“Square”, “White Negro” I “The Beatles”, czyli kogo spotkał Mowgli w drodze do ludzkiej osady

• Autorzy: Kamil Kościelski

Warianty tytułu

EN

Square, White Negro and The Beatles, or Whom Mowgli Met on Route to the Village

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Twórcy „Księgi dżungli” („The Jungle Book”, reż. Wolfgang Reitherman, 1967), kreując wizerunek filmowej małpy, wzorowali się na postaci Louisa Armstronga, któremu bohater ten zawdzięcza swe imię i przydomek króla swingu (myśl o zaangażowaniu jazzmana do roli króla Louie porzucono w obawie przed prawdopodobnymi protestami NAACP). Z kolei źródłem inspiracji dla filmowych sępów byli członkowie zespołu The Beatles. Wspomniane postacie utożsamiane są z trendami muzycznymi (jazz i rock) łączonymi z ruchami kontrkulturowymi (Beatnicy i hipisi). Biorąc pod uwagę inne zawarte w filmie odniesienia do amerykańskiej kultury oraz jego wyraźnie konserwatywny wydźwięk, rodzi się pytanie, czy inicjacyjna opowieść o Mowglim nie jest aby historią o ówczesnych dylematach młodych widzów. Autor przybliża obecne w „Księdze dżungli” aluzje do kultury tamtego okresu, omawia utwór na tle przemian społecznych w Ameryce lat 60., a także opisuje sposób ukazywania czarnoskórych osób w hollywoodzkim filmie animowanym, co stanowi uzupełnienie wywodu dotyczącego kontrowersji narosłych wokół postaci króla Louie.

EN

The creators of the film “The Jungle Book” (dir. Wolfgang Reitherman, 1967), creating the image of the film ape, modelled it on the character of Louis Armstrong, to whom the character owes his name and nick name of the King of Swing (the idea of engaging the jazzman for the role of King Louie was abandoned in fear of protests of the NAACP). In turn the film vultures were inspired by The Beatles. The mentioned characters are identified with musical trends (jazz and rock) that are associated with counterculture (beatniks and hippies). Given other references to the American culture present in the film and its clearly conservative character, one has to ask whether the story about Mowgli is not the story of the contemporary dilemmas of young viewers. The author discusses the allusions present in “The Jungle Book” to the culture of the period, analyses the work in the context of social changes of the 1960s in America, and describes the way black people were portrayed in American animation of the time, which adds to the argument dealing with the controversy surrounding the character of King Louie.

Słowa kluczowe

PL

kino amerykańskie; animacja

EN

American cinema; Animation; Jungle Book

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2016
• Numer: 93-94 Kino amerykańskie
• Strony: 177-192

Twórcy

autor

Kamil Kościelski

• Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Barrier, Michael. The Animated Man: A Life of Walt Disney. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press, 2008.
• Brode, Douglas, From Walt to Woodstock: How Disney Created the Counterculture. Austin: University of Texas Press, 2004.
• Burguera, Xavier F. “Muffled Voices in Animation. Gender Roles and Black Stereotypes in Warner Bros. Cartoons: From Honey to Babs Bunny.” Bulletin of the Transilvania University of Braşov 53 (2011): 65-76.
• Cohen, Karl F. Forbidden Animation: Censored Cartoons and Blacklisted Animators in America. Jefferson, North Carolina, and London: McFarland, 2004.
• Culhane, John. „Ostatni z dziewięciu starców.” Film na świecie 376 (1990): 29-42.
• Gabler, Neal. Walt Disney: The Triumph of the American Imagination. New York: Vintage Books, 2007.
• Giroux, Henry A. The Mouse That Roared: Disney and the End of Innocence. Lanham: Rowman & Littlefield Publishers, INC., 1999.
• Kipling, Rudyard. Księga dżungli. Druga księga dżungli. trans. J. Birkenmajer (Warszawa: Świat Książki, 1995).
• Klejsa, Konrad. Filmowe oblicza kontestacji. Warszawa: Trio, 2008.
• Kotlarz, Irene. “The Birth of a Notion.” Screen 24 (1983): 21-29.
• Lenburg, Jeff. Walt Disney: The Mouse that Roared. New York: Chelsea House, 2011.
• Mailer, Norman. The White Negro: Superficial Reflections on the Hipster. Accessed December 29, 2016. https://www.dissentmagazine.org/online_articles/the-white-negro-fall-1957.
• Majewski, Tomasz. Dialektyczne feerie: Szkoła frankfurcka i kultura popularna. Łódź: Officyna, 2011.
• McLean, Craig. “The Jungle Book: the making of Disney's most troubled film.” The Telegraph, July 30, 2013. Accessed: April 04, 2016. http://www.telegraph.co.uk/films/2016/04/18/the-jungle-book-the-making-of-disneys-most-troubled-film/.
• Miller, Susan, and Greg Rode. “The Movie You See, The Movie You Don’t: How Disney Do’s That Old Time Derision.” In From Mouse to Mermaid: The Politics of Film, Gender, and Culture, ed. Elizabeth Bell, Lynda Haas, Laura Sells, 86-103. Bloomington and Indianapolis: Indiana University Press, 1995.
• Metcalf, Greg. ““It’s A Jungle Book Out There, Kid!”: The Sixties in Walt Disney’s The Jungle Book.” Studies in Popular Culture 14 (1991): 85-97.
• Myszkowski, Michał. “Walt Disney i jego imperium.” Film na świecie 376 (1990): 12-27.
• Pinsky, Mark I. The Gospel According to Disney: Faith, Trust, and Pixie Dust. Louisville, London: Westminster John Knox Press, 2004.
• Rychlewski, Marcin. „Rock-kontrkultura-establishment.” In Kontrkultura: Co nam z tamtych lat, ed. Wojciech Józef Burszta, Mariusz Czubaj, Marcin Rychlewski, 140-150. Warszawa: SWPS „Academica”, 2005.
• Schiappa, Edward. Beyond Representational Correctness: Rethinking Criticism of Popular Media. New York: State University of New York Press, 2008.
• Sitkiewicz, Paweł. “W pułapce Utopii. Walt Disney i Socjalizm.” Panoptikum 16 (2010): 153-163.
• Toeplitz, Jerzy. “Walt Disney: Dziedzictwo i legenda.” Kino 29 (1968): 41-57.
• Weinert-Kendt, Rob. “Cutting Through a Cultural Thicket: ‘The Jungle Book’ Comes to the Stage”. New York Times, June 20, 2013. Accessed April 04, 2016. http://www.nytimes.com/2013/06/23/theater/the-jungle-book-comes-to-the-stage.html?_r=1.
• Willetts, Kheli R. “Cannibals and Coons: Blackness in the Early Days of Walt Disney.” In Diversity in Disney Films: Critical Essays on Race, Ethnicity, Gender, Sexuality and Disability, ed. Johnson Cheu, 9-22. Jefferson, North Carolina, and London: McFarland, 2013.
• Williams, Pat, and Jim Denney. How to Be Like Walt: Capturing the Disney Magic Every Day of Your Life. Deerfield Beach, Florida: HCI, 2004.
• Włodek, Patrycja. “Rasa w Hollywood złotej ery.” In Kino Afroamerykańskie: Twórcy, dzieła, zjawiska, ed. Ewa Drygalska, Marcin Pieńkowski. Gdańsk: Katedra, 2015.