Optyczne instrumentacje. „muzyka rysunkowa” w przedwojennej Polsce

• Autorzy: Sitkiewicz Paweł

Warianty tytułu

EN

Optical Instrumentations. “Animated Music” In Pre-War Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł jest próbą rekonstrukcji zapomnianej, a w zasadzie w ogóle nieznanej, twórczości filmowej Pawła Binna z lat 30. XX w. Inżynier Binn prowadził w swoim domowym laboratorium udane eksperymenty z tzw. dźwiękiem rysowanym, kreowanym na taśmie w miejscu ścieżki dźwiękowej. Zrealizował nawet, o czym milczą tomy historii kina, poklatkowy film pt. „Rysunkowa muzyka” (1934), będący brakującym ogniwem w historii polskiej awangardy filmowej dwudziestolecia międzywojennego, a także – jak próbuje udowodnić autor – cennym uzupełnieniem osiągnięć awangardy europejskiej. Jednocześnie Sitkiewicz próbuje przybliżyć recepcję „wizualnej muzyki” w przedwojennej Polsce.

EN

The article is an attempt to reconstruct the forgotten, and in principle unknown, film work of Paweł Binn from the 1930s. Engineer Binn ran successful experiments in his home laboratory with so called drawn sound, created on the tape in place of the soundtrack. He even realized, which film historians remain silent about, a time-lapse film entitled “Animated music” (1934), which is the missing link in the history of the Polish film avant-garde of the interwar period, and – as the author attempts to prove – a valuable complement to the achievements of the European avant-garde. At the same time, Sitkiewicz tries to present the reception of “visual music” in pre-war Poland.

Słowa kluczowe

PL

twórczość filmowa Pawła Binna z lat 30. XX w.;; eksperymenty z tzw. dźwiękiem rysowanym, kreowanym na taśmie w miejscu ścieżki dźwiękowej;; poklatkowy film pt. „Rysunkowa muzyka” (1934);; historia polskiej awangardy filmowej dwudziestolecia międzywojennego;; recepcja „wizualnej muzyki” w przedwojennej Polsce.

EN

film work of Paweł Binn from the 1930s.;; drawn sound, created on the tape in place of the soundtrack;; a time-lapse film entitled “Animated music” (1934);; history of the Polish film avant-garde of the interwar period;; reception of “visual music” in pre-war Poland.

• Wydawca: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Czasopismo: Kwartalnik Filmowy
• Rocznik: 2018
• Numer: 101-102 Kino europejskie XXI wieku
• Strony: 262-274

Twórcy

autor

Sitkiewicz Paweł

• Instytut Badań nad Kulturą, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Armatys, Barbara and Armatys, Leszek. “Film krótkometrażowy.” In Historia filmu polskiego, vol. 2, edited by Jerzy Toeplitz. Warszawa: WAiF, 1986.
• Brzeski, Janusz Maria. “Film absolutny. Abstrakcyjne obrazy i grające ornamenty Oskara Fischingera.” Ilustrowany Kurier Codzienny” 87 (1933).
• Giżycki, Marcin. “Przed 1945: prekursorzy i pionierzy.” In „Polski film animowany”, edited by Marcin Giżycki, Bogusław Zmudziński. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Audiowizualne, 2008.
• Giżycki, Marcin. “Zenona Wasilewskiego droga do filmu animowanego.” Studio 5 (1975).
• Gliński, Mateusz. “O filmie dźwiękowym i dźwięku filmowym.” Muzyka 11-12 (1931).
• „Grające ornamenty.” Ilustrowany Kurier Codzienny 340 (1932).
• Guranowski, Jerzy] G. “Ciekawy eksperyment Polaka. Dźwięk rysowany.” Wiadomości Filmowe 12 (1938).
• Guranowski, Jerzy] Gur. “Muzyka rysunkowa. Nasza rozmowa z polskim wynalazcą p. Pawłem Binem.” Wiadomości Filmowe 13 (1939).
• Jewanski, Jorgen. “The Visions of Oskar Fischinger and Alexander László in 1935/1936 about a New Way of Visualizing Music.” In “Oskar Fischinger 1900-1967. Experiments in Cinematic Abstraction”, edited by C. Keefer, J. Guldemond. Amsterdam – Los Angeles: EYE Filmmuseum / Center for Visual Music, 2012.
• Levin, Thomas Y. “Tones from out of Nowhere: Rudolph Pfenninger and the Archaeology of Synthetic Sound.” Grey Room 12 (Summer 2003).
• „Malowana muzyka”. Słowo Polskie 88 (1932).
• Moritz, William. Optical Poetry. The Life and Work of Oskar Fischinger. Bloomington: IU Press, 2004.
• „Muzyczne instrumenty przyszłości.” Radjo 47 (1932).
• „Muzyka… rysunkowa, Dobry Wieczór!” Kurier Czerwony 39 (1938).
• Neuteich, Marek. “O muzyce mechanicznej.”, Muzyka Polska 5 (1935).
• „Prawdziwy dramat Włodzimierza Kowańko, pioniera polskich filmów rysunkowych.” Kino 25 (1934).
• Russett, Robert and Starr, Cecile. Experimental Animation. An Illustrated Anthology. New York: Van Nostrand Reinhold, 1975.
• Saraga, Wolia. “Muzyka elektryczna.” Muzyka 7-12 (1936).
• Stromenger, Karol. “Muzyka wzrokowa.” Wiadomości Literackie 50 (1934).
• Stromenger, Karol. “Sztuka przyszłości.” Kino 3 (1930). In Giżycki, Marcin. Walka o film artystyczny w międzywojennej Polsce. Warszawa: WAiF, 1989.
• Themerson, Stefan. “Możliwości radiowe.” In “Stefan i Franciszka Themerson. Poszukiwania wizualne.” Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi, 1982.
• Themerson, Stefan. “Możliwości radiowe.” Wiek XX 23 (1928).
• Toeplitz, Jerzy. “Rozmowa z Walterem Ruttmannem.” Wiadomości Literackie 28 (1933).
• Toeplitz, Jerzy. “Śpiewające linie.” Kurier Polski 109 (1934).
• Urząd Patentowy Rz. P. w roku 1929. Warszawa, 1929-1933.
• Zagrodzki, Jerzy. “Outsiderzy awangardy.” In “Stefan i Franciszka Themerson. Poszukiwania wizualne.” Łódź: Muzeum Sztuki w Łodzi, 1982.