Czas zatrzymany – amerykańska nostalgia za epoką rock’n’rolla

• Autorzy: Patrycja Włodek

Warianty tytułu

EN

Time on Hold – the American Nostalgia for the Rock and Roll Era

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Lata 50. to szczególny okres w historii Stanów Zjednoczonych. Ta jedna z najbardziej mitologizowanych i fetyszyzowanych epok XX w. w kulturze Ameryki; jest jednocześnie jedną z bardziej ambiwalentnych i podatnych na zewnętrzne oczekiwania co do jej wizerunku kreowanego w kinie. Lata 50. – rozpięte między idealną all American erą Eisenhowera a narodzinami kultury młodzieżowej i ruchów społecznych, które diametralnie zmieniły Amerykę w epokach kolejnych – już w punkcie wyjście były ambiwalentne, co odbijało się z jednej strony w clean teen movies, a z drugiej w melodramatach rodzinnych. Szczególne znaczenie zyskały w latach 80., kiedy nostalgia za erą rock’n’rolla jako część „Reaganoretro” i „Reaganizmu”, czyli konserwatywnego nurtu w kinematografii, wyparła społeczny kontekst i tło historyczne, zamieniając paradoksalne lata 50. w serię popkulturowych, często pustych ikon.

EN

The 1950s are a special period in the history of the United States. It is one of the most mythologised and fetishised eras in the American culture of the 20th century. At the same time it is one of the most ambiguous periods, susceptible to external expectations as to its image created in the cinema. The 1950s – stretching from the ideal all American era of Eisenhower and the birth of youth culture and social movements that radically changed America in the following periods – was ambivalent already at the point of exit, which was reflected on the one hand in clean teen movies, and on the other hand in family melodramas. In particular 1950s gained significance in the 1980s, when the nostalgia for the rock and roll era, as part of Reaganism and Reagan-retro, that is a conservative trend in the cinema, ousted the social context and historical background of the era, turning the paradoxical 1950s into a pop culture theme park full of often empty icons.

Słowa kluczowe

PL

rock’n’roll; kino amerykańskie; teen movies; Reaganoretro; Reaganizm; nostalgia

EN

rock’n’roll; American cinema; teen movies; Reagan-retro; Reaganism; nostalgia

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2014
• Numer: 86
• Strony: 113-133

Twórcy

autor

Patrycja Włodek

• Katedra Mediów i Badań Kulturowych, Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie,

Bibliografia

• Baudrillard, Jean, 1998, Ameryka, Tłum. R. Lis, Warszawa: Sic!.
• Boym, Svetlana, 2001, The Future of Nostalgia, New York: Basic Books.
• Burszta, Wojciech Jerzy, Waldemar Kuligowski, 2005, Sequel. Dalsze przygody kultury w globalnym świecie, Warszawa: Muza.
• Faludi, Susan, 2013, Reakcja. Niewypowiedziana wojna przeciw kobietom, Tłum. A. Dzierzgowska, , Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca.
• Hoberman, J., Jonathan Rosenbaum, 2011, Midnight Movies. Seans i północy, przeł. Michał Oleszczyk, Warszawa-Kraków: Korporacja ha!art.
• Jameson, Fredric, 1998, Postmodernizm albo kulturowa logika późnego kapitalizmu, Tłum. K. Malita, „Pismo Literacko-Artystyczne” 4.
• Klejsa, Konrad, 2008, Filmowe oblicza kontestacji, Warszawa: Wydawnictwo Trio.
• Lewis, Jon, 2005, Movies and Growing Up… Absurd, M. Pomerance (red.), American Cinema of the 1950s. Themes and Variations, New Brunshwick-New Jersey-London: Ruthers University Press.
• Lev, Peter, 2003, The Fifties. Transforming the Screen, 1950-1959, Berkley-Los Angeles-London: University of California Press.
• Pitrus, Andrzej, 2010, Porzucone znaczenia. Autorzy amerykańskiego kina niezależnego przełomu wieków, Kraków: Rabid.
• Price, Stephen, 2006, Hollywood In the Age of Reagan, , L. R. Williams, M. Hammond (red.), Contemporary American Cinema, London-Boston: Open University Press 2006.
• Price, Stephen, 2007, Introduction: Movies and the 1980s, S. Prince (red.), American Cinema of the 1980s. Themes and Variations, New Brunswick, New Jersey: Rutgers University Press.
• Reynolds, Simon, 2011, Retromania: Pop Culture's Addiction to Its Own Past: Faber and Faber.
• Syska Rafał, 2012, Reaganomatoretro, czyli czekając na herosa, „Ekrany” 5 (9).
• Szyłak, Jerzy, 2011, Kino Nowej Przygody – jego cechy i granice, J. Szyłak (red.) Kino Nowej Przygody, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
• Wood, Michael, 1989, America in the Movies, New York: Columbia University Press.