lublina Obywatel

• Autorzy: Agnieszka Schulz-Brzyska

Warianty tytułu

EN

Andrzej Nikodemowicz – Soulful Composer. Lublin Citizen from Lviv

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

Andrzej Nikodemowicz is one of the greatest Polish contemporary composers. His joyful youth had been impeded by Russian and German occupation. Afterwards, he endured the Soviet repressions due to his faith. Although he had talent and possibilities to become a great pianist, an arm injury caused by incorrect practicing forced him to give up the career of a pianist. As a composer, he longed to create the art based on his faith. However, in the Soviet Union he had no chance to succeed. Quite the contrary, he faced many persecutions: he lost his work at the Lviv Conservatory, his religious compositions could not have been performed and finally, all recordings of his music made by the local radio were destroyed. He decided to leave Lviv, his hometown, and come to Lublin, where he could lastly compose and perform his music. Undoubtedly, the faith was in Andrzej Nikodemowicz’s life that special thing, which helped him to get through repressions in Lviv, and then to spread his musical wings in Lublin.

PL

Andrzej Nikodemowicz to jedna z największych postaci współczesnej muzyki polskiej. Szczęśliwe dzieciństwo i lata młodzieńcze przerwała najpierw okupacja rosyjska, potem faszystowska, następnie tragiczny okres sowieckiego terroru. Dzięki niezachwianej wierze znosił trudy i upokorzenia ze strony agresora. Muzyk, który mając wszelkie możliwości rozwinięcia swojego talentu, był zmuszony do wycofania się z kariery pianisty poprzez kontuzję ręki spowodowaną niewłaściwym ćwiczeniem na fortepianie. Natomiast jako kompozytor nie mógł swobodnie tworzyć według własnej koncepcji opartej na głębokiej wierze. Nagonki i represje z powodu wyznawanej wiary, uniemożliwienie pracy w Konserwatorium Lwowskim, a także wykonywania utworów religijnych, w końcu zniszczenie jego nagrań w lokalnej radiostacji przyczyniły się do opuszczenia rodzinnego Lwowa. Lublin, który stał się nowym, szczęśliwszym miejscem, dał nowe możliwości swobodnego tworzenia i wykonywania muzyki przez A. Nikodemowicza. Wiara, która była fundamentem zasad jego życia i podstawą natchnienia kompozytorskiego, pozwoliła mu przetrwać trudne czasy we Lwowie i w pełni rozwijać swój talent w wolnym Lublinie, którego stał się Honorowym Obywatelem.

Słowa kluczowe

PL

Andrzej Nikodemowicz; dodekafonia; muzyczne spełnienie; rola wiary; muzyka współczesna

EN

Andrzej Nikodemowicz; dodecaphony; music achievement; role of the faith; contemporary music

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Roczniki Teologiczne
• Rocznik: 2017
• Tom: 64
• Numer: 13: Muzykologia
• Strony: 149-160

Twórcy

autor

Agnieszka Schulz-Brzyska

• Katedra Dydaktyki Muzycznej, Instytut Muzykologii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II,

Bibliografia

• Baculewski K., Historia muzyki polskiej, t. 7. Współczesność, cz. I: 1939-1974, red. S. Sutkowski, Sutkowski Edition Warsaw, Warszawa 1996.
• Bojarski J.J., Andrzej Nikodemowicz – profesor znany i nieznany, „Niecodziennik Biblioteczny” 2002, nr 2, s. 10-11.
• Bojarski J.J., Papież i lwowski profesor, „Niecodziennik Biblioteczny” 2007, nr 1(7).
• Bojarski J.J., Profesor Andrzej Nikodemowicz dziesiątym Honorowym Obywatelem Miasta Lublina, „Niecodziennik Biblioteczny” 2010, nr 225, s. 1-2.
• Dubaj M., Andrzej Nikodemowicz, w: Kompozytorzy polscy 1918-2000, t. 3: Biogramy, red. M. Podhajski, Wydawnictwo AM w Gdańsku, Gdańsk–Warszawa 2005, s. 668-670.
• Dudek M., Nurt awangardowy w twórczości Andrzeja Nikodemowicza na przykładzie Sonorita quasi una sonata per violono, violoncello e piano forte, „Roczniki Teologiczne” 63(2016), z. 13, ISSN 2353-7272 DOI:http://dx.doi.org/10.18290/rt.2016.63.13-6.
• Gwizdalanka D., Muzyka i polityka, PWM, Kraków 1999.
• Gwizdalanka D., Przemiany kultury muzycznej XX wieku, PWM, Kraków 2011.
• Krenz J., Ogólna charakterystyka twórczości Andrzeja Nikodemowicza, prace dedykowane Profesorowi Andrzejowi Nikodemowiczowi z okazji jego dziewięćdziesiątych urodzin. Relacja mistrz–uczeń. Rozważania z perspektywy psychologii muzyki, red. G.E. Kwiatkowska, J. Posłuszna, Auremus, Kraków 2014, s. 39-53, ISBN 978-83-60741-75-7.
• Nikodemowicz A., Moje lwowskie lata, w: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin – Polonia, vol. II, sectio L, 2004.
• Nikodemowicz A., Tadeusz Majerski, w: Kompozytorzy polscy 1918-2000, t. 2: Biogramy, red. M. Podhajski, Wydawnictwo AM w Gdańsku, Gdańsk–Warszawa 2005, s. 566.
• Lindstedt I., Józef Koffler, w: Kompozytorzy polscy 1918-2000, t. 2: Biogramy, red. M. Podhajski, Wydawnictwo AM w Gdańsku, Gdańsk–Warszawa 2005, s. 416.
• Posłuszna J., Twórca spełniony. Rozmowa z Profesorem Andrzejem, prace dedykowane Profesorowi Andrzejowi Nikodemowiczowi z okazji jego dziewięćdziesiątych urodzin. Relacja mistrz–uczeń. Rozważania z perspektywy psychologii muzyki, red. G.E. Kwiatkowska, J. Posłuszna, Auremus, Kraków 2014, s. 15-29 , ISBN 978-83-60741-75-7.
• Schulz-Brzyska A., Andrzej Nikodemowicz – klasyczny romantyk współczesności, Polihymnia, Lublin 2009.
• Siedlaczek I.A., Rozmowa Andrzejkowa z profesorem Nikodemowiczem, cz. II, „Niecodziennik Biblioteczny” 2015, nr 35 (17.12.2015).
• Szymański K., Pamięci Andrzeja Nikodemowicza, „Kurier Galicyjski” 2017, nr 3 (271), s. 6.
• Wieczorek S., Na froncie muzyki. Socrealistyczny dyskurs o muzyce w Polsce w latach 1948-1955, Musicologica Wratislaviensia, Wrocław 2014, s. 42-47.
• Żarnowski J., Kultura polska w latach 1918-2000, w: Kompozytorzy polscy 1918-2000, t. 1. Eseje, red. M. Podhajski, Wydawnictwo AM w Gdańsku, Gdańsk–Warszawa 2005, s. 103-104.
• http://chrzest966.pl/dorota-staszkiewicz-sacrum-w-nas-mieszka-przez-mieszka-chrystianizacja-ziem-polskich-a-muzyka-xx-i-xxi-wieku-artykul/#_edn6 [dostęp: 15.04.2017].
• http://lubimyczytac.pl/cytaty/154728/ksiazka/bog-nigdy-nie-mruga-50-lekcji-na-trudniejsze-chwile-w-zyciu [dostęp: 16.04.2017].

Identyfikatory

DOI

10.18290/rt.2017.64.13-9