Instytucje filmowe jako instytucje pamięci – przykład Litwy, Łotwy i Estonii

• Autorzy: Tsibets Ilya

Warianty tytułu

EN

Film Institutions as Institutions of Memory: The Examples of Lithuania, Latvia and Estonia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Autor opisuje działalność instytucji filmowych krajów bałtyckich (tj. Litwy, Łotwy i Estonii), analizując różnego rodzaju dokumenty normatywne i programy inicjowane przez te placówki. Bazując na rozważaniach Jana Assmanna oraz Astrid Erll o pamięci kulturowej i sposobach jej eksternalizacji, autor wskazuje, że wspierane ze środków publicznych instytucje filmowe spełniają się również jako instytucje pamięci. Przybliżając historię instytucjonalizacji przemysłów filmowych wymienionych państw, uwypukla ich rolę pamięciotwórczą i tożsamościotwórczą. Bezpośredni przykład stanowią tu programy wprowadzane w ramach obchodów stulecia uzyskania (lub odzyskania) niepodległości omawianych krajów. Szczegółowo opisując normatywną stronę tych programów i ich efekty, autor potwierdza pierwotne założenia dotyczące pamięciotwórczego charakteru instytucji filmowych. Scharakteryzowanie wskazanych zjawisk pozwala też uzupełnić lukę w badaniac6h kina krajów bałtyckich.

EN

The article analyses the activity of film institutions in the Baltic States (i.e., Lithuania, Latvia and Estonia) based on various types of normative documents and programs initiated by these institutions. Drawing on the considerations of Jan Assmann and Astrid Erll on cultural memory and the ways of its externalization, the author argues that public film institutions can also act as institutions of memory. By presenting the history of institutionalization of the film industries of the Baltic States, the author emphasizes their memory- and identity-creating function. These functions are clearly exemplified by the programs introduced by Baltic film institutions on the centenary of the independence of the respective countries. The author describes in detail the normative dimension of these programs, as well as their effects, and confirms his initial assumptions on the memory-creating character of film institutions. This article also fills a gap in the research on Baltic States cinema.

Słowa kluczowe

PL

praktyki pamiętania; kraje bałtyckie; produkcja filmowa; instytucje filmowe

EN

memory practices; Baltic States; film production; film institutions

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2022
• Numer: 120 Kultura filmowa
• Strony: 68-91

Twórcy

autor

Tsibets Ilya

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Assmann, J. (2015). Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych (tłum. A. Kryczyńska-Pham). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Crofts, S. (2002). Reconceptualizing National Cinema/s. W: A. William (red.), Film and Nationalism (ss. 25-51). New Brunswick – London: Rutgers University Press.
• Erll, A. (2018). Kultura pamięci. Wprowadzenie (tłum. A. Teperek). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Jaanson, K., Rohn, U. (2019). Film Branding: How the Estonia 100 Umbrella Brand Influenced Production, Marketing and Consumption of the Estonia 100 Films. Baltic Screen Media Review, 7 (1), ss. 34-49. https://doi.org/10.2478/bsmr-2019-0003
• Laķe, A., Brutāne, L., Petkeviča, K. (2021). Collective and Individual Factors in the Development of Creative Ideas in Art: The Perspective of Film Directors. Filosofija. Sociologija, 32 (4), ss. 407-416. https://doi.org/10.6001/fil-soc.v32i4.4624
• Matīsa, K. (red.) (2017). Latvijas Filmas, Latvijas Simtgadei/Latvian Films for Latvian Centenary. Rīga: Nacionālais kino centrs.
• Mitkus, T., Nedzinskaitė-Mitkė, V. (2017). Promoting Competitiveness in Creative Industries: Changes and Trends of Lithuanian Film Industry in 21st Century. Creativity Studies, 10 (1), ss. 14-25. https://doi.org/10.3846/23450479.2016.1207719
• Printsmann, A., Linkola, H., Zariņa, A., Vološina, M., Häyrynen, M., Palang, H. (2019). Landscape 100: How Finland, Estonia and Latvia Used Landscape in Celebrating their Centenary Anniversaries. European Countryside, 11 (2), ss. 187-210. https://doi.org/10.2478/euco-2019-0017
• Rietuma, D. (2019). Centenary of Latvia through the Eyes of a Child. Culture Crossroads, 14 (1), ss. 6-13.