Niewidzialne elementy społecznej przestrzeni szkoły – wybrane stanowiska

• Autorzy: Monika Wojtczak

Warianty tytułu

EN

Invisible elements of the social space of school – selected perspectives

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł jest wynikiem poszukiwania przez autorkę takiej kategorii badawczej, która umożliwi ukazanie wielowymiarowości, enigmatyczności i złożoności przestrzeni społecznej szkoły, a szczególnie tych elementów, które są ukryte, niedostrzegalne „gołym okiem”. Pierwsza część artykułu to próba pokazania wybranych przykładów poszukiwania przez badaczy ukrytych, nieoczywistych elementów przestrzeni szkoły. Autorka przytacza badania koncentrujące się na analizie klimatu szkoły, jej kultury organizacyjnej a także ukrytego programu szkoły. Druga część tekstu to propozycja zestawienia i jednoczesnego poszukiwania związków pomiędzy pojęciami: „przestrzeń społeczna”, „środowisko niewidzialne” i „instytucja symboliczna”, które to wydają się najpełniej oddawać to, co ukryte i niewidzialne a jednocześnie najbardziej istotne w szkolnej rzeczywistości.

EN

This article is the result of the author’s search for such a research category that will make it possible to show the multidimensionality, complexity and enigmatic nature of the social space of school and especially those elements that are hidden and invisible to the naked eye. The first part of the article is an attempt to show some examples of the scientific research for hidden, non-obvious elements of the school space. The author cites studies focusing on the analysis of school climate, its organizational culture and the hidden curriculum. The second part of the text is a proposal of a juxtaposition and simultaneous search for relationships between the concepts of “social space,” “invisible environment” and “a symbolic institution,” which seem to provide the fullest view of what is concealed and invisible, and at the same time the most important in the school reality.

Słowa kluczowe

PL

przestrzeń społeczna szkoły; środowisko niewidzialne; instytucja symboliczna

EN

space; social space of school; the invisible environment; symbolic institution

• Wydawca: Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie
• Czasopismo: Pedagogika Społeczna
• Rocznik: 2014 (R. XIII)
• Numer: 2(52)
• Strony: 101 - 115

Daty

wydano

2014-06-30

Twórcy

autor

Monika Wojtczak

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Adrjan B. (2011), Kultura szkoły. W poszukiwaniu nieuchwytnego, Kraków
• Barbier J.-M. (2006), Działanie w kształceniu i pracy socjalnej. Analiza pojęć, przeł. G. Karbowska, Katowice
• Bauman T. (1993), Ukryte aspekty edukacji, [w:] Kontestacje pedagogiczne, Śliwerski B. (red.), Kraków
• Gołaszewski T. (1977), Szkoła jako system społeczny, Warszawa
• Hamm B. (1990), Wprowadzenie do socjologii osadnictwa, przekł. Anna Rosłan, Warszawa
• Janowski A. (1998), Uczeń w teatrze życia szkolnego, Warszawa
• Kamiński A. (1974) Funkcje pedagogiki społecznej. Praca socjalna i kulturalna, wyd. 2 Warszawa
• Karkowska M. (2005), Nauczyciel i uczeń. Interakcje a wartości w klasie szkolnej. Analiza etnograficzna, Kraków
• Kawecki I. (1994), Metoda etnograficzna w badaniach edukacyjnych, Łódź
• Klus-Stańska D. (2010), Ciągłość i zmiana czy bierność i niekontrolowane odruchy – w którym kierunku zmierza szkoła, [w:] Ciągłość i zmiana w edukacji szkolnej. Społeczne i wychowawcze obszary napięć, Surzykiewicz J., Kulesza M. (red.), Łódź, s. 35–49
• Krzychała S., Zamorska B. (2008), Dokumentarna ewaluacja szkolnej codzienności, Wrocław
• Kulesza M. (2011), Klimat szkoły a zachowanie agresywne i przemocowe uczniów, Łódź.
• Majer A. (2010), Socjologia i przestrzeń miejska, Warszawa
• Marynowicz-Hetka E. (2006), Pedagogika społeczna. Wykład. Podręcznik akademicki, t. 1, Warszawa
• Marynowicz-Hetka E. (2003), Miejsce wartości w polu działania społecznego – czyli o aksjologicznym kryterium działania społecznego. Kilka refleksji od K. Kotłowskiego do L. Lavelle’a, [w:] Idee pedagogiki filozoficznej, Sztobryn S., Śliwerski B. (red.), Łódź
• Meighan R. (1993), Socjologia edukacji, Toruń
• Melosik Z., Szkudlarek T. (1998), Kultura, tożsamość i edukacja. Migotanie znaczeń, Kraków
• Merton R.K. (2002), Teoria socjologiczna i struktura społeczna, przeł. E. Morawska i J. Wertenstein-Żuławski, Warszawa
• Moscovici S. (1994), Des représentations collectives aux representations sociales, [w:] Les représentations sociales, D. Jodelet (red.), Paris
• Nalaskowski A. (2002), Przestrzenie i miejsca szkoły, Kraków
• Nowicka M. (2000), Sprawność komunikacyjna dzieci w interakcjach szkolnych, Olsztyn
• Nowicka M. (2004), O klimacie szkolnym – garść uwag refleksji z pozytywnym przykładem w tle, [w:] Świat dziecięcych znaczeń, Klus-Stańska D. (red.), Warszawa
• Nowotniak J. (2002), Ukryty program szkolnej rzeczywistości, Szczecin
• Nowotniak J. (2006), Kulturowy wymiar przestrzeni edukacyjnej. Studium dwóch szkół, Szczecin
• Nowotniak J. (2012), Etnografia wizualna w badaniach i praktyce pedagogicznej, Kraków
• Petlak E. (2007), Klimat szkoły, klimat klasy, Warszawa
• Radlińska H. (1961), Pedagogika społeczna, Warszawa
• Radlińska H. (1965), Stosunek wychowawcy do środowiska społecznego, Warszawa
• Rybicki P. (1979), Struktura społecznego świata. Studia z teorii społecznej, Warszawa
• Rylke H., Klimowicz G. (1992), Szkoła dla ucznia. Jak uczyć życia z ludźmi, Warszawa
• Siarkiewicz E. (2000), Ostatni bastion. Jawne i ukryte wymiary pracy przedszkola, Kraków
• Sroczyński W. (2006), Środowisko niewidzialne w andragogice, „Kultura i Edukacja”, nr 1, s. 74–89
• Szczepański M.S., Jałowiecki B. (2006), Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa
• Szewczyk J. (2002), Szkolne obrzędy i rytuały w kontekście mitycznej podróży bohatera, Kraków Tuan Yi Fu (1987), Przestrzeń i miejsce, Warszawa
• Tuohy D. (2002), Dusza szkoły, o tym, co sprzyja zmianie i rozwojowi, Warszawa
• Urbaniak-Zając D. (2010), „Środowisko” – historyczne czy teoretyczne pojęcie pedagogiki społecznej?, [w:] Edukacja społeczna wobec problemów współczesnego człowieka i społeczeństwa, Piekarski J., Pilch T., Theiss W., Urbaniak-Zając D., Łódź, s. 119–140
• Wallis A. (1990), Socjologia przestrzeni, Warszawa
• Wawrzyniak-Beszterda R. (2002), Doświadczenia komunikacyjne uczniów w czasie lekcji, Kraków
• Ziarkiewicz J. (2000), Ostatni bastion. Jawne i ukryte wymiary pracy przedszkola, Kraków
• Żłobicki W. (2002), Ukryty program w edukacji. Między niewiedzą a manipulacją, Kraków