Kim są „Wolacy z Wolski ”, czyli o socjotypie jako narzędziu dominacji dyskursywnej

• Autorzy: Konowska Agnieszka

Warianty tytułu

EN

„Wolacy from Wolska”, or the Sociotype as a Tool of Discursive Dominance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Lider partii PiS Jarosław Kaczyński pomylił niegdyś słowa polskiego hymnu, śpiewając: „Marsz, marsz Dąbrowski, z ziemi polskiej do Wolski”. Celem artykułu jest analiza roli, jaką w dyskursie internautów pełni neologizm Wolak stworzony na bazie przejęzyczenia Wolska . W przeprowadzonym procesie badaw czym następuje weryfikacja tezy o wyzyskiwaniu tego neologizmu przez antagonistów partii do budowania dominacji dyskursywnej nad jej zwolennikami. Neologizm Wolak funkcjonuje w dyskursie na zasadzie socjotypu (stereotypu Innego inspirowanego jego przynależnością do grupy społecznej), a przydatnych narzędzi do jakościowej analizy tego zjawiska dostarcza francuska praksematyka, której założenia stanowią podwaliny metodologiczno-teoretyczne rozważań zawartych w artykule.

EN

Jarosław Kaczyński, the leader of Law and Justice party, once confused the words of the Polish national anthem by singing: „Marsz, marsz Dąbrowski, z ziemi polskiej do Wolski”. The aim of this article is to analyze the role of the neologism Wolak , based on his slip of the tongue Wolska , in Internet users’ discourse. The following paper verifies the thesis about the exploitation of this neologism by the antagonists of the party in order to build a discursive dominance over its supporters. The neologism Wolak operates in the discourse as a sociotype (the stereotype of the Other inspired by his belonging to a social group). French praxematics, the foundations of which form the methodological and theoretical basis of this article, provides very useful tools for the qualitative analysis of this phenomenon.

Słowa kluczowe

PL

Wolak; socjotyp; praksem; tożsamość; dominacja w dyskursie

EN

Wolak; sociotype; praxeme; identity; discursive dominance

• Wydawca: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Socjolingwistyka
• Rocznik: 2020
• Numer: 34
• Strony: 145-163

Daty

wydano

2020-12-31

Twórcy

autor

Konowska Agnieszka

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Bańko, M. 2014. „Polaki”. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Polaki;14872.html (10 grudnia 2020).
• Bartmiński, J. 2009. Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Bralczyk, J. 2003. O języku polskiej polityki lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych. Warszawa: Wydawnictwo Trio.
• Bres, J. 1989. „Sociotypes, contresociotypes: un récit nommé désir”. Littérature 76: 74–88.
• Bres, J. 1991. „Des stéréotypes sociaux”. Cahiers de praxématique 17: 93–112.
• Bres, J. 1993. Récit oral et production d’identité sociale. Montpellier: Groupe de recherche en linguistique praxématique, Université Paul-Valéry.
• Buttler, D. 1968. Polski dowcip językowy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Cześnik, M., i M. Grabowska. 2017. „Popękane polskie społeczeństwo jako pole badawcze – dane, fakty, mity”. Przegląd Socjologiczny 66 (3): 9–43.
• Galisson, R. 1993. „Les palimpsestes verbaux: des révélateurs culturels remarquables, mais peu remarqués”. Repères 8: 41–62.
• Gaze, M. 2015. „Językowy obraz wieśniaka we współczesnej polszczyźnie”. Studia Obszarów Wiejskich 40: 181–187.
• Genette, G. 1982. Palimpsestes: la littérature au second degré. Paris: Éditions du Seuil.
• Głowiński, M. 2009. Nowomowa i ciągi dalsze. Szkice dawne i nowe. Kraków: Universitas.
• Grabias, S. 1981. O ekspresywności języka: ekspresja a słowotwórstwo. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
• Grybosiowa, A. 2002. „Dynamika zmian językowych o podłożu kulturowym u progu XXI wieku (na materiale polskim)”. W Z polskich studiów slawistycznych. Językoznawstwo, red. J. Siatkowski, H. Popowska-Taborska, Z. Rudnik-Karwatowa, i J. Rusek. Warszawa: Komitet Słowianoznawstwa PAN, 75–82.
• Grzmil-Tylutki, H. 2008. „Gatunki dyskursywne a strategie manipulacyjne”. Tekst i Dyskurs = Text und Diskurs 1: 67–78.
• Kaszewski, K. 2018. Media o sobie. Językowe elementy autopromocyjne w przekazach informacyjnych prasy, radia i telewizji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
• Kita, M. 2012. „Medialna kariera błędu językowego”. W Język w mediach: antologia, red. M. Kita, i I. Loewe. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 81–97.
• Kleiber, G. 1997. „Sens, référence et existence: que faire de l’extra-linguistique?”. Langages 127: 9–37.
• Kłosińska, A., i M. Rusinek. 2019. Dobra zmiana, czyli jak się rządzi światem za pomocą słów. Kraków: Wydawnictwo Znak.
• Kłosiński, K. 1999. „Signifiance: wstęp do pism Rolanda Barthes’a o muzyce”. Pamiętnik Literacki 90 (2): 11–26.
• Kurdyła, T. 2015. „Pragmatyka w klasyfikacji słowotwórczej rzeczownika”. LingVaria 19: 61–79.
• Lafont, R. 1978. Le Travail et la Langue. Paris: Flammarion.
• Lafont, R. 1979. „La diglossie en pays occitan ou le réel occulté”. W Bildung und Ausbildung in der Romania 2. Sprachwissenschaft und Landeskunde, red. R. Kloepfer. München: Fink, 504–512.
• Lafont, R. 1989. „Le même et l’autre”. Littérature 76: 3–5.
• Molek-Kozakowska, K. 2016. „O wizerunkowości sfery publicznej i jej analizie retorycznej”. W Retoryka wizerunku medialnego, red. A. Budzyńska-Daca, A. Kampka, i K. Molek-Kozakowska. Warszawa: Polskie Towarzystwo Retoryczne, 5–21.
• Omyła-Rudzka, M. 2015. „Autoportret Polaków i postrzegany dystans kulturowy wobec sąsiadów”. Komunikat z badań CBOS 126: 1–6.
• Polkowska, L. 2015. Język prawicy. Warszawa: Wydawnictwo UKSW.
• Rosier, L., i Ph. Ernotte. 2004. „L’ontotype: une sous-catégorie pertinente pour classer les insultes?”. Langue française 144: 35–48.
• Siblot, P. 1997. „Nomination et production de sens: le praxème”. Langages 127: 38–55.
• Smółkowa, T., K. Holly, i A. Żółtak, red. 2013. Nowe słownictwo polskie. Materiały z prasy lat 2001–2005. Cz. IV: N–R. Kraków: Lexis.
• Taras, B. 2004. „Gall Anonim w Internecie, czyli o komunikacji incognito”. W Dialog a nowe media, red. M. Kita, i J. Grzenia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 42–51.

Identyfikatory

DOI

10.17651/SOCJOLING.34.9