Czy utworzenie instytucji rzecznika praw podatnika jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania systemu ochrony praw i wolności człowieka oraz obywatela?

• Autorzy: Gorgol Andrzej

Warianty tytułu

EN

Is the creation of the institution of a taxpayer Ombudsman necessary for the proper functioning of the system of protection of human and civil rights and freedoms?

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

EN

The article aims to show that the creation of the institution of a taxpayer Ombudsman is necessary to improve and tighten the system of protection of human and civil rights and freedoms. The author analyses the content of the draft laws on this Ombudsman and their justifications in order to determine the motives behind their authors, initiating legislative proceedings. These considerations focus on the existence of the rationale for state interference in the field of the protection of the rights of tax entities, which is addressed in formal and substantive terms. The controversial aspects of existing legislative solutions have also been highlighted.

Słowa kluczowe

EN

tax rights; taxpayer Ombudsman; universal Ombudsman; human and civil rights and freedoms

• Wydawca: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Czasopismo: Przegląd Sejmowy
• Rocznik: 2021
• Numer: 2(163)
• Strony: 295–315

Twórcy

autor

Gorgol Andrzej

• Dr hab. Andrzej Gorgol, prof. UZ Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Nauk Prawnych, Polska University of Zielona Góra, Institute of Legal Sciences, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-4313-4426

Bibliografia

• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483, ze zm.
• Poselski projekt ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika, druk nr 4360, Warszawa, 12 maja 2011 r.
• Poselski projekt ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika, druk nr 669, Warszawa, 21 czerwca 2012 r.
• Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2002 r., sygn. akt III RN 133/01, OSNP 2002, nr 12, poz. 281.
• Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 października 2007 r., sygn. akt III SW 7/07, OSNP 2008, nr 13–14, poz. 209.
• Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 283.
• Raport z konsultacji projektu ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika (UD421), <https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12315004/katalog/12528447#12528447>.
• Rządowy projekt ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika, druk nr 3516, Warszawa, 31 maja 2019 r.
• Stanowisko Rządu do poselskiego projektu ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika (druk nr 4360), <http://orka.sejm.gov.pl/Druki6ka.nsf/0/C8F937E73EDF3DF2C12578FB00622548/$file/4360-s.pdf>.
• Stanowisko Rządu do poselskiego projektu ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika (druk nr 669), <http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/0/7A1FA473F0EF8905C1257AD00049B878/%24File/669-s.pdf>.
• Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 256, ze zm.
• Ustawa z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze, tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1513.
• Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 75.
• Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 627.
• Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 865, ze zm.
• Ustawa z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 130.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325, ze zm.
• Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 722.
• Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1219, ze zm.
• Ustawa z dnia 28 stycznia 2016 r. Prawo o prokuraturze, tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 740, ze zm.
• Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, Dz.U. z 2018 r. poz. 648, ze zm.
• Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw, Dz.U. z 2018 r. poz. 1629, ze zm.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 czerwca 1999 r., sygn. akt SK 12/98, OTK 1999, nr 5, poz. 96.
• Aleksy R., A Theory of Constitutional Rights, Oxford University Press, Oxford 2002.
• Banaszak B., Komentarz do art. 80, [w:] B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, C.H.Beck, Warszawa 2012, Legalis/el.
• Banaszak B., Zasady ogólne. Wprowadzenie, [w:] B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, C.H.Beck, Warszawa 2012, Legalis/el.
• Banaszak N., Rzecznik Praw Obywatelskich wobec administracji samorządu terytorialnego, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2013.
• Banaszak N., Skuteczność działania Rzecznika Praw Obywatelskich. Podstawowe problemy, „Studia Lubuskie” 2009, t. 5.
• Bichta T., Rzecznik Praw Obywatelskich, [w:] Ustrój organów ochrony prawnej, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2003.
• Brzezińska A., Karta praw podatnika w Australii, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2003, nr 2–3.
• Brzeziński B., Koncepcja praw podatnika i ich ochrony jako przedmiot badań naukowych, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2005, nr 1.
• Brzeziński B., Taxpayers’ Rights: Some Theoretical Issues, [w:] Protection of Taxpayer’s Rights. European, International and Domestic Tax Law Perspective, red. W. Nykiel, M. Sęk, Wolters Kluwer, Warszawa 2009.
• Duniewska Z., Zasada proporcjonalności, [w:] Prawo administracyjne. Pojęcie, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, red. M. Stahl, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• Dzwonkowski H., Duda M., Gorąca J., Zakres i treść istniejącej i pożądanej ochrony praw podatnika (ustalenia de lege lata i postulaty de lege ferenda), [w:] Dylematy reformy systemu podatkowego w Polsce, red. H. Dzwonkowski, J. Kulicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2016.
• Etel L. et al., Ordynacja podatkowa. Kierunkowe założenia nowej regulacji, Temida2, Białystok 2015.
• Gajda A., Projekty i zmiany zakresu działania instytucji Ombudsmana w Polsce, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2014, t. XXXI.
• Gorgol A., Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, [w:] Zarys finansów publicznych i prawa finansowego, red. W. Wójtowicz, wyd. 8, Wolters Kluwer, Warszawa 2017.
• Gorgol A., Prawo do przewidywalnego opodatkowania, [w:] Ochrona praw człowieka w Polsce Aksjologia – instytucje – nowe wyzwania – praktyka, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2017.
• Gorgol A., Unijny standard behawioralnego ujęcia prawa podatnika do dobrej administracji podatkowej, [w:] Nowe wyzwania i rozwiązania w europejskim systemie ochrony praw człowieka, t. 3, red. J. Jaskiernia, K. Spryszak, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2018.
• Gorgol A., Zasada wyłączności ustawy podatkowej jako gwarancja formalna konstytucyjnej ochrony praw podatnika, [w:] Gwarancje ochrony konstytucyjnych praw i wolności jednostki, red. H. Izdebski, M. Komorowski, M. Pisz, C.H.Beck, Warszawa 2016.
• Korycka-Zirk M., Teorie zasad prawa a zasada proporcjonalności, LexisNexis, Warszawa 2012.
• Lang W., Prawa podmiotowe i prawa człowieka, [w:] Księga Jubileuszowa Profesora Tadeusza Jasudowicza, red. J. Białocerkiewicz, TNOiK „Dom Organizatora”, Toruń 2004.
• Leszczyńska A., Prawa podatnika i ich ochrona, [w:] Prawo podatkowe. Teoria. Instytucje. Funkcjonowanie, red. B. Brzeziński, TNOiK, Toruń 2009.
• Miemiec W., Konstytucyjne zasady ochrony podatnika, [w:] Doradca podatkowy obrońcą praw podatnika, red. J. Glumińska-Pawlic, Śląski Oddział Krajowej Izby Doradców Podatkowych, Katowice 2007.
• Mikuła P., Zasada proporcjonalności w orzecznictwie TS UE dotyczącym podatku od wartości dodanej, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2014, nr 2.
• Mudrecki A., Znaczenie zasady proporcjonalności w prawie podatkowym, [w:] Stanowienie i stosowanie prawa podatkowego w Polsce. Opodatkowanie działalności gospodarczej, red. B. Kucia-Guściora, M. Münnich, A. Zdunek, R. Zieliński, Wydawnictwo KUL, Lublin 2018.
• Napiórkowska A., Czy ktoś chroni podatnika?, [w:] Podatnik versus organ podatkowy, red. P. Borszowski, A. Huchla, E. Rutkowska-Tomaszewska, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2011.
• Lissoń P., Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców: ombudsman czy organ administracji rządowej?, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, z. 4, https://doi.org/10.14746/rpeis.2018.80.4.5.
• Poździoch S., Prawo do dobrej administracji – regulacje polskie i europejskie, „Państwo i Społeczeństwo” 2003, nr 9.
• Sokolewicz W., Komentarz do art. 208, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. III, red. L. Garlicki, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2003.
• Szczurek B., Koncepcja ochrony praw podatnika, C.H.Beck, Warszawa 2008.
• Tax Administration 2018: Comparative Information on OECD and Other Advanced and Emerging Economies, OECD Publishing, Paris 2018.
• Zieliński T., Ombudsman – możliwości i granice działania, Biuro RPO, Warszawa 1994.

Identyfikatory

DOI

10.31268/PS.2021.28