Cudowne dziecko. Studium polsko-kanadyjskiej koprodukcji schyłku PRL

• Autorzy: Piepiórka Michał

Warianty tytułu

EN

The Young Magician: A Study of a Polish-Canadian Co-production in the Decline of the Polish People’s Republic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł stanowi studium polsko-kanadyjskiej koprodukcji – Cudownego dziecka (1987) Waldemara Dzikiego. Autor koncentruje się na rekonstrukcji przyczyn wejścia polskiej ekipy we współpracę z zachodnim kontrahentem oraz przygląda się procesowi produkcji, tropiąc, jak wpłynął on na kształt filmowego dzieła. W ten sposób opisuje specyfikę polskiej kinematografii schyłku PRL – zarówno w aspekcie ekonomicznym, jak i zmian w mentalności twórców oraz decydentów. Kulisy podpisania umowy ujawniają, jakie wartości okazały się niezbędne dla wejścia polskiej kinematografii na międzynarodowy rynek filmowy. Przypadek współpracy produkcyjnej między krajami z obu stron żelaznej kurtyny jest rozpatrywany w perspektywie krytycznej refleksji nad transnarodowością kina, przy wykorzystaniu koncepcji relacji władzy – zarówno soft, jak i hard – zaproponowanej przez Josepha Nye’a. Badany przykład wskazuje jednak przede wszystkim na rolę negocjacji w międzynarodowych koprodukcjach, która prowadzi do filmowych form hybrydycznych.

EN

The article is a study of the Polish-Canadian co-production The Young Magician (Cudowne dziecko, 1987), directed by Waldemar Dziki. The author focuses on reconstructing the Polish filmmakers’ reasons for undertaking a collaboration with the Western contractor and reflects on the production process, tracing how it influenced the shape of the film work. In this way, he describes the specificity of Polish cinematography of the declining period of the Polish People’s Republic – both in economic terms and in terms of changes in the mentality of artists and decision-makers. The background circumstances in which the agreement was signed reveal the values that proved to be crucial for Polish cinematography to enter the international film market. The case of production cooperation between countries from both sides of the Iron Curtain is examined in the perspective of a critical reflection on transnational cinema, using the concept of power relations – both soft and hard proposed by Joseph Nye. However, the example of The Young Magician above all points to the role of negotiation in international co-productions, which leads to hybrid film forms.

Słowa kluczowe

PL

koprodukcja; Waldemar Dziki; kino transnarodowe; Polska Rzeczpospolita Ludowa

EN

co-production; Waldemar Dziki; transnational cinema; Polish People’s Republic

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2023
• Numer: 121 Kino i młoda widownia
• Strony: 144-165

Twórcy

autor

Piepiórka Michał

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• Alioff, M. (1987). Seigneur Rock. Cinema Canada, (9), ss. 17-21.
• Bergfelder, T., Harris, S., Street, S. (2007). Film Architecture and the Transnational Imagination: Set Design in 1930s European Cinema. Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Bochniarz, M. S. (2016, 8 grudnia). Rock Demers: antydisneizm w Kanadzie, magia w Polsce i miłość w Rumunii. Czas Kultury. https://czaskultury.pl/czytanki/rock-demers
• Gaetz, J. (1987). Waldemar Dziki’s „Le jeune magicien”. Cinema Canada, (5), s. 31.
• Grzechowiak, J. (2022). Zespoły filmowe w latach 80. – polityka personalna, produkcje, oceny. W: P. Kurpiewski, P. Zwierzchowski (red.), Kino w cieniu kryzysu. Studia i szkice o polskiej kinematografii pierwszej połowy lat 80. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
• Higbee, W., Lim, S. H. (2010). Concepts of Transnational Cinema: Towards a Critical Transnationalism in Film Studies. Transnational Cinemas, (1), ss. 7-21.
• Hollender, B., Turowska, Z. (2000). Zespół Tor. Warszawa: Prószyński i S-ka.
• Janicka, B. (1988). Jutro (rozmowa z Waldemarem Dzikim). Film, (6), ss. 3-5.
• Janicka, B. (1995). Dzisiaj. Z Waldemarem Dzikim, szefem Pleografu, rozmawia Bożena Janicka. Kino, (11), ss. 6-9.
• Mazierska, E. (2012). International Co-productions as Productions of Heterotopias. W: A. Imre (red.), A Companion to Eastern European Cinema (ss. 483-503). Chichester: John Wiley & Sons Inc.
• Mazierska, E. (2021). Mr. Kleks in Space: Science Fiction for the End of State Socialism. Studies in Eastern European Cinema, 12 (1), ss. 83-94.
• Miodek, M. (1986). Latająca głowa. Film, (8), s. 6-7.
• Mruklik, B. (1987). Dlaczego by nie uwierzyć?. Kino, (12), ss. 11-14.
• Nye jr., J. S. (2007). Soft Power. Jak osiągnąć sukces w polityce światowej (tłum. J. Zaborowski). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie i Profesjonalne.
• Siefert, M. (2012). Co-producing Cold War Culture: East-West Film-Making and Cultural Diplomacy. W: P. Romijn, G. Scott-Smith, J. Segal (red.), Divided Dreamworlds?: The Cultural Cold War in East and West (ss. 73-94). Amsterdam: Amsterdam University Press.
• Wróblewski, J. (1990). Kino globalne. Rozmowa z Waldemarem Dzikim. Kino, (1), ss. 38-41.
• Yurchak, A. (2005). Everything Was Forever, Until It Was No More: The Last Soviet Generation. New Jersey: Princeton University Press.
• Zwierzchowski, P. (2018). Polityczne konteksty kina popularnego w Polsce w latach 80. Kwartalnik Filmowy, (103), ss. 154-163.