Мифологемы „святость” и „страстность” в женском и мужском началах (роман Ивана Шмелева Пути небесные)

• Autorzy: Zoja Kuca

Warianty tytułu

EN

Mythologems “holiness” and “passion” as a feminine and masculine element (Ivan Shmelyov’s novel The heavenly ways)

PL

Mitologemy „świętość” i „namiętność” jako pierwiastek żeński i męski (powieść Iwana Szmielowa Drogi niebiańskie)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Niniejszy artykuł został poświęcony analizie mitologemów „świętość” i „namiętność” na przykładzie pierwiastka kobiecego i męskiego w powieści Iwana Szmielowa Drogi Niebiańskie. Namiętność jest pokazana jako binarna opozycja do świętości. A więc świętość jest rozumiana między innymi jako doskonałość, cnota moralna osiągana przez człowieka w trakcie osobistego rozwoju, namiętność – jako stan silnego i nieodpartego uczucia do drugiej osoby. W przypadku głównej bohaterki powieści ta droga rysuje się od świętości do namiętności, która się pojawia w momencie pojawienia się pierwiastka męskiego, natomiast bohater, którego charakteryzuje namiętność, w określonym momencie, dzięki relacji z główną bohaterką, staje się ureligijnioną osobą.

EN

The present article is devoted to analysis of the mythologems “holiness” and “passion” on the example of the feminine and masculine elements in Ivan Shmelyov’s novel The Heavenly Ways. Passion is shown as a binary opposition to holiness. Hence, holiness is understood, among others, as perfection, a moral virtue achieved by a man in the course of his personal development, and passion – as a state of strong and irresistible emotion directed at another person. In the case of the main protagonist of the novel this way leads from holiness to passion, which appears at the moment when a masculine element appears; on the contrary, the male hero who is characterized by passion, at adefinite moment, owing to a relation with the main female protagonist, becomes a religious person.

RU

Данная статья является попыткой анализа мифологем „святость” и „страстность” вженском и мужском началах на примере романа Ивана Шмелева Пути небесные. Страстность является бинарной оппозицией к святости. Мифологемы „страстность” и„святость” неразрывно связаны с русской культурой. Русское народное православное сознание соединило в себе характеристики двух этих концептов. Святость подразумевает совершенство человека, как нравственное качество, достигаемое в процессе духовного роста. Под страстностью понимается, прежде всего, состояние сильного влечения к другому человеку, желание или стремление полного им обладания. Мифологемы „святость” и „страстность” в случае главных героев романа взаимопроникают. С самого начала романа женскому образу приписывается „святость”, мужскому „страстность”. Женское начало восполняется „страстностью” при появлении мужского начала, которое в свою очередь наполняется „святостью” благодаря появлению женского начала.

Słowa kluczowe

EN

Holiness; passion; character; feelings; temptations; humility; Świętość; namiętność; bohater; uczucia; pokusy; pokora

RU

Cвятость; страсть; герой; чувства; искушение; смирение

• Wydawca: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Czasopismo: Roczniki Humanistyczne
• Rocznik: 2014
• Tom: 62
• Numer: 7: Słowianoznawstwo
• Strony: 131-145

Twórcy

autor

Zoja Kuca,

Bibliografia

• Амфитеатров А., Святая простота. Рецензия на книгу И. Шмелева Пути небесные, в: Духовный путь Ивана Шмелева: Статьи, очерки, воспоминания, сост. предисл. А.М. Любомудров, Москва 2009, с. 329-343.
• Волгин И., Достоевский в изгнании. Переписка И. С. Шмелева и И. А. Ильина (1927-1950), в: Достоевский и русское зарубежье XX века, ред. Ж.-Ф. Жаккара, У. Шмида, С.-Петербург 2008, с. 98-116.
• Даль В., Толковый словарь живого великорусского языка, С.-Петербург−Москва 1909, т.IV, с. 567-568.
• Епископ Варнава (Беляев), Основы искусства святости, Нижний Новгород 2009.
• Климова C., Феноменология святости и страстности в русской философии культуры, С.-Петербург 2004.
• Любомудров А., Богоищущая душа. Духовное и мирское в творческой судьбе И. С. Шмелева, в: Духовный путь Ивана Шмелева, с. 227-283.
• Любомудров А., Духовный реализм в литературе русского зарубежья. Б. К. Зайцев и И. С. Шмелев, С.-Петербург 2003.
• Синайский Н., О борьбе с восьмью главными страстями, в: Святитель М. Каринфский, Добротолюбие, Москва 2010, c. 263-265.
• Солнцева Н., Иван Шмелев. Жизнь и творчество, Москва 2007.
• Шмелев И., Пути небесные, Москва 2011.
• Horczak D., Sacralizacja przestrzeni jako przezwyciężenie opozycji swoje-obce na przykładzie Putiej niebieпnych Iwana Szmielowa, в: Swoje i cudze. Kategorie przestrzeni w literaturach i kulturach słowiańskich, t.II, Słowiańszczyzna Wschodnia, red. Cz. Andruszko, B.Zieliński, Poznań 2005, s. 67-75.