Ukryty powab kina z czasów słusznie minionych

• Autorzy: Rutkowska Teresa

Warianty tytułu

EN

The Hidden Lure of Cinema From the Times Rightly Bygone

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Recenzja książki Justyny Jaworskiej pt. „Piękne widoki, panowie, stąd macie”. O kinie polskiego sockonsumpcjonizmu (2019), która otrzymała przyznawaną przez miesięcznik „Kino” prestiżową nagrodę im. Bolesława Michałka za lata 2018-2019. Jaworska analizuje filmy zrealizowane na początku lat 70., w epoce Edwarda Gierka, która uchodziła za czas względnego dobrobytu, co obudziło w społeczeństwie polskim dążenie do poprawy sytuacji materialnej. Autorka szuka odzwierciedlenia tych tendencji w filmach uchodzących wówczas za nieudane („słabe” w rozumieniu Vattimo) i sytuujących się poza kanonem dzieł, które zaznaczyły się w świadomości społecznej. Jej analizy dokonywane przez pryzmat obecnych diagnoz kulturowych – jak wskazuje recenzentka – są znakomicie napisane, błyskotliwe i przenikliwe, choć czasami kontrowersyjne. Kluczowym motywem tych filmów jest porażka egzystencjalna będąca udziałem większości bohaterów.

EN

A review of Justyna Jaworska’s book “Piękne widoki, panowie, stąd macie”. O kinie polskiego sockonsumpcjonizmu [“Beautiful Views, Gentlemen, You Have From Here”: About the Cinema of Polish Soc-consumptionism] (2019), which was awarded the Bolesław Michałek Award by the monthly Kino for the period 2018-2019. Jaworska analyzes films made in the early 1970s, in the era of Edward Gierek, which was regarded as a time of relative prosperity that awakened in Polish society the aspirations to improve the material situation. Jaworska looks for a reflection of these trends in films that were considered unsuccessful (and “weak” in Vattimo’s meaning of the word) at the time and found themselves outside the canon of works that were marked in the social consciousness. Her analyses made through the prism of current cultural diagnoses – as the reviewer points out – are brilliant, excellently written and penetrating, although sometimes controversial. The key theme of these films is the existential failure that most of the protagonists have experienced.

Słowa kluczowe

PL

kino polskie; lata 70.; realizm socjalistyczny; sockonsumpcjonizm

EN

Polish cinema; seventies; socialist realism; soc-consumptionism

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2020
• Numer: 111 Zmysły i afekty
• Strony: 267-273

Twórcy

autor

Rutkowska Teresa

• Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk

Bibliografia

• Bendyk, E. (2009). Miłość, wojna, rewolucja. Szkice na czas kryzysu. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
• Jaworska, J. (2019). „Piękne widoki, panowie, stąd macie”. O kinie polskiego sockonsumpcjonizmu. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
• Marszałek, R. (1974). Pamflet na kino codzienne. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Marszałek, R. (2006). Kino rzeczy znalezionych. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
• Mętrak, K. (1974). Ocalić od zapomnienia. Kino, 9.
• Michałek, B. (2002). Ambasador polskiego kina. Wspomnienia i artykuły. Kraków: Wydawnictwo Rabid.
• Nyczek, T. (2008). Salon Niezależnych. Dzieje pewnego kabaretu. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy „Znak”.
• Ronduda, Ł., Piwowarska, B. (red.) (2008). Polish New Wave. The History of the Phenomenon That Never Existed / Polska Nowa Fala. Historia Zjawiska, którego nie było. Warszawa: Centrum Sztuki Współczesnej i Instytut Mickiewicza.
• Sobolewski, T. (2000). Dziecko Peerelu. Esej, dziennik. Warszawa: Wydawnictwo Sic!