Education of patients with diabetes – an element creating their health core competences

• Autorzy: Florek-Łuszczki Magdalena , Łuszczki Jarogniew , Lachowski Stanisław , Szpringer Monika , Żółkowska Dorota , Chmielewski Jarosław

Warianty tytułu

PL

Edukacja pacjentów chorych na cukrzycę elementem kształtującym ich kompetencje zdrowotne

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

PL

Fachowa edukacja medyczna ma istotny wpływ na przebieg procesu leczenia pacjentów, zwłaszcza w przypadku chorób przewlekłych. Do tej grupy chorób należy cukrzyca. Ze względu na fakt, że co roku odnotowuje się stały wzrost zachorowań na tę jednostkę chorobową, uznawana jest ona za chorobę cywilizacyjną. Rzetelna wiedza o przyczynach cukrzycy, objawach i sposobie leczenia służy poprawie funkcjonowania pacjentów i daje lepsze rokowania na pomyślny proces terapeutyczny. Pozyskiwanie informacji o tematyce zdrowotnej, ich przetwarzanie i przekładanie na konkretne zachowania służące utrzymaniu zdrowia, zależne jest od poziomu kompetencji zdrowotnych prezentowanych przez pacjentów. Kompetencje zdrowotne są również niezwykle ważnym elementem w procesie podejmowania racjonalnych i świadomych decyzji w procesie leczenia.

Słowa kluczowe

PL

edukacja; kompetencje zdrowotne; cukrzyca

EN

education; health competence; diabet

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji, Radom
• Czasopismo: Edukacja Ustawiczna Dorosłych
• Rocznik: 2018
• Numer: 1
• Strony: 66-73

Twórcy

autor

Florek-Łuszczki Magdalena

• Institute of Rural Medicine in Lublin

autor

Łuszczki Jarogniew

• Institute of Rural Medicine in Lublin

autor

Lachowski Stanisław

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

autor

Szpringer Monika

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach

autor

Żółkowska Dorota

• School of Medicine, University of California–Davis,Sacramento CA, USA

autor

Chmielewski Jarosław

• Institute of Environmental Protection – National Research Institute, Warsaw, Poland

Bibliografia

• Adamczyk A. (2013). Oczekiwania środowiska rodziny/opiekunów pacjentów chorych na cukrzycę w zakresie edukacji w cukrzycy – w świetle badań ogólnopolskich. Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine, 16(1): 58–66.
• Bik B., Przewoźniak L. (2005). Historia profesji promotora (edukatora) zdrowia. W: Piątkowski W., Brodniak W. [red.]. Zdrowie i choroba. Perspektywa socjologiczna. Wyższa Szkoła Społeczno- -Gospodarcza, Tyczyn.
• Boratyn-Dubiel L., Chmiel Z. (2010). Znaczenie edukacji zdrowotnej dla pacjentów z cukrzycą. Zdrowie Publiczne, 120(3): 316–323.
• Cavanaugh K.L. (2011). Health literacy in diabetes care: explanation, evidence and equipment. Diabetes Management (London), 1(2): 191–199.
• Clement S. (1995). Diabetes self-management education. Diabetes Care, 18: 1204–1214.
• Cylkowska-Nowak M. 2017, Edukacja zdrowotna w terapii chorób. W: red. B. Woynarowska, Edukacja Zdrowotna, Warszawa, pp. 108–112.
• Dębska G., Rogala-Pawelczyk G., Zięba E. (2012). Projekt edukacji chorego z zespołem stopy cukrzycowej oparty na teorii Dorothy Orem. Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 2(1): 57–65.
• Funell M.M., Brown T.L., Childs B.P., et al. (2011). National standards for diabetes selfmanagement education. Diabetes Care, 34 (suppl. 1): 89–96.
• Hass L., Maryniuk M., Beck J., et al. (2012). Standard revision task force. National standards for diabetes self-management education and support. Diabetes Care, 37(suppl. 1): 144–153.
• http://cukrzycapolska.pl/cukrzyca/statystyki/ [data dostępu 25.03.2018]
• Iwanowicz E. (2009). „Health literacy” jako jedno ze współczesnych wyzwań zdrowia publicznego. Medycyna Praktyczna, 60(5): 427–437.
• Lagger G., Giordan A., Chambouleyron M., et al. (2008). Therapeutic education. Part 2. Practice implication of 5 dimensional model. Medicine, 4: 269–73.
• Lange K., Swift P, Pankowska E., Danne T. (2014). Diabetes education children and adolescents. Pediatric Diabetes, 15 (Suppl. 20): 77–85.
• Levin-Zamir D. (2001). Health literacy in health systems: Perspectives on patient self-management in Israel. Health Promotion International, 16: 87–94.
• Lorig K. (1991). Common sense patient education, Ivanhoe, Victoria.
• Martin D., Lange K., Sima A., et al. (2012). On behalf of the SWEET group. Recommendations for age-appropriate education of children and adolescents with diabetes and their parents in the European Union. Pediatric Diabetes, 13(Suppl. 16): 20–28.
• Niebieska Księga Cukrzycy [http://cukrzyca.ippez.pl/cukrzyca2/wp-content/uploads/2017/08/blue_ paper_raport_cukrzyca_to.pdf.pdf] [data dostępu 25.03.2018].
• Niedźwiedzka B. (2013). Zdrowotne kompetencje informacyjne jako ważna składowa kompetencji zdrowotnych. Zdrowie Publiczne, 123(1): 98–103.
• Nielsen-Bohlman L., Panzer A.M., Hamlin B., et al. (2004). Health literacy: a prescription to end confusion. Institute of Medicine of the National Academies. National Academies Press. Washington.
• Nutbeam D. (1999). Literacies across the lifespan: Health literacy. Literacy and Numeracy Studies, 9: 47–55.
• Nutbeam D. (2000). Health literacy as a public health goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into 21st century. Health Promotion International, 15: 259–267.
• Olejniczak D. (2016). Praktyczne wykorzystanie health literacy-alfabetyzmu zdrowotnego, jako narzędzia osiągania celów zdrowotnych. Journal of Education, Health and Sport, 6(2): 238–243.
• Polikandrioti M. (2010). The role of education in diabetes mellitus type 2 management. Health Science Journal, 4(4): 201–202.
• Quinn Ch., Royak-Schaler R., Dan Lender D., et al. (2011), Patient understanding of diabetes selfmanagement: participatory decision-making in diabetes care. Journal of Diabetes Science and Technology, 5(3): 723–730.
• Strojek K. (2014). Diabetologia. Praktyczny poradnik, TerMedia, Poznań.
• Szczyrba S., Kozera G., Bieniaszewski L., Nyka W.M. (2010). Neuropatia cukrzycowa – patogeneza, rozpoznawanie, zapobieganie, leczenie. Wybrane Problemy Kliniczne. Forum Medycyny Rodzinnej, 4(5): 339–355
• Szymczuk E., Zajchowska J., Dominik A., et al. (2011). Media jako źródło wiedzy o zdrowiu, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 17(4): 165–168.
• Tatoń J. (2001). Edukacja terapeutyczna osób z cukrzycą – fundament metodologiczny leczenia. W: Tatoń J., Czech A. Diabetologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
• Tatoń J. (2005). Edukacja i psychologia terapeutyczna – nowy kierunek ulepszania wyników leczenia i jakości życia przewlekle chorych, Medycyna Metaboliczna, 9: 3–6.
• Tatoń J., Bernas M. (2002). Pedagogika zdrowotna w cukrzycy. Medycyna Metaboliczna, 6: 25–33.
• Uchmanowicz I., Kubera-Jaroszewicz K. (2012). Edukacja diabetologiczna. Standard opieki pielęgnacyjnej chorego na cukrzycę. Wydawnictwo Continuo, Wrocław.
• Webster F. (2006). Theories of the information society, Wydawnictwo Taylor & Francis Group, New York.
• Woynarowska B. (2018). Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Identyfikatory

ISSN

1507-6563