Problematyka badawczo-konserwatorska ozdobnego sarkofagu miedzianego Hedwig Elizabeth von Arnim z 1661 roku z bazyliki pw. św. Jadwigi Śląskiej i św. Bartłomieja Apostoła w Trzebnicy

• Autorzy: Rudy Maria

Warianty tytułu

EN

The research and conservation aspects of the decorative copper sarcophagus of Hedwig Elizabeth von Arnim, 1661, discovered in the basilica of St Hedwig of Silesia and St Bartholomew the Apostle in Trzebnica

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono problematykę badawczo-konserwatorską dotyczącą sarkofagu z 1661 r., który wydobyty został w 2015 r. z pojedynczej krypty bazyliki pw. św. Jadwigi Śląskiej i św. Bartłomieja Apostoła w Trzebnicy, gdzie złożono prochy Hedwig Elizabeth von Arnim z rodu Bernd. Stanowi on wyjątkowe dokonanie artystów-rzemieślników tak z uwagi na tematykę dekoracyjnych przedstawień, jak i na techniczne rozwiązania warsztatowe. Dzięki nieniszczącym badaniom materiałoznawczym, w tym instrumentalnym, udało się w znacznej mierze odtworzyć technikę i technologię wykonania sarkofagu. Przedstawiono jego analizę historyczno-stylistyczną, dzieje oraz stan zachowania. Na koniec omówiono wytyczne konserwatorskie wyznaczające celowość i zakres przeprowadzonej w 2015 r. konserwacji i restauracji zabytku. Wskazana jest kontynuacja tematu, obejmująca zagadnienia stricte konserwatorsko-restauratorskie.

EN

The article presents the research and conservation aspects of a sarcophagus dating back to 1661, which was unearthed in 2015 in a single crypt beneath the basilica of St Hedwig of Silesia and St Bartholomew the Apostle in Trzebnica, inside which the ashes of Hedwig Elizabeth von Arnim of the noble house of Bernd were deposited. This sarcophagus is an exceptional accomplishment of the artisans who created it due to both the themes featured in its decorations and the technical solutions applied. Non-destructive research in the field of materials science has made it possible for the applied techniques and technology to be recreated to a significant extent. The article presents a historical and stylistic analysis of the sarcophagus as well as the state of preservation. Finally, it also discusses the conservation guidelines which underpin the purpose and scope of the conservation-restoration works performed in 2015. Further examination of the topic – strictly of the conservation-restoration character – is recommended.

Słowa kluczowe

PL

płaskorzeźba miedziana repusowana; rzeźbiarski odlew cynowy; polichromia; folie złote; folie srebrne; złoto płynne; masa i lakier bitumiczny; produkty korozji miedzi, cyny i żelaza; zabiegi konserwatorskie i restauratorskie

EN

copper repoussé relief; sculptural tin casting; polychrome; gold leaf; silver leaf; liquid gold; bitumen varnish and mass; copper, tin and iron corrosion products; conservation and restoration works

• Wydawca: Narodowy Instytut Dziedzictwa
• Czasopismo: Ochrona Zabytków
• Rocznik: 2017
• Numer: 1
• Strony: 183-221

Daty

wydano

2017

Twórcy

autor

Rudy Maria

• konserwator, dzieł sztuki Zakład Konserwacji Elementów i Detali Architektonicznych, Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
• art restorer, Department for the Conservation of Architectural Components and Detailing, Institute of Monument Studies and Conservation Nicolaus Copernicus University in Toruń

Bibliografia

• Geschichte und Beschreibung des Klostersiftes Trebnitz, Kastner A. (wyd.), Neisse 1859.
• Krause J., Rudy M, Woźniak M, Sarkofagi rodu Opalińskich – Sieraków, Toruń 1995.
• Krause J., Sarkofagi cynowe. Problematyka technologiczna, warsztatowa i konserwatorska, Toruń 1995.
• Malarstwo na miedzi, katalog wystawy, Muzeum Miedzi w Legnicy, Legnica 2003.
• Malarstwo śląskie 1520-1800. Katalog zbiorów, Pierzchała M., Houszka E., Lejman B., Łukaszewicz P. (oprac.), Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Wrocław 2009.
• Nestorow R., Treści ideowe mauzoleum Sieniawskich w Brzeżanach, „Biuletyn Historii Sztuki” 2006, nr 2.
• Neues Allgemeines Deutsches Adels-Lexicon, t. 5, Kneschke E.H. (wyd.), Leipzig 1864.
• Neues Allgemeines Deutsches Adels-Lexicon, t. 7, Kneschke E.H. (wyd.), Leipzig 1867.
• Neues Allgemeines Deutsches Adels-Lexicon, t. 9, Kneschke E.H. (wyd.), Leipzig 1870.
• Oszczanowski P., Między Waltherem a Willmannem. Malarstwo Wrocławia 1 połowy XVII wieku, [w:] Kozieł A., Lejman B. (red.), Willmann i inni. Malarstwo, rysunek i grafika na Śląsku i w krajach ościennych w XVII i XVIII wieku, Wrocław 2002.
• Przała J., Sarkofagi Piastów w Brzegu i Legnicy, „Rocznik Sztuki Śląskiej” 1973, nr 9.
• Rouba B.J., Łękawa-Wysłouch T., Problematyka konserwacji i restauracji obrazów na podłożach metalowych: doświadczenia Zakładu Konserwacji Malarstwa i Rzeźby Polichromowanej, „Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo”, t. 34 (357), Toruń 2005.
• Rudy M., Dokumentacja konserwatorska sarkofagu miedzianego Elizabeth von Arnim (1661) z krypty bazyliki pw. św. Jadwigi i św. Bartłomieja w Trzebnicy, Toruń 2016.
• Socha J., Safarzyński S., Odporność korozyjna dekoracyjnych warstewek ochronnych wytworzonych na miedzi i jej stopach, „Ochrona Zabytków” 1980, nr 1.
• Ślesiński W., Konserwacja zabytków sztuki, t. 3, Rzemiosło artystyczne, Warszawa 1995.
• Wojtasik-Seredyszyn Ł., Ginące zawody – kotlarstwo, katalog wystawy, Muzeum Miedzi w Legnicy, Legnica 2013.
• Źródła internetowe
• http://www.vonarnim.com/content/sarkophag_peitz.html

Identyfikatory

ISSN

0029-8247